14.05.2013 Views

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur<br />

ttipi batez ezpalkatu ta, aurdikitzen zituzten surat. JE Bur 9n.<br />

- AIZKOL ZUHOI (zü- S ap. A; aixkol-zühoi S-saug ap. Lh). "Parte posterior del hacha" A. "Manche de la<br />

cognée" Lh.<br />

Etim. Se supone tradicionalmente que aizkora tiene también que ver con haitz 'peña'. Schuchardt, sin embargo,<br />

pensó en lat. securis por intermedio bereber. Parece, con todo, que Gorostiaga Eusk 1958, 61, puede tener razón<br />

al pensar como origen en lat. asciola, con metátesis. Con todo, este origen, está ya expresamente indicado como<br />

conocido en Busca Isusi, Homenaje a J. Mendizabal (S. S., 1956), 84.<br />

aizkorada. v. aizkorakada.<br />

aizkoragile (SP), aizkolgile. Fabricante de hachas. "Faiseur de cognées" SP. Joanem de Altuna [...] alias<br />

aizkolgille. (Azpeitia, 1551). FLV 1992, 68. Argatik aalegin guziak egiten ditu aizkoragilleak bere tresna aal<br />

duan ondoena egiten. Garm EskL III 124. Aizkoragillearen lantresnak auek dira: sutegia; txingurea; maza bat<br />

aundia [...]. Ib. 136.<br />

aizkoragintza. Fabricación de hachas. Cf. aizkolgin. Gure probintzi auetan, gizaaldi onen asierara arte<br />

aizkoragintzak bazuan bere garrantzia. Garm EskL III 124 (v. tbn. otro ej. en la misma pág.).<br />

aizkorakada (V-gip ap. Etxba Eib), aizkorada (Lar). Hachazo. "[...], aizkorakadia artu eban belaunian [...],<br />

se dió un golpe de hacha en la pierna" Etxba Eib. Gizon baten aurrean iarki ta ukabilkada bat edo<br />

aizkorakada bat emotea. Ag AL 114. Zenbati, aizkorakada baten, kendu zeuntsen arnasea! Ib. 105 (36<br />

aizkorakada baten ebagi). Egurgillearen aizkorakada neurtua. Ag G 2. Eztotzu alde askogaz irabazi [...],<br />

aizkorakada bigaitik izan da guztia. Ib. 106. Egurgiñen aizkorakadak entzuten. EEs 1928, 10. Milimetro bat ere<br />

etzitzaizkion alboratzen haizkorakadak. Osk Kurl 92. En DFrec hay 1 ej.<br />

aizkoraketa. v. aizkolketa.<br />

aizkorategi. Taller donde se fabrican hachas. Lantegi polita da. Aizkorategi ontan iru anaiak egiten zuten<br />

lan. Garm EskL III 128.<br />

aizkoratu (h- L ap. A Dv). "Équarrir le bois avec la hache" Dv. "Haizkoratu, escuadrar y despedazar<br />

madera con el hacha" A.<br />

aizkoratxo (Lar, H (V, G (s.v. haizkora)), haixkoratxo (Lh), azkoltxo (Lcc). "Azuela " Lcc.<br />

"Hacheta", "segureja" Lar. "Hachette" H. v. aizkolta.<br />

aizkoratzar. Aum. de aizkora. Eta aizkoratzar bat harturik horma behera bota zuen. MEIG IX 105.<br />

aizkoraxkot. "(S), mauvaise petite hache" Lh. Cf. aizkoratxo.<br />

aizkoria. v. eskoria.<br />

aizkorial. v. eskorial.<br />

aizkorigoiñ, -guiñ. v. AIZKORA-IGUN.<br />

aizkorol (V, G; H (aizkorolla det., G)), aizkol (G-goi). Ref.: A; Arin AEF 1932, 93 y AEF 1927, 35. Tabla<br />

labrada con hacha. "Branches menues d'arbres (de chêne)" H, que cita a Izt. "Tabla o viga que destrozan los<br />

hachadores" A. "La tabla antigua suele estar labrada con hacha, y se le llama por eso aizkola. [...] En la tasación<br />

de las obras de carpintería de la casa de Akotain hecha en 1697 se dice que dicha casa tenía "15 estados de tabla<br />

hecha con hacha" [...] (G-goi)" Arin AEF 1932, 93. "En las casas más antiguas [...] la fachada, apoyada sobre<br />

postes, es un entramado de vigas [= oltza] cubierto con tabla labrada a hacha (= aizkola) (G-goi)" AEF 1927, 35.<br />

Artzainen bizileku mendikoari deitzen zaio Txabola, zeña egiten dan zotal, zarbazta, arba, tantai, aizkorol eta<br />

gisa onetako gauza xeakin. Izt C 224.<br />

aizkortsu. "Bastante espantadizo (AN-erro)" Inza Eusk 1963-64, 176. v. 2 aizkor.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

720

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!