A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
3. Goizeko mezan, komuniatu aitzinean. Arb Igand 8. Mesias agindua lurrerat ethorri aintzinean. Lap 156 (V
69). Mezaren has aitzinian. Ip Hil 223. Birjina zen amatü aitzinian, eta birjina egon zen amatü ondoan. Ib. 112.
Zurekin Jainkoa bera / Han ari zen lanean, / Munduaren argitzera / Agertu aintzinean. Zby RIEV 1908, 411.
(s. XX). Noizbeit, lehenago, burdinari ohartu aitzinean. JE Bur 153. Iguzkia jali aintzinean. Balad 85. Zer
egin behar da komuniatu aitzinean? CatJauf 116. Mandozain sartü aitzinian. Const 27. Betelemen David
erregeak, erregetu aintzinean bezala! Barb Sup 181. Bihar, errege ethortzeko aintzinean. "Un peu avant l'arrivée
du roi". Barb Leg 133. Guduari lothu aintzinean botu bat egina bazuen. Zerb IxtS 47. Ezkont aintzinean zuten
amodio bera eta suhar hura bera zaukaten bihotzean. JEtchep 58. Ori guzie Mainkerrak aitortu zuen il
aitzinean. Izeta DirG 77. Espirituan bi aldiz pasa / zerbeit erran aitzinian. Mattin 89.
(Tras gen.o tema nominal nudo). Goizeko eta arratseko orazionén aitzinean egitéko Konfesionea. Lç ABC
A 7r. Guziak zenbat-ere ene aitzinean ethorri baitirade ohoin dirade eta gaixtagin. Lç Io 10, 8. Bazko aitzinean.
Ib. 11, 55 (He, Dv, EvS Bazko aitzinean, Leon Phazko aintzinean, LE bázkoa-altzinean; TB, IBk, IBe Bazko(a)
baino lehen, Ol Paska aurrean, Ker Pazko-aurretik). Oren bakhotxaren bada debotki aitziñean / ziña zaite
egoteko zeure eginbidean. EZ Man II 42. Iauna orhit zite zure zerbutzariez, mutil eta neskatoez, gure aitzinian
ioan direnez, fede honian, eta lo honian lo egiten dutenez. Tt Onsa 80. Abentiaren lehen igantiaren aitzinian
erraiteko. Bp II 14. --Noiz hori gerthatuko da? --Munduaren akhabanzan, Jujamenduaren aitzinean. CatLav 98
(V 56). Zoin dira komünioniaren aitzinian egin behar diren aktuak? CatLan 141. Benedikzionearen aitzinean.
Brtc 35. Hainitz probotxus laiteke meza aitzinean irakurtzea mezako sakrifizioaz den meditazionea. Ib. 9. Zure
aitzinean izan diren gizon eta emaztekiak non dire? Ib. 112.
(ss. XIX-XX). Konfesio-alzinean. LE Ong 25r. Dilijenzien alzinean. LE Urt ms. 37r. Kontsekrazionezko
aktaren aintzinean. JesBih 434. Komunionearen aintzinean, denboran eta ondoan. Jaur 351. Bertzea sorthu zen,
518 urthe Yesus aitzinean. Hb Egia 72. Hau egin diteke memento bat bazkariaren aintzinian. ECocin 46. Bildu
baitzituen meza aitzinean lau sos hilentzat othoitz egiteko. Elzb PAd 20. Meza Sainduko othoitzak. Meza
aitzinean. Jnn Bihotz 289. Bere itzulika guzien ondoan, ez aitzinean, behin ere ez du apeztasuna eta erlisionea
ohoratu baizik. HU Aurp 149s. Akzione printzipalen aitzinean eta ondoan. CatJauf 46. Gerla-aitzinean,
Espainiako haundi-maundiek Zarauz-rat udako jitea laket zuten. JE Ber 79. Gau-erdiko meza aintzinean. Barb
Sup 13. Kalerna aintzinean gauzak bezala, oro ixilik zauden. Ib. 147. Hemen agertuko ditugun letra horien
aintzinean beste batzu izan dira. JEtchep 63. Lehen, gerla aitzinean, Orixek bizkaieraz zerbait idatzi zuen. MIH
123.
(S ap. Lh; Gèze, Foix ap. Lh; aintzinean Dv). (Sin determinantes). Antes. "Avant" Gèze. "Aintzinean bezala
orai ere, aujourd'hui comme avant" Dv. "Anciennement" Lh. Ezen gauza guti bat lizate baldin [kondizione]
hau bethiere aitzinean ioaiten ezpaliz. Lç Ins D 6v. Trunpaturik hañitz da itzuliren onera / aitziñean arnegatu
zuten lege berera. EZ Man I 72. Othoitz prinzipalak aitzinean erraten dire, eta xeheak ondoan. EZ Man II 162.
Bigarren lekzionia. Aitzinian jakin beharra. CatLan 20. Orobat meza entzuterat joan eta, aitzinean edo ondoan,
Jainkoak daki zenbat denbora galtzen dute elheketan eta funsgabekerietan. Dh 71. Aita aintzinian eta / arreba
ondoko. Balad 215. Hau ezta enganio baizen; / Luzaro ezbaitu irauten: / Lehen urhatsean ezen, / Aitziñean zena,
da bethi agertzen. Gy 269. Gu ere berriz phizturen garela aintzinean baino ederragorik. Dv Dial 8 (It, Ur len, Ip
lehen). Aintzinean esplikatua izan dena. Lap 35 (V 20). Lagunkina baitzen aitzinean, horra orai berekoi jarria.
JE Bur 132. Aintzinean han-hemenka zenbeit lan ttipi balin bazuen eginik, eta agerarazirik, erran ditake geroztik
hedatu dela Zerbitzari. Zerb Azk 56. Aintzinean ere, gisa berean egiteko usaia bahina? Larz Senper 92. Eta
aintzinean egin etzuena etzitakena aski goiz ondoan ere? Ardoy SFran 244. Aitzinean ere ez baitziren aberatsak.
Ib. 172.
- AITZINEAN ERABILI. Perseguir. Zakur guziek aintzinean erabilki naute zonbait egun hautan. Barb Leg
138.
- AITZINEAN IBILI. "Aintzinean ibili (BN-baig-lab), perseguir. Xakurrak axeria aintzinean ibili du, el perro ha
perseguido al raposo" A.
- AITZINEGI. Demasiado adelante. Erratean osoki Jesus Jaunaren eskuko jarri zela, menturaz aintzinegi
gohazi. Jnn SBi 77.
- AITZIN EGIN. Adelantar, ir adelante. Bere ez iakiñez etzegon oso iakin gabe, ta bere burua etzun ertsi nai
ukan eleta zozoan, ez aintzin ez gibel egiteko eran. Or Aitork 111.
Adelantarse a. Irrintziaren oiartzunari / laisterkan egiñik aintzi, / arroil batean atzeman eta / kalesak ilgogor
utzi. "Adelantándose al eco". Or Eus 208.
- AITZINEKO (S ap. Gte Erd 57; Urt, Ht VocGr 407, Lar, Añ (AN); aitzinako Añ (AN); aintzineko Dv).
A) (Adnominal). a) Anterior en el tiempo, previo. "Antefactum, [...] aitziñeko akzionea" Urt II 136. "Précédent"
Ht VocGr 407. "Previo" Lar. "Víspera del día, [...] (AN) aitzinako eguna" Añ. "Previo, [...] aitzenekoa [sic]" Ib.
"Aintzineko egunean, l'autre jour" Dv. Cf. aitzineko.
Aitzineko bekhatuén barkhamenduagatik. Lç Rom 3, 24 (Dv aitzineko; Ol egindako, Ker leen egindako, IBk,
IBe lehengo). Geroko partea aitzinekoaren deklarazione baizen ezta. Lç Ins E 7r. Aitzineko obra onak eta
perseberantzia dira ondoko fin onaren eta perseberantziaren bidea eta seiñalea. Ax 464 (V 301). Eztaduka
konturik bere iaialekuaz eta aitzineko burasoez. SP Imit III 54, 6. Aitzineko tentazionea geroko konsolazionearen
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
644