A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
4. Señalar. Bego arri meta au [...] zu oroitarri ontatik onuntz bein ere igaroko ez zerala aitortzeko. Ol Gen
31, 51s (Urt lekhuko eta señale izan, Dv, Bibl, BiblE lek(h)uko izan, Ur testigu izan).
Revelar, ser indicio de. Bere begien sakontasun eta bizitasunak bakar-bakarrik adimen argiko mutilla zala
aitortzen zuten. Etxde JJ 9. Belardi onek auxe aitortzen du, emendik urruti gabe iturriren bat ba dala. "Dan
testimonio de que". Berron Kijote 215.
5. Confesar, oír en confesión. Zuk orain dauzkatzun urte oiek berak izan zitun zu aitortzen zaitun apaiz
orrek ere. MAtx Gazt 92.
- AITORTU ERAGIN. Hacer reconocer. v. aitorrarazi. Autortu eragin biar deutseegu, obeto aituko
gaitubela geure olagizon, arotz, argiñ, errementari eta baserritarrak. Mg PAb 195.
- AITORTZEKO. a) Que debe ser confesado, reconocido. "Aithortzeko da ezina nausitu zaiola, il faut avouer
que l'impossibilité s'est imposée à lui" Dv. Ene Iauna, egia da / aihortzeko duguna. Arg DevB 24. Ongi axola
gutikoak garela aithortzeko dugu. Dv Lab 293. Badaukala eskuarak zerbeit onik aitortzeko litake. HU Aurp 191.
Aithortzeko zinuke xedea bethe zutela osoki. JE Ber 63.
b) Que puede confesarse, declarase. "Etzen hori aithortzeko, ce n'était pas là une chose à avouer ou avouable"
Dv.
- AITORXETAN. "Aithorxetan (S), avouer un peu" Lh.
- EZIN AITORTUZKO. "Ezin-aithortuzko, inavouable" Dv. Ba zekien aski zuela sakonkixeago pentsatzea,
berriz ere bihotz-min ezin aitortuzkoa eratortzekotz. Mde HaurB 12.
aitortza, autortza. Confesión (sacramento). Jesukristo geure Jaunak itxi euskun Autortzako Sakramentu
Santuba, zeinetan parkatuten dirian pekatu guztiak. fB Ic III 111. Azkeneko pekatu-autortza ona Konpesoriari
egin eutsaneti. Ib. 112. Zeruratzeko Sakramenturik bearrenak bi dira: Bataioa ta Aitortza. KIkG 67. Zetarako da
autortza deritxon Sakramentua? KIkV 94. Damutasuna bear bearreko da, bada, aitortza ona izango bada.
ArgiDL 29. Baña Ortarako nor berak aitortu bear bere gaizkiegiñak. Ortik ageri da bada Aitortzaren bearra. Ir
YKBiz 531n. Barkapen oro iritxi-arte / aitortzaz eta jaunartzez. SMitx Aranz 123. Egun gutxi barru Elizakoak
ekarri zizkioten. Aitortza on bat egin eta zaleki jaunartu ondoren bere anima Guztiz-Altsuari eskeñi zion. Etxde
AlosT 89. Aitortza edo konfesioa / Apostoluai agindu. Baxurko Jesus 84 (ap. DRA). Aitortza on baten bidez zure
biotza Jaungoikoaren graziak bete beza. EgutAr 8-3-1958 (ap. DRA). Orain, aitortza on bat egin ondoren, asi
lanean benetan. MAtx Gazt 47. Zuk aitortzan agertutako pekatua. MAtx Gazt 93. Aitortza zirrarakorra uraxe!
NEtx LBB 85.
Confesión, declaración. Tolosar aren paperetan eta garbitasunetan irakurri nun aitaren aitortza ori, ta
berari galde-nai aundia sortu zitzaidan. Or SCruz 85. Aitortza au egiteko lagun bakarra zu zeralakoan nago.
Etxde JJ 104. Gure erritik aparte gaude, / ematen degu aitortza. Auspoa 77-78, 278. Aitortza egitia / nai nuke
aurretik, / bertsolariyen berri / dakite aspalditik, / ez giñan ari kontra / egitiagatik. Lizaso in Uzt Noiz 46.
Nihaur ohartua naiz ene jitearen aitortza askotan egin dutala, ezarri ditutan pertsuetan. Xa Odol 73. Judasi
bere gaiztakeriaren zigorra, ta lapurrari bere autortzaren saria emon zeutsen Jaungoikoa. Ker EMeza 234.
aitortzaile (-th- Urt), aitortzale, aitorzale (-th- S ap. Lh; -th- Gèze, Dv (BN, S), H). Testigo; el que da
testimonio. "Cautor" Urt IV 246. "Témoin" Gèze y H. Ez eta egün haietan, zuñtan Antipas ene aithorzale
leiala hil izan beita zien artian. Ip Apoc 2, 13 (Ur (G) aitortzalle; Dv aitorle). Onezkero aitortzallerik zertarako
bear? Biraoa zerok entzunda zaudete. Ol Mc 14, 63s (He, TB, Dv, Leon, IBe lek(h)kuko, Or, IBe testigu). Aren
berpizteaz aitortzalle gurekin dedin. Ol Act 1, 22 (Or MB 874 aitortzaille). Ene! erri ori! nere erriko andikiok!
Ene! Dirkai-iturriok! eta gurdi ederdun Tebeko oian guren ori! zuek, beintzat, nere aitortzale zatzazkidate. Zait
Sof 185.
(-th- Dv), aitorzale (-th- S ap. Lrq; Arch Gram, Gèze). "Naïf, aithorzale" Arch Gram 15. "Confesseur" Gèze.
"Celui qui avoue" Dv.
aitortzapen. Confesión. Ar etzazu nere aitortzapen eta esker on. "Confessiones meas et gratiarum
actiones". Or Aitork 225. Nere gogakoiek aitortzapen auek irakurtean irri dagikete biguiñ eta maite. Ib. 119.
aitortze (-th- H), autortze (H), autortute. Confesión; reconocimiento. Zure lotsa ori, bekataria, egunetik
egunera aziaz joango da, eta beti geroko utziko dezu zure utsegiteen aitortzea. AA III 531. Konpesinoe edo
Autortze onaren asipena da pekatubak guztiak gogora ekartia. fB Ic III 111. Biotzeko damuaria, aozko autortute
edo konfesiñoa. CatBus 30. Konpesio edo pekatuen aitortzea eskatzen du eta berriro iltzen da. Aran SIgn 52. --
Zer da Kofesionia? --Gure bekhatiez egiten dügün aithortze bat. CatS 86. Eztüzü ene aithortziaren beharrik ene
bekhatien jakiteko, o Jinko gaiza güziak dakitzüna! Ip Hil 224. Jaian Mezatxo bat entzun, urtian aitortze edo
konpesio uxixa bat egin. Urruz JBDei 1919, 374. Eta zorra aitortzea, ordaintzeko biderik egokiena da. Ordea
aitortze utsa ez da aski Iztuetari bere saria emateko. Etxeg in Muj PAm 24. Aitortze xalo ori ederrago baita nik
iakin nai nukena baiño. Or Aitork 111. Bere burua atzipetu nahi ez duenak, ordea, aitortu behar du hala ez dela.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
622