A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
CatAN 68. Egiten det aitormen au orain bertan ere onen klaro ta nere biotz guztitik infernuari pena geiago
emateko. Echve OngiB 142. Beti nai izan oi det / laburtxo gelditu, / ez kanta luzeakin / jendea nagartu: /
aitormen au egiñik / ez iñor gogaitu. Echag 232. Jainko miserikordios [...] entzun zazu bihotzeko aithormenik
humilenarekin bere hoben guzien barkhamendua galdegiteko egiten dautzun othoitza. JesBih 458s. Hori da
fedezko sendimendu bat eta aithormen bat, bere sinheste eskasaren erreparatzeko. Aithortzen du bere
Erostailearen Jainkotasuna. Jaur 167s. Ezta gitxi autormen au Erdaldunak egitea Euskaldunarentzako. Izt C
481. Fariseoetara eraman zuten eta aitormen bera egin zien. Lard 414. Jainko egiazkoaren aitormena zuten
guziak. Ib. 18. Jainko egiazkoaren aitormen gabea bazan ere [Faraon]. Ib. 14. Beren bekatuen aitormenarekin.
Ib. 134. Karrikaren erdian egin zion Iñaziori bere krimaren aithormena. Laph 75. Erromako Aita Santuen fede,
aitormen eta lenentasunean. 'En la fe, confesión y primacia'. Aran SIgn 7. Aitormen arrigarriak, txit arkisuriak
egitea. "Confesiones maravillosas". Otag EE 1884a, 311. Nok ez dau sinistuko autormen au eginda / etxakola
ausitu egingo biotza? AB AmaE 389. Gaizkindun baten barrundik Santu onek demonioai bortxaz atera erazi
zien aitormen edo konfesioa. Arr May 161. Sen Dominikak aithormen horik elkhi ondoan debrien ahotik. Ip Hil
218. Bere pekatuen autormena egitera (konpesetara). Ezale 1897, 391a. Zer da aozko autormena? Itz Azald 142.
Aitormenik eman gabe. Otañ 107.
(s. XX). Jose zuri zuri, konkortuta, Joanesen aitormena ezin siñisturik. Ag G 146. Lekuko askoren aurrean
aittorturik daukazun aitormen ona. Inza Azalp 28. Aitormenerako egunetan luzaro aitortegian zegoan apaiz bati
joan zitzaion gizon bat bere aitormen egitera. EgutTo 16-2-1924 (ap. DRA). Bazekian bai Jesusek nora / zijoan
bere aitormena. Balad 237 (la versión orgjinal (Bast 22) dice konfesioa). Autormen otzak... / asmo epelak... /
barriro errez / jausten garala lenian. Enb 102. Besteren batek oker egin da / neri nai ziran erantsi, / esaten zuen:
"Ez al du aur orrek / aitormenikan merezi?" Tx B I 33. Urriki handi batekin, eta huts beretan berriz ez erortzeko
xedearekin, egiten diotet aithormena. JE Ber 97. Pedroren aitormena. Ir YKBiz 237. Yuan daila aitzinetik
aitormen bat, deblauki errana, gaitzikorrek ez dezaten uste heien makur zuzentzaile edo kizikatzailea nizala
bakarrik. Zub 93. Honek bere amorioaz egin zion aitormen ergelak sumindu zuelakotz. Mde Pr 180. Ez omen du
jauntto hunek bere aithormena sinatuko. Larz Senper 66. Aitortzen dut nor zaitudan bainan aitormen xoila
bakarrik, / zure aski maitatzeko ez du ene bihotzak indarrik. Xa Odol 265. Beti izango degu / orren aitormena: /
mundu onetan danik / sororik onena [itsasoa]. Uzt Sas 309. Krutwig izan zen, noski, besteak beste, bide
horretatik lehenbizi abiatu zena eta merezi du aitormen hau aspaldi honetan ahaztuxea dagoenez gero. MIH 61.
(Dv (que cita a Lard)). Reconocimiento (sentimiento), gratitud. Artu, jende maiteak, / Donostiakoak, /
oroipen aitormenak / biotz gurekoak. Echag 137. Beraren esku oparotik artu zituen mesede andiakgatik esker
onak emateko, eta bere aitormena erakusteko. Lard 10. Aitormena emango diot / portatzen danari. Xe 215. Zuk
jarritako larre sendotan / indartuak dira nunbait; / ezaugarrizko aitormen on bat / ager nai dute nolabait.
Basarri 41.
2. Declaración. Esan dezaket [...] Ondarrabiko Ama Birjiña Guadalupekoaren agerpena gertatu zala, edo
Arantzazukoa baño lenago, edo bedeintzat ordutik laster. Ara zer arrazoi daukadan aitormen au egiteko. Zab
Gabon 87. Aita Santu Leon XIII garrenaren aitormen onen ondoren. "Ante la declaración de León XIII". Ant EE
1885b, 285. Ez dut ezagutzen puntu horri buruzko Chomsky-gandik datorren aitormen zuzenik. MEIG VI 115.
3. (G-bet ap. A). Fama. Zubietako bezino / estimagarriyak, / leialtadiaz daude / gogotan jarriyak, / modu
oiek argatik / daude etorriyak, / aitormena dutela / gaude igarriyak, / sijnifikantza dauka / Aizpuruko erriyak.
Ud 86.
4. Prueba. --Ori al da nere semea? --Bai Aita, eta obetogo sinistatu dezan, orra bere kolkotik gaur kendu
dioten berorren aitormena (ematen diyo eskapulariyua). Ill Pill 28.
Indicio (?). Oraiñ esplikatzera / noa laugarrena, / sagardoa du lagun / bere amarrena; / fresko guarda
dezagun / nork bere barrena, / urak badauka beti / bere aitormena. JanEd I 82.
- AITORMENAREN BIDEZ. (Precedido de gen.). Según confesión de, según reconoce (reconocen, etc.).
Alzairu garbi piña, Europa guztian dan oberentzat ezaguturik dagoana, gizon jakinduria andikoen
autormenaren bidez. Izt C 72.
- AITORMEN EGIN. Confesar, reconocer. Sortzetik hil artian herioaren beldurrak bere ariman, bere odolian
eta bere hezurretan harritzen eta ikharatzen ziala [...], berak hilzian aithormen eta konfesione egin zian bezala.
Tt Onsa 18.
Dar testimonio. Honek, ikusi duenaren berri emanez, aitormen egiten dio Jaungoikoaren hitzari eta
Jesukristoren aitormenari. IBk Apoc 1, 2 (Ol aitor egin).
Reconocer, aceptar. Aita Santuaren agindutara iraun zuten apaizak etzioten konstituziño zibilari aitormenik
egin eta zakur amorratuen gisa esetsi zituzten gobernuko jendeak. Etxde JJ 20.
- AITORMENEZ. (Precedido de gen.). Con reconocimiento de. Guztion aitormenez irabazia zuen irakasletza
eta gidaritza ukatu dio oraintsu batek baino gehiagok. MIH 292.
aitormendu (-th- H). Confesión; reconocimiento. Akhabatuko duzu hasi bezala Kredoaz fede sainduaren
aithormendutan lehen eta gero. Harb 46. Aithortzen dut ene ahal eskasa. Aithormendu hori ohoragarria da
zuretzat. Mih 56.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
617