A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
7. Así, de ese modo, con ello. v. HAINBESTEZ. Bein ostu ziotenarekin baldea bete txokolate egin zuten eta
galletak zukutu ainbeste. Anab Poli 60. Artaz ainbeste, ateratzerik ez nuala-ta, gelditu zitzaizkidan gazta, ogi
puska ta bi laranjak jatea erabaki nuan. Anab Aprika 68.
- HAINBESTE (...) HAINBESTE. Tantos (...) tantos. Hainbertze gizon mota, hainbertze amodio mota, horra
egia. JE Bur 107.
- HAINBESTEAN (Añ; anbestean Lar). a) Por el mismo precio, al mismo precio. "(Al) tanto, por el tanto,
anbestean, ainbatean. Lat., eodem pretio" Lar (Añ ainbestean).
b) (V, G-azp, AN-gip; Añ). Ref.: A (ainbestekoa); Gte Erd 229; Elexp Berg. Pasablemente, regular.
"Medianamente" Añ. "Ainbestean dabil, anda tal cual, regularmente" A. "Ainbestean, no está mal" Garate 5.ª
Cont RIEV 1935, 348. "Ainbestean jarri zen (G-azp, AN-gip), ainbestian be jarri zan (V-gip)" Gte Erd 229.
"Ainbestian be, pasablemente, no mal del todo" Elexp Berg. Biar egunetan bizi dira edolabere ainbestian.
Betor domekia, ta orduban dira edate geiegiak, danza zantarrak. CrIc 64. Gatzamalle gaixuak, aurreratuta
badauka bere mia jotia, ainbestian dabill. Mg PAb 129. Gerra bukatuta gere basarri-lanakin ainbestean bizi
giñan. Zab Gabon 39. Ni an egon naizen artean, ainbestean ere egon duk, baña ni andik atera nintzan ezkero,
[...] gizajo ura geroago eta asarreago ziok. Apaol 95s. Zein dagoan ainbestean ere, andra Josefa da. Ib. 109.
Bañan bai zera! ez zera zarra, ni, ainbestean. Lab EEguna 72. Ordaindu egingo baitzaie, ainbestean. Ldi IL 71.
Itzaldietan ainbestean legokeana, ezin diteke olerkian. TAg Y 1933, 23. --Etzaite kezkatu, nagusi jauna; etzazu
bururik ausi; laster bertara itzultzeko asmoan noa-ta. --Ala bada, ainbestean... TAg Uzt 308. Anka ainbestean
zeukan. Manzi GPatroi 36. Jan da edanian dirua emotiari be, tira, ainbestian zeritxon; baña, zeri ta
medikutzari. SM Zirik 52. Itsasoa bare agertzen zanean, tira, ainbestean joan oi ziran gelditu bage. Erkiag
Arran 78. Eta orretan geratu da erloiuaren auzia, eta Zizili, ain barik. Ez orduari apaiñik, ez senargei zatarrik,
ainbestean bere, tira. Erkiag BatB 160. Ainbestean onetsi dau ikusirikoa. Ib. 161. Erdera pixka bat ikasi zuan;
kontuak ateratzen ere, ainbestean jarri zan. NEtx LBB 36. Bestek dioenez, hainbestean moldatzen omen nintzen
eginbide zail horretan. MIH 368.
c) En tal medida. Ainbestian amau euen ze beragan bakarrik eukan atsegiñik andiyena. Ur BulaAl 2s (BulaG
504 alako moduan). Oietako bat, eta eziñ-esan-alako biyotztasun ta kemenarekin pasa zuena, izandu zan,
obetutzen ainbestean aurreratu zan garaian bertan. 'Cuando ya iba la cura adelantada'. Aran SIgn 10. Etzaite
ainbestean Juan Pedro estutu, / zergaitik ez dakizun ito dan ziertu. AB AmaE 272. Arriturik aita, bere erneguak
eta biraubak ainbestean bildurtu eta ikaratuten ebela bere semea. Itz Azald 90. Bere griña zantar, ezeri bere
jaramonik egiten ez eutsanak, ainbestean itsutu eban eze [...]. Ib. 104. Ba danok egiten dogu txarto, zerren
ezkenduke lagun urkoa ainbestean iraindu bear. Ag Kr 136. Ainbestian dirala-ta [arrigarriak egin diran
aurrerapenak], azaldu biar dautzubet [...] ikusi neban osakuntza bat. Kk Ab I 20. Zertatik, bestela, bere
bizitzakoak ainbestean ezkutatu ta estali bearra? TAg Uzt 65. Lur gizen eta onean oso azkar etorri oi da, piñu
azkarraren antzera, ainbestean ez bada ere. Munita 85. Ritmu orren irudi bikainak omen ziran Eladeko mutil
gazte iatorrak, ez ainbestean ango iainkoen irudiak. Zait Plat 72. Eta zergaitik itxi zaitue / ainbestian baztertua?
BEnb NereA 212. Ez zaio inori debekatzen bide berrietan barrena abiatzea. Oro bat esango nuke, hainbestean
ez bada ere, elkar hizketari dagokionez. MIH 114.
d) (En correlación con zenbatean). "¿En cuánto? en tanto, [...] zenbatean? ainbestean" Añ.
e) Con ello. v. HAINBESTEZ. Eibartarra kontentu / etzan ainbestean, / gobernatu zalako / jokatzeko ustean.
EusJok II 17. Nik uste neban uste, bide orregaz aldegingo neutsola neure zoritxarrari, ta alai ta pozik nengoan
ainbestean. "Y estaba ya cuanto que alegre y de buenaventura". Or Tormes 49. Etzun ainbestean etsi, bere burua
zuritzearren Mattinena loitu baitzun. Etxde JJ 163s. Mintzatu zakio emazteari damu bidera etortzeko gertu ote
dagon eta baliteke gauzak ainbestean antolatzea. Ib. 187.
f) Tanto como. Nunai azalduko naiz zu ainbestian. Imaz in Auspoa 24, 145. Iñoiz asmo ori artuta ba-nago
ere, ez orain ainbestean. Anab Poli 137. Adeko berririk bear ainbestean ez izanik. Zait Plat 105.
- HAINBESTE BAT. Tanto(s). Ainbeste bat on eta mesede beragandik artu zituen Golok alako gezurrezko
asmazioak ezin egin zegizkiolakoan [zegoan]. Arr GB 91s. Ainbeste bat denboran hilltzat negar egiñ dizugu. Ib.
133.
- HAINBESTE BATEAN. Regular, medianamente. v. HAINBESTEAN. Nagusi diradenak ainbeste batian, /
errenteruak berriz triste atian. Auspoa 105, 34 (ap. ELok 420).
- HAINBESTE ERE. Tanto(s). Ainbeste ere urtean etxeden ta sufritu zaitut. Cb Eg II 108. Eta zuk egiñ
dituzula anbestere pekatu Aren Majestade Santisimoaren kontra, etzaitu botatu tormentu andi aietara
(Muruzabal, s. XVIII). ETZ 68. Nola sufritzen dizu zure biotz orrek kruzifikatzea anbestere bider. Ib. 69.
- HAINBESTE ETA HAINBESTE. (Forma con reduplicación intens.). a) (Con sust.). Tantos y tantos; muchos.
Ainbeste ta ainbeste euskaltzale izan, urkoak errezka yokatzea nai lutekenak, ta, nolatan ez dituen berak gure
euskal-orriak lan gozo mamitsuz yosten. Ldi IL 83. Ainbeste ta ainbeste kristau aberats sandu egin dira ta
zeruratu. Ir YKBiz 351n. Froga baita laster ahantziak zituela Jainkoak eremuan igorri hainbertze eta hainbertze
laguntza. Zerb IxtS 39. Izan ere, ainbeste ta ainbeste kantazar goxo dira eusko-folklorean Arantzazuri-buruz.
SMitx Aranz 185. Bere begiz ikusi nai dula esan genezake ainbeste ta ainbeste salmutan. Or QA 5. Ez ebazan ba
ainbeste ta ainbeste gauza ostu munduan? Bilbao IpuiB 89. Ainbeste ta ainbeste lur-arlotan, basotza illun-
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
513