14.05.2013 Views

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur<br />

2. (Dv), ahierazi (S ap. Lh). "Faire défaillir" Dv. "Faire s'épuiser" Lh (que cita a Azkue, pero no lo<br />

encontramos).<br />

aiari (V ap. A; Añ, H (V)), aieri (V ap. A). 1. Lamento. "Quejido, en los hombres, aia, aiaria" Añ. "Aieri (ms.<br />

Mg), lamento" A. Gustija da negarra; garrasija, uluba, zizpuruba, aijarija, inzirija eta diadarra. Astar II X.<br />

Evak ekarri zituzan aijari, zizpuru, zotin eta negarrak. Ib. 272. Ingiraturik gaukezan aijari, zispuru eta<br />

negarrezko estura. Astar (ap. H). O zeinbat negar garratz! / zeinbat aiari! / zeinbat garbai eskerga! Zav Fab<br />

RIEV 1907, 531.<br />

2. "Ajari, carcajada; ajariz egoten zen" Asp Gehi. "Ajariz (V), a carcajadas (Darric)" DRA.<br />

aihari. v. afari.<br />

aiariaka. "Aieriaka (V-m), quejándose interiormente" A (s.v. aieria).<br />

aiarko. "(R-uzt), mogotes, cuernos que, anualmente uno, brotan en la cabeza de los corzos" A. De aiar [=<br />

addar] + -ko. Cf. adar, addar.<br />

aiharkunte. v. aiherkunde.<br />

aiharra-haio. "(Lc), (familiares) demonios" A ( Lh, s.v. aiher).<br />

aiarte (Ae). "Especie de liana de madera porosa que se puede fumar" CEEN 1970, 354. v. AIHEN ZURI.<br />

haiatu. "Haia, arrear, excitar las caballerías" A Ori soka, emozu adarretik; yauzaraziko dugu frixtan<br />

untzitik untzirat; lauzka edo haia-zazu, nik helatzean. Hb Egia 133. Mendiaren hegier behera, artzain bat heldu<br />

zen huxtuz, / aintzinean artalde eder bat laster handitan haiatuz. Barb "Galerna bat mendian" (ap. DRA).<br />

aiaz. v. agiaz.<br />

aiazi. v. adierazi.<br />

hahiaztu. v. baheztatu.<br />

1 aiba. 1. Ahí va, toma. v. tori. --Ontza bi urre Jose Domingon alde! --Ta gipuzkoatarrik beroenak edo<br />

jokalarienak onela erantzuten zioten: --Ai ba, eginda daude bi ontzurreak! Ag G 102. --Nik badakit zu bizi<br />

zerala / etxe oneko nagusi; / sega ederrak ogeina pezta, / nai badituzu erosi. / Aiba bost duro, bi arrirekiñ /<br />

onen-onena berezi. Tx B II 145.<br />

"Interjección por medio de la cual el jugador previene al adversario que va a sacar la pelota. Si éste acepta,<br />

responde asi!, '¡empieza!'. Darric (Indudablemente es el 'ahí va' español)" DRA. Besta hirugarrenean, astert<br />

atsaldean estrenatua izanen da plaza berri hori esku-uskako pleka partida eder batez: Eiharalatarrik<br />

Madalendarren kontra. Aiba hor putikoak! Eskual 17-7-1908 (ap. DRA).<br />

2. "Aiba! Ene ba! [...] Interjección de asombro. Aiba, ikusi zelako sonbrerua daroian Irenek. --Enrikek<br />

azidentia euki dau. --Aiba!" Elexp Berg. --Aiba! Paperaren izena esaten dau deadarka! --Ta ganera, Nikanor<br />

da! Erkiag BatB 31.<br />

- AIBA DIOS. "Exclamación que denota sorpresa. Aiba-dios, giltzak galdu jatak. Atzo gabian etxera banajatuan<br />

eta, aiba-dios, kriston arratoizarra ataixan" Elexp Berg.<br />

2 aiba. "Aiba! (S-bas), interj. para hacer andar a machos, caballos" A. Cf. 1 aida.<br />

aibarte. "Azkuek jibarta lez erabilten dau" Zubk Ond 234. v. jibarta (2).<br />

aibel. v. 1 habaila.<br />

1 aida (V, G, AN; Lar, Añ (G), Dv (G, L-côte), H (V, G)). Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg. (Interj.; voz<br />

empleada para animar al ganado vacuno). "Harre [...] a los bueyes" Lar. "(Sin ton ni) son, ez baida, ez aida, ezeri<br />

eztagokala" Ib. "Arre [...] a los bueyes" Añ. "Cri du bouvier pour faire marcher l'attelage" Dv. "Aida ta esti, arre<br />

ta so" A Apend. "Interj. con que se anima al ganado. Aida Morroxko! Aida Nafarra! Ixoo! " Etxba Eib. Cf. LzG:<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

458

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!