A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
aiada (V-gip ap. A Apend). Lamentación. v. aiari(a), ai, aiene.
aiai (VocBN, Dv). "Aiyai, interj. exprimant la surprise, la douleur" VocBN. "Aiai! cri de douleur, cri de
surprise" Dv.
Ai-aien nago (AN-larr). 'Ekin-nai bizi bizian nago'. Inza NaEsZar 301.
ai-ai. Canto del pito real. Okillen ai-aiak, pirripiyuen txirriak, karnaben txirutxirak [...]. A. Arzac EE
1884a, 11.
aiaiaka. "Aiaiaka hastea, egotea, commencer à pousser des cris de douleur, pousser de longs cris de douleur" Dv
(s.v. ).
aiaika (L-côte ap. A; Añ). "¡Ay de mí! ai ene, ai niri, ai ene bada! Ai aika egon" Añ. "Dando ayes, gimiendo"
A.
ai-aio (Sal ap. A), ai-aia (V ap. A), aio-aio (R ap. A). "Paseo (voc. puer.)" A. v. apapa. Aita Sarrotek osoki
petto egin zuen... aiaio zohatzila hegaldaka, amentsetako epher erreak bezala, xede miresgarri eta egin gogo
ziren obra espantagarrienak. Herr 10-12-1959, 4. Ez da, ez, bakarrik aiaio juan Pauerat! Bazuken han
ikustekorik norbait. GAlm 1957, 47.
aiak. v. haiek.
aialdeko (AN ap. A; H). Compañero, socio, el que está al lado; protector, ayudante. "Guardián" A (que cita el
ej. de LE Urt). Cf. VocNav: "Ayaldeco, en vascuence significa espantajo o espantapájaros" Lurréko gizón
pobre miserableén aialdéko ta lagún goarda gaitzáten. LE Urt ms. 136r. Kasto barin banaiz, naiz aingiruen
lagun, Kristoren mutil aialdeko (177). LE-Ir. Ontas landara bear tu bi guardia aialdeko bekala (178). Ib. Zego
bein Lutero udako arrats sereno bates balkon batean freskurain artzen, aialdeko zuela bere goakide urdea (319).
Ib. Jesusen bi aialdekoak (357). '(Los dos ladrones crucificados) a los lados de Jesús'. Ib. Oná bi aialdéko
edérrak bizikó, iltzekó ta ilondoréko: Jesús aldebatétik, Maria bérze aldétik. LE Doc 143. Yesusek ainbeste aldiz
itzeman zien Aialdeko, Laguntzalea. Ir YKBiz 542n. Ta nik otoitz egingo diot Aitari ta beste Aialdeko bat
(laguntzalea, gure alde-egillea, mintzaidea (abogado)) emango dizuet, egun-ta-beti zuekin egon dedin. Ib. 450.
Nik Aitagandik bidaliko dizuedan Aialdekoa. Ib. 456. Ni yoan ezpanadi, Aialdekoa ezta etorriko; ni yoan banadi
berriz, bidaliko dizuet. Ib. 457.
Lagun bitxiak zituen aialdeko gramatika zelakoak aspaldidanik. MEIG VI 110.
(AN ap. A Aq 594). Mujer que acompaña a la novia en la boda. "Compañeras de la esposa cuando se casa,
aialdekoak (AN)" Aq 594. Cf. VocNav: "En la Cuenca y Montaña llaman aialdeko a la mujer que acompaña a la
novia en la ceremonia nupcial". Cf. tbn. LzG: "Novialdeco, padrinos de la boda (Llanada)". Neskatx
aialdekoak --ez iñor ergela-- / senargaiaren billa egun-xintaz bêla. / Mutillengandik bereiz erdian dutela, /
andregaiarengana; ark ustua du gela. Or Eus 360. Aialdekoren batek ez begiak legor; / izanen âl-da noizpait
arentzat beste nor. Ib. 363. Aialdekoek lagun zioten / erdi-illetaz Elizara. Ib. 410.
aialdi. v. aitaldi.
aihalgei. v. afalgailu.
aihalgune. v. afalgia.
aihaltu. v. afaldu.
ahian. v. 1 agian.
aiar. v. addar.
aihar. v. 1 ihar.
ahiarazi, aituerazi (Añ (G, AN)), aituerazo (Lar). 1. "(Hacerle a uno) acabar" Lar y Añ.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
457