A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
haur urusa. Monho 74. Agur adiskidiak; ondo etorrijak izan zaitiala. Mg PAb 155 (v. tbn. 160). Agur bada,
Maisuba, gois artian; gau on bat igaro egizu. Ib. 66. Agur, agur, esaten dio Aizeriak, banoa ni emendik. VMg
56. Agur otso jauna, egun on. AA III 491. Urren artean, Agur. Añ EL 1 4. Agur onenbestegaz. Añ EL 2 8.
Munduban euki dogun guztiari agur egiten asiko gara. Agur gurasuak, agur umiak, [...], agur dirubak, agur
aziendak. [...]. Ta agur betiko. fB Ic III 269. Agur, Peru neurea, / urrengo artean. Zav Fab RIEV 1909, 38.
Agur, aurtxoa, salbe, Jesusa, / zerala ongi etorri. Echag 125. Agur onenbesterekin, / urte askoan bizi beitea /
Jaunaren graziarekin. Ib. 244. Agur, adiskidea, / --dio betik deitzen--, / zure edertasunak/ nau enamoratzen. It
Fab 67. Egun hon, agur, gure jaun beliari! Arch Fab 75. Agur, aizpa, banathorzu; / Zertan naizen ikhus-azu. Gy
3. Agur Jauna agur! atsegin nuke zurekin bide egitia. Laph 29. Agur, jente noblia, / berri on bat dakargu. Zab
Gabon 42 (v. tbn. 30 como despedida). Agur, Josefa, eskerrik asko, / ondotxo bizi zaitia. PE 61. Agur, jende
noblea, urrengo artean. AB AmaE 412 (v. tbn. 181 como saludo de encuentro). Bidean holatxet solas egina
behin edo bertze. --Agur. --Bai zuri ere. HU Zez 183. Etxeko-andre batekin egin zuen bidean buruz-buru: Agur,
etxeko-andrea. Ib. 72.
(s. XX). Xikitok aphezari agur jaun apheza / Aphezak Xikitori agur kanpañeza. Xikito 4. Agur, astokillo, ikusi
arte. Ag G 119. Agur-ba Juana Mari; gorantzi asko Josetxori. Echta Jos 257. Joan zan Sabas Dariren etxera, ta
onek ikusi ebanean esaeutsan: Agur Sabas aspaldikoa. Agur Dari, zelan bizi zara? Ib. 312 --Agur ba. --Ario,
ondo bijua. Urruz Zer 126. Ejiptora juango naz, ba. Agur! Altuna 12. Aren esanak narama, agur, / bendizioa
indazu. Balad 240. Agur, zeruko eguzki eder, / Agur, goizeko izarra! / [...] / Zugana gatoz mesede billa, / Zeruko
Andra Marija. Enb 78 (v. tbn. 210). Agur! nai dozun arte. Ib. 177. Agur, Jaun Erregea! Bizi da oraino zure
alaba? Barb Leg 135. Agur etxeko-andre leiala, / nola dago Manuela? Tx B II 134 (v. tbn. 178; B I 171 como
despedida). --Eskerrik asko, ta agur. (Bijoaz). --Ez da zeri. Agur, agur. Lek EunD 30 (v. tbn. 13 como saludo de
encuentro). Betiko agur senar on ori, / geure bijotzak il dira. Laux BBa 80. Agur, Asun, aspaldiko ori! Banaieunkana
eu ikusteko gogua. Otx 145 (v. tbn. 162 como saludo de despedida). Agur, jaunak: garigirorik
ederrenetakoa dezue gaur --esan die apaizak soro-barreneraño iritsi danean. TAg Uzt 82 (v. tbn. 101 como
despedida). Agur ba, ta gero arte. NEtx Antz 47. Agur! Zuk deramazu zerekin eguna. "Adiós". Or Poem 533
(dirigido al sol). Agur, Jainkoaren gorputz, oinbeste min jasana. "Salve, cuerpo de Dios, que has soportado tanto
dolor". Ib. 550. Agur, agur / ama neuria. / Ongi etorri zarela / seme neuria. Balad 98. --Agur, jauna. --Agur,
agur! Hemengo aldi? --Bai, ardiketan nabila: zu, gasna egiten? Zerb Azk 39. --Agur, yaunak! Ari zerate lanean
egin aal guzian? agurtu zuten. --Agur. Ongi etorri! erantzun zuten denak. Izeta DirG 65 (v. tbn. 39 como saludo
de despedida). --Agur, anderea. Mahain hau okupatzen ahal duta? --Zerendako ez? Lehen jartzen denarena da.
Larz Iru14. (Sartuz:) --Agur, jaunak. --Agur! Ib. 70. Agur beraz, jaun Mentaberry! (Urruntzen dira). Ib. 36. --
Agur, Benat, eta milesker eman dauzkidatzun berri onez. --Ba, agur, anderea. Ib. 132. Agur biyotz erditik, /
Donostira arte. Lopategi in Uzt Noiz 59 (v. tbn. Lasarte ib. 130). Agur, Domingo, eta agur, Mariana, / gu ere
hurbilduak gira zuen gana. Xa Odol 245. Agur, gizon famatu ori. "Salve, varón famoso". Berron Kijote 28.
Heldu ginanian Mutriku horretan / Mutriku herri noblian / batak adios, bestiak agur / Ana Juanitak baperez.
Balad 60.
v. tbn. (Como saludo de encuentro o visita): Dv Lab 314. Elzb Po183. Ox 149. Jaukol Biozk 86. Etcham 132. Ir
YKBiz 523. EA OlBe 34 (106 como despedida). Zait Sof 28 (Gold 76 saludo de despedida). Lf Murtuts 29.
JEtchep 84. Ibiñ Virgil 86 (39 saludo de despedida). BEnb NereA 127 (233 saludo de despedida). Casve SGrazi
26. Balad 152.
(Como saludo de despedida): In Lard III. Arr GB 34. Aran SIgn 214. Bv AsL 32. Apaol 85. Moc Damu 5. A
BeinB 44. Ill Pill 17. Ud 76. AzpPr 58. JanEd I 72. Iraola 119. Arrantz 156. EusJok II 119. Kk Ab II 36. Lab
EEguna 80. Alz Ram 107. Ldi BB 94. ABar Goi 32. SMitx Aranz 36. JAIraz Bizia 27. Bilbao IpuiB 259. Erkiag
Arran 83. Etxde JJ 65. Basarri 35. Txill Let 135. Ugalde Iltz 68. Osk Kurl 59. Anab Aprika 12. And AUzta 105.
Alzola Atalak 70.
Eskualdun batek agur eskualtzale bati. / Aiphatu nahi dazkot bospasei hitz ezti. Ox 175.
Ta nere saiets igarotzean, / agur doi doi bat esango. "Me dice el 'adiós' preciso". Or Eus 86. Agur motz bat
esan diot, zearka begiraturik, eta aal nuen eta zakarrenik. Txill Let 44 (cf. infra AGUR ESAN).
(Como saludo dirigido a la Virgen). "Salutación Angélica, el Ave María, Aingeruaren agurra, agur Maria.
Ezta euskeraz esan bear, Jainkoak salbazaitzala, ezpada agur Maria" Lar. "Euskera uts garbian esan bear liteke
Agur Maria Nafarroako kartilla euskerazkoan dagoan legez: bada 'Ave' latiñari kendua da" Añ MisE 123. Cf.
agurmaria. Agur Maria graziaz betea. (Areso, c. 1591). FLV 1991, 110. Agur Maria, garaziaz bethea, Iauna
da zurekin. Mat 2 (EZ Eliç 5, Harb 4, Hm 35, Gç 37, CatBurg 4, CatLan 73, LE-Ir (171), Ub 166, Mg PAb 159,
CatLuz 3, Lard 363, Legaz 5, Jnn SBi 37, CatJauf 2, KIkV 51, KIkG 33 Agur Maria). Agur garaziaren edireillea,
biziaren ama. Harb 105. Agur Nort-izarra, / Ama Iainkoarra: / Agur Erregina, / Guztiz berregina. Hm 160.
[Nere sermoigaia] edertzeko eta apaintzeko, grazia askoren bearra daukat. Eska dezaiogun au, grazia guzien
Amari, esaten diogula: Agur Maria. Lar SAgust 5. Agur graziaz bethea. He Lc 1, 28 (Dv, Leon, Or, Ol agur; Lç
Salutatzen aut). Agur graziaz bethea. Mih 27 (tbn. en Lar, carta a Gandara 161, Jaur 352 e Inza Azalp). Zoin da
hitz hoin sensia: Agür edo salütatzen zitüt? --Signifikatzen düte: Birjina Seindia ohoratzen düt zure dignitatia.
CatLan 74. [San Gabriel Aingeruak] esan zion: Agur edo Abe. Gco I 457. Agur erregina, urrikalmenduzko ama.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
437