A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
hagoadura (SP (sin trad.) Dv y A). "État d'épuisement, de détresse"Dv. "Postración, abatimiento,
desfallecimiento" A.
agoaldi, agoe aldi. Fundición de la masa de hierro. Ijeliak badaukaz une luziak agoe aldi bakotxian ta
emoten jako astija lo aldijak egiteko. Mg PAb 129. Urtzalleak bere jarduna bukatu duanean, txistu luze bat dagi.
[...] --Bukatu al dezute agoaldia? --Bai, motel, lau ordu igaro dituk. Garayalde Elezar 78.
agoande. "Aguante, irozoa, agoandea" Lar. Cf. aguantatu.
agoatu. "Hagoatzea, [...] fraguar, forger" Sb-Urq.
agoatu. v. aboatu.
hagoatu (L ap. A (que cita a Jaur); SP, Sb-Urq, Dv), haguatu. Extenuar. "Zamaria hagoatu da ian gabe
egoiteaz" SP. "Hagoatua, [...] lánguido, languissant" Sb-Urq. "Être réduit à une extrème détresse" Dv, que cita a
JesBih. "Quedarse casi exánime" A. Cf. hagorandu. Egarriz haguatua den orein edo orkhaitzak urhotxera
lehia duen bezala. JesBih 117. Egarriak hagoatua dago. Jaur 151. Arratsaren otoitz fedegabe hagoatua kanpai
etsietan / uda errearen ondoan. Azurm HitzB 66.
agoatzar, agoetzar. Aum. de agoe. Iges egiten dot nik urrinera iraun ezinik agoetzar aren txipristina ta
berotasuna. Mg PAb 133.
agoazer (Urt Gram), aguazer (Urt), oguasero (V-ger ap. Holmer ApuntV). Tempestad, tormenta. "Agoazer
handi bat egitera doha, il va faire un grand orage" Urt Gram 500. "Arbor senio vel tempestate afflicta, arbola
adin zahárrak edo aguázerak hondatuak" Urt I 411. Jesus Jauna, billuzirik / Zintusten azotatu, / Gure gaiñera
behar zuen / Agoazer horrek etxatu. Gç 82.
agoe. v. agoa.
agoi. "Lintel, lo mismo que dintel, agoia, ataburua" Lar.
agoilatu L, BN, S; H), adoilatu (-olla- VocBN Dv (adolatu), H), aullatu (H), agullatu (S; Gèze, H), abullatu
(H). Ref.: A (agoillatu); Lh (agoilatu). "Ouiller" VocBN. "Adoilatzea, agoilatzea: formes vicieuses du
néologisme aullatzea" H. "Aullatzea, ouiller [...], remplir jusqu'à l'œil" Ib. "Agoillatu, rehenchir, rellenar una
pipa en la que el vino ha mermado" A. "Agoilatu (BN, S), agüllatü (S), agollatu (S): 1.º mêler ensemble deux
éléments divers; [...] 2.º ouiller" Lh. Arnoa zuten Bordalekotik. / Edo bertzela taula zokhotik / agollatuia ongi
uretik. 'Bien additionné d'eau'. ChantP 238. Bi barrika huretan, bada zuinbat hürrüpa, bada zertan untziak xaha,
bada zertarik barrika agoilla. Eskual 21-21 [sic]-1908 (ap. DRA). "Bixta ederrian" xahakoa bethexe die eta
züntzürrak agollatü. Herr 7-7-1959 (ap. DRA).
agoiotu (V-och ap. A), aujotu (G ap. A). "Calzar herramientas" A. Cf. aho-jo.
agoko. "(B), carbón de leña gruesa" A.
agoko. v. ahoko.
agol. "De poca energía (V-ger)" A Apend. Cf. ahul.
agolba. "Alholva" Ond Bac. v. ailorbe.
agolbetze. "Campo en que se ha cosechado alholva" Ond Bac.
agoliña. v. agonia.
agomen. v. ahamen; ahomen.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
414