A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
4. Aparición. Zeruko agermena da? Irudimen utsa? [Mañasik Anjel ikustean]. Ag Kr 208. Ezkiogako
agermenari Txirritak jarriyak [bertsoak]. Tx B II 117.
5. Revelación (divina). "Agermena, revelatio, révélation" Dv. Baña ori egin due, Jaungoikoaren inspirazio
edo agermen egiazkoarekin. Gco II 199 (ap. DRA; la ref. es incorrecta).
agermendu (SP (sin trad.)). Aparición. Erresuszitatu zeneko misterioa agermenduekin. Harb 53.
agermin. Deseo de aparecer (como). Ez iakintsu agermiñik ukan (Prov 3, 7). "Ne sis sapiens apud
temetipsum". Or Aitork 185.
agermodu. Modo de aparecer, de manifestarse. Espiritu Santuaren irugarren ager edo etor-modua
Doktore santu berak dionaz da Kristo Jaunak biztu ta zerura baño len bere Apostoluei aiz-egin ta egin zuenaren
gisakoa. Mb IArg I 365.
agernai. v. AGERTU-NAHI.
ageron. "Calophanta, agerona, on ageri dena, ageri ona, hipokrita" Urt IV 85.
agerpen (Lar, Hb ap. Lh, Dv, H). Tr. La mayoría de los ejs. son meridionales del s. XX. La forma ageripen se
encuentra en TB y agiripen en Lhande. En DFrec hay 43 ejs. de agerpen, casi todos en la acepción
'manifestación, expresión'.
1. "Aparecimiento" Lar. "Apparition" Dv. Jesusen lehenbiziko agerpena. Dv LEd 18. Birjiñaren agerpen
milagrotsua. EE 1884b, 116. Izkribatuko det Birjiña Guadalupekoaren agerpena. Zab Gabon 90. Gertarion
ondoren Yaubek Abrami agerpenez esan zion: "Ez beldurtu, Abram". Ol Gen 15, 1 (Ur ikuskizun). Elorri baten
gañean, zeruko agerpen zoragarria neukan nere aurrean. NEtx Antz 50. Agerpen edo ikuspen batean, herriko
zaharrak ondoan zituen batean, Jerusalemeko tenplorat ekarria izan zen. Zelaiberri Herr 21-7-1960 (ap. DRA).
Jesus biztuaren beraren agerpena. IBk 2 Cor 12, 1n.
2. + ageripen. Manifestación, expresión. Eta ene hitza eta ene predikazionea ez da izan gizonkien
zuhurtasunaren hitz sinhestaraztean, bainan bai Izpirituzko eta botherezko ageripenean. 'Ostensione'. TB 1 Cor
2, 4 (IBe agerpen; Lç, He erakuste, Dv erakuspen, IBk agerpide, Bibl agerbide). Erti onen agerpen
arrigarrienak Altamirako arzuloan daude. JMB ELG 49. Nai agerizkoa ezta izaten barneko nai sakonaren
agerpen eta itzulpen bat baizik. Vill Jaink 141. Mundua, adimen baten agerpena da. Adimen emankor eta sendo
baten agerpena. Ib. 55. Bilakatzea ez dela izaitearen agerpen bat baizik. Lf in Zait Plat XX. Bakoitzari guztien
onerako ematen zaio Espirituaren agerpena. 'Manifestatio'. IBk 1 Cor 12, 7 (IBe agerpen; Ol agerbide). [Gizalan
den kultura] haren bakarkako agerpen edo itxura berezi bat aztertzeko egokiera eskuetan dugunez gero.
MEIG VIII 63. Agiriko agerpenik ez duen animaren zati izkutu honek. "Imagen exterior". MEIG IX 130 (en
colab. con NEtx).
+ agiripen. Señal, muestra. Joanesek eta Malentxok agerpen andiak egin ta esatekorik ezkutuenak esan
zizkioten alkarri. Ag G 281. Arrotasunaren agerpena bezela ke mataza lodi zikiñ bat kopeta gañean arro arro
daramala [suburdiak]. Ib. 12. Aitzitik Jainkoaren begietakoa zeraden agerpenik sendoena, atsegetzea deritzat.
Ayerb EEs 1912, 153. Ulertzea zein gauza aundia dan guda batean etsaiaren itzaira jakitea: orixe izan da beti
gudari onenen señale edo agiripena. Lh EEs 1915, 235. Bere seme-alaben maitasun-agerpenak. Etxde JJ 219.
Españin be, amabostgarren gizaldi-aurretik jantzia zuria, ta ez baltza, zan luto agerpena. EgutAr (ap. DRA, que
no da más ref.). Eta orregaitik, ez ziarduan neskatxa arek bere amodioaren agerpena gordeten. Erkiag Arran
149. Orregatik onen legorrak izaten dira gure alkarrekiko maitasun-agerpenak. NEtx LBB 71.
Declaración, exposición. Errudunak autor-entzuleari egiten deutsan agerpen sakona, zikin, oben, utsegite
ta ugarrak guztiak zintzo zintzo azalduaz. Erkiag BatB 195. Zure agerpenen irrikatan naukazu. NEtx LBB 115.
3. Revelación (divina). Lelo atheratu behar bada (ez da bada on ere), Jaunaren ganikako ikhuspen eta
agerpenen aiphatzen abiatuko naiz. "Visiones et revelationes". Dv 2 Cor 12, 1 (Ker, IBk, IBe agerpen; Lç
rebelazione, He errebelazione, TB agerketa, Bibl agerkunde). Aitzinagoko "revelazion" [sic] edo agerpenak
argituko ditu itz-ilun ok. FIr 186.
4. (Bera). Solución (de un acertijo, etc.). Izpanaldijak. I-en agerpena = betazal. II-en agerpena = zamari.
AG 499. Agerpenak, urrengo zenbakijan. Ib. 499.
5. Descubrimiento. Ameriken agerpena ezkero. Alz EEs 1924, 47. Eta egin ditugun agerpenak, gaurko
eguneko edestiaren egikeraz moldatzen ere zerbait saiatu gera. JMB ELG 9s.
6. Acción (en una representación teatral, en una película, etc.). Zineman usu baliatzen dena da: norbaitek
gogoan duen aspaldiko orroitzapen baten erakusteko, agerpena hausten dute, eta lehen pasatu zen gertakaria
orai agitzen balitz bezala emaiten dute ikusliarren bixtarat. Lf in Casve SGrazi 17.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
363