A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
agerketu. Hacer desaparecer. Gaur bertan dakusgunez Kristoren izena agerketu nai dute; bere ikasbide
ederrak oinperatu. J.M. Tolosa EEs 1913, 162.
agerki. 1. Signo. Egizko alaren (poder) agerki dan ikurriñ onezaz gaizkiñaren uztarpetik askatu det
Erroma. J.M. Tolosa EEs 1913, 209. Yaikiko bait-dira, sasi-kisto ta sasigarle batzuk agerki ta arrigarri aundiak
erabilliz. 'Signa'. Ol Mt 24, 24 (Lç signo, TB seinale, Ur siñale, Or zantzu, Ker ezagungarri, IBk, IBe
ezaugarri).
2. Edicto. 313 garren urtean Konstantino bakaldunak eta Liziniok Eleizaren aldez emandako agerkiya. J.M.
Tolosa EEs 1913, 161.
3. Muestra. Egunkari-muestra edo agerki bat atera nai genduke "Euskaltzaleak", aren zabalkundea egiteko.
Ldi EG 1956 (1-2), 94.
agerkida. "Comparición" Lar.
agerkidarazi. Hacer comparecer. Eta agerkidarazi zituzten [Paulo eta Silas] Gobernadorei. TB Act 16, 20
(Lç, He presentatu, Ol, Ker aurkeztu).
agerkidatu. 1. "Comparecer" Lar. Eta huna, ordu hartan berean hirur gizon, egorriak izan zirenak
Zesareatik ene ganat, agerkidatu ziren ni ninzen etxerat. TB Act 11, 11 (Lç presentatu, IBk azaldu, IBe azaldu).
2. "Constar, ser cierto" Lar. "Consta, es constante que esto es así, agerkidatzen da au onela dala" Ib.
agerkide. 1. "Conspícuo" Lar.
2. Patente, manifiesto. "Consta, es constante que esto es así, agerkidatzen da au onela dala, item agerkidea da"
Lar.
3. "Personajes (de escena), agerkide (neol.)" A DBols. Buruz ikasi beie agerkideak bakarrizketa onek, biziro
esanak izan deitezan. Ort Oroig 44.
agerkin. 1. Muestra, signo. Eta kaltekorrago baizik ez dena, fedearen agerkin zerbeit begietaratzen
baderautzute, hura bera nahastekatua da superstizione eta debrukeria aphalesgarrienekin. Prop 1899, 81.
2. Órgano, medio de expresión. Obari ta iritzi guziak izparringiren bat beren agerkin izanik. "Algún
periódico que les sirve de órgano". Zink Crit 56.
agerkiro. "Manifiestamente", "notoriamente" Lar.
agerkizun. 1. Significado. "Significación" BeraLzM. Aotsak eurenez ez dauela ezer esan gura dinoe
batzuk; beste batzuk eurenez bere zerbait esan gura dauela uste daue. Ni bere onetan nago; baina oraindaino ez
dai euren agerkizuna zietz zietz azaldu. "Su significación". A Gram 14. Agerkizunez izan daike aditza biralkoia
edo euskoia. Arriand EAditza 759.
2. Representación (teatral). Luistarren (Luisisten) kongregazioa, ango Círculo Católico-n egiten zituzten
agerkizunak (teatru-lanak). A Itzald II 70.
3. Publicación. Euskaltzaindiak, orain arte bereix argitaratu dituan agerkizunak onexek dira. Eusk 1922
(IV), 71.
4. Signo, señal. Jauna, berri etzazu agerkizunak, eta alda etzazu mirariak (Eccli 36, 6). "Signa". Or MB 196
(Dv ezagutkari, Ol zantzu, Ker ezagungarri).
5. Manifestación. Baldintza berdintsuak betetzen diren guztietan, fenomenu berdintsuak azaltzen dira.
Edozein sorkarik, ez nolanaiko agerkizunak, baizikan berari dagozkionak soil-soilik izaten ditu betiere. Vill
Jaink 45. Deterministek eztute esaten, ba, gizonagan ikusten diren gauzak izadiaren baitezpadako agerkizun
batzuk besterik eztirela? Ib. 48.
agerkun. 1. "Títulos, titres (d'honneur)" Eusk 1919-20 (II), 91. Jaiotza [...]. Ikaskintzak [...]. Agerkun eta
eginbideak [...]. Idazkiak [...]. Eusk 1919-20 (I), 19 (v. tbn. 20, 21, &c.).
2. Aparición. Emakume ikarati batek begiztatu izan balu tankera aretan gizona, gau-agerkun edo izukari
bildurgarria iduriko litzaiokean. TAg Uzt 19.
3. agerkune. Maximinoren agerkuneak bakalduna kristauen alde, ta bere zikiketaz mendeko agintari ta
epalleak Nikomediako batzarrera deitu zituan Dioklezianok. (Interpr?). J.M. Tolosa EEs 1913, 179s.
agerkunde.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
361