A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
adreilugin, adrailugin (Dv). "Briquetier" Dv. v. adreilugile.
adreilugintza, adrailugintza (Dv), adrillugintza, arrillugintza, adrillukintza (Lar). Frabricación de ladrillos.
"Froga, fábrica de ladrillos" Lar. "Métier de briquetier. Adrailugintzako, qui sert au métier de briquetier" Dv.
Ta buztin ta arrillugintzako ta lur-lan guzietako neke gogorrez. Ol Ex 1, 14 (Ker adrillugintzako).
adreilukada, adrilkada (Lar), adrailada (-llada Lar), adrilada (-illada Lar). "Ladrillazo" Lar.
adreilulari, adrilari (-llari Lar). "Enladrillador" Lar.
adreilutegi, aderailutegi. Fábrica de ladrillos. Aderailutegia. Huna bertze lantoki bat ikhusteko, Anaia
Auberten lantokia. Anaia hau teilagin eta aderailugile da. Prop 1897, 121.
adreilutxo (SP), adrillutxo (Lar). (Dim. de adreilu). "Ladrillejo" Lar.
adreiluxka, adriluxka (Lh). "Petite brique" Lh.
adreiluztatu (-illuztatu SP), adarailuztatu (Ht VocGr 411 (-ill-) H), adarailaztatu (Lecl), adrailuztatu (Dv),
adriluxtatu (Lh). "Paver de briques" SP. "Carreler" Ht VocGr 411, H y Lh. "Adarailaztatzea, carreler" Lecl.
"Garnir en briques, parqueter en briques" Dv.
adrendu (B ap. Izeta BHizt2). 1. "Habilidad manual. Gure neskatikoak badu yosteko adrendue" Izeta BHizt2.
"Adrenduak eta abildade guziak eztute deus balio laneko gogorik ezpadu" Izeta (comunicación personal).
"Estudioko eztuk balio baina laneko bauk adrendue" Ib. (id.). "Zurgingoan badu adrendue baño lanerako
gogorik ez" Ib. (id.). v. adrezia.
2. Determinación (?). "Artu 'ut ori iteko adrendue" (B).
- ADRENDU(A) HARTU. Entender. "Zeinen ongi artzen dioen adrendua (AN-5vill)" Gte Erd 202 (junto a
algarrekin untsa akomadatzen dira, ongi antoltzen dira elgarreki, biek bietara ondo aituten dira, etc., de otras
zonas). Emengo on-gaitzetan ez dezakegu adrendurik artu (13). 'No podemos atinar en los bienes y males de
aquí'. LE-Ir. Ez daike adrendurik artu ontan: dabila erioa zar ta gazte, on ta gaistoetan nasteka (233). 'No se
puede acertar en esto'. Ib. Oroat agitzen da gezurtieki, [...]: diotelaik bai, ez, ta diotelaik ez, bai, ta ezin
adrendurik artu (250). 'No hay manera de entenderlo'. Ib.
adreri (G-goi ap. JMB AEF 1924, 163 y At). Tribu. "Cada familia forma parte de un grupo de familias
emparentadas, grupo bien definido y que recibe el nombre de adreriie, el cual constituye una institución cuyos
lazos de unión son no sólo los de la consanguineidad, sino también otros de carácter económico-social" JMB
AEF 1924, 163. "Adreri, parentela, linaje" JMB At. Adreri bakoitzak bere jatorria abere mueta batetik
dakarrela zenbait leenerritan uste izaten dute. JMB ELG 50n. Lau adreri oiek baskonak, barduloak, karistioak
eta autrigonak ziran. Ib. 95. Bi adreri oien [bardulo eta kiristioen] mugak, Deba ibai eta ibarrean gora zijoazen.
Ib. 97.
adresa. v. adrezia.
adret (BN-ciz-arb, S; Ht VocGr, VocBN, Gèze, H). Ref.: Lrq (adret [oxít.]); Gte Erd 2. Hábil, mañoso.
"Adreta, anzosa, adroit" Ht VocGr 269. "Adroit" Gèze y VocBN. "Adroit, qui a de la dextérité, dans les travaux
manuels et les exercices du corps; mais on n'y comprend pas les ressources de l'esprit qui n'ont pas pour objet ces
travaux ou exercices" Lrq. "Lanean adret da (BN-ciz-arb, S)" Gte Erd 2. v. abil, antzetsu, trebe. Armetako
adret izala / orai ezagützen diat. Xarlem 524 (v. tbn. 911). Armetan hain adret izanik / eta halere goithürik.
Abraham 668. Prima eraman düzün jaun aphez adreta. Etch 458. Mattiuren eskuraz geroztik pilota [...] / Jokoa
du segura, adret eta presta, / Haren erreturnaren parerikan ez da... In Zerb Azk 112. Han, pilotaren gainean,
gibel gibelean, edo zimeta-gainean, eta pilota-bilzale adreta. Herr 13-10-1955 (ap. DRA).
(Uso sust., tras gen.). Harrigiliren adreta! [...] Mürria gaxki egin eta erdiruak lohiz thapa! 'Que le maçon
est adroit'. Etch 304 (tbn. en ChantP 182 y Or Eus 281).
adretki (H), adreki. Diestramente. "Adroitement" H. Dantzariaren arhina! / Eztük ez bürian mina! / Zuñen
adreki badabilan hara eta huna. Etch 310.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
319