A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
adjuent. v. axuant.
adjutu. v. adiutu.
administradore (Lcc, Chaho), aministradore. Administrador. [Diozesako Direktoria] konposatzen tuzten
Jaun Administradore guziak. Revol 131. Aditurik berri gaiztoak bere administradorearen desgobernuaz. LE Urt
272 (ms. 96v administrazale). Donostiako Korrioko Administradoreak iges egin omen zuan karlistetara.
CartAnd 384. Liburu ta paper da albistari ta onako gauzetarako kontulari edo amistradoreari [sic] ots egin.
Ezale 1897, 189b. Aministradore jaunak zitun / ango berriak emanak, / nola amairu pameli ziran / an bertan bizi
ziranak. Uzt Sas 287. En DFrec hay 4 ejs. de administradore y 1 de administratore.
administralgo. Administración (organización pública). Euskararen halabeharra historian eta
administralgoan. In MEIG VI 31. Euskaldunek administralgo eta kultur erakunde ospetsurik ez zutela. Ib. 31.
administratu (Chaho), amistretu. Administrar (la justicia, un sacramento...). Majistratuak dira [...]
iustiziaren administratzeko. Lç ABC I 7r. Sakramenduen dispensatzeko eta administratzeko kargua. Lç Ins F 6r.
Iustizia administra dadin behar maneraz. EZ Man II 104. Humildadearekin eskatzen debala, administratu
dakion edo eman dakion [sakramentua]. OA 74. Sakramentuen amistretzean [¿-e- por armonía vocálica?] sanoai
eta enfermoai (Intza, 1772). ETZ 132. Oliadürazko Sakramentia behar beitzaikeie eman edo administratü.
Mercy 31. Nahiz Aphez gaixto batek administra dezan [sakramendia]. CatLan 121. [Fidelei] sakramenduak
administratu. Revol 129. Administrátzeko emának túgu arimarén ta gorputzarén ondasúnak. LE Urt ms. 96v. v.
tbn. Tt Arima 8. En DFrec hay un ej. de administratu.
(Sin complemento). "Administrar, bere kontura ekarri, erabilli, arthaz begiratu, administratu" Lar. Bada
orain banoa Ierusalemerát, sainduei administratzera. "Subvenir". Lç Rom 15, 25 (He sainduei zenbait amoiña
eramaterat). Baldin norbeit minzo bada, minza bedi Iainkoaren hitzéz bezala: baldin norbeit administratzen ari
bada, administra beza Iainkoak administratzen duen puisanzaren araura. Lç 1 Petr 4, 11 (He norbeitek zenbait
ministeriotan zerbitzatzen badu).
administratzaile (Lar, Añ), administrazale. Administrador. Iainkoak bere onén administrazale eta
despenser gure aiutatan ordenatu dituen bezenbatean baizen. Lç Ins E 1v. Epaphrodite anaiea [...], behar ukhan
dudanaren administrazalea. Lç Phil 2, 25 (He ene beharkizunetan zerbitzatu izan nauena). Aiturík berri gaixtoak
bere administrazalearén desgobérnuas. LE Urt ms. 96v (ed. 1846, 272 administradore). En DFrec hay 4 ejs. de
administratzaile.
administrazio, administrazione, aministrazio, administrazino, aministrazione. Administración, acción de
administrar. En DFrec hay 98 ejs. de administrazio y 4 de administrazione. Eta Zenaren administrazionean,
haren exenpluari garreitzan manatu gaitu. Lç Ins F 6r. Ezen elkharri datxetza, hitzaren predikazionea eta
sakramenduén administrazionea. Ib. F 6r. [Iainkoak] Iudean diraden desobedientetarik delibra nadinzát eta
Ierusalemén egiteko dudan administrazione haur, sainduén gogarako denzát. "Mon adnimistration". Lç Rom 15,
31 (He errendatzerat nohakoten zerbitzua). Anziano deitzén dirade Elizako administrazionearen kargua dutenak.
Lç Decl a) 1v. Zergatik Sakramendien administrazioniari anhitz othoitza eta anhitz Zeremonia jüntatzen dü
Elizak? CatLan 121. Administraziño edo gobernuba. Zuzaeta 136. Justiziaren Administrazionea. Revol 101 (cf.
91: Justiziaren partitzearen gainean, trad. de "sur l'Administration de la justice"). Emázu kontu zeure
administrázioas. LE Urt ms. 96v. Dago aministrazione gaxto bat, eta bizpor abratsentako solo dra
balleko ontarzun guziuak. Mdg 138.
Gogoa ezak gure Iaunean rezebitu ukhan duán administrazionea konpli dezánzat. "L'administration". Lç Col
4, 17 (He Jauna ganik errezibitu duzun mezua, TB ministerioa).
Administración de correos. Gaur [...] eskoltarekin etorri da korreoa [...]. Donostiako korreoko
administradorea, esan zuten irten zala karlistetara; baña ez dakit zer moduz dagoan administrazioa. CartAnd
389.
Administración, gobierno. Aministrazioko eta politikako hizkuntza erdara zenez gero, seitatik batek
bakarrik hartzen zuen parte behar bezala aministrazio eta politika gaietan. MEIG IV 58.
admira. Entendimiento. Espiritu Santuaren doeak dira zazpi: Lenengoa, jakintasunaren doea. Bigarrena,
admiraren doea. CatBus 37 (CatLlo 84 entendimentuko doia).
admirable (Urt III 273), amirable (Urt I 194). Admirable. Cf. Ag Kr 6s: "Ainbeste euskaldun zintzori
ezteutsegu geuk buruetan sartu zer esan gura daben excelentea, admirablea, infinitamente poderosoa, sabioa,
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
306