A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
Lehenbizian errax da emaztekin adiskidetzetik eta trebatzetik begiratzea. Ax 404 (V 263). Arte hartan, zer
eztut egin / zureki adiskidetzeko? / Zuk nizaz, nik zuzaz atsegin / biek orozbat hartzeko? 'Pour lier amitié avec
vous'. O Po 1s. Ezagutu nahi ut hobeki, adiskidetu bano lehen hireki. O Pr 585. Norbaitekin adiskidetzen banintz
Jainko legearen kontra, ebaskoetan [...], desoneskerietan elkharren lagun izatekotan? Dh 118. Ta errazoiaren ta
karidadiaren neurrijagaz errazto adiskidetuten dira, kasik zelan ez dakijela. fB Ic II 209. Haren lehenbiziko
artha izan zen eskolieren artean ziren perestuenekin adixkidetzea. MarIl 112. [Ardi] batño bat beitzian arras
ñaphürtürik / beste artzañ bateki adixkidetürik. Etch 350. Adiskidetu zan gizon jakitun au frai Mateo Baso
eritxon kaputxinu bategaz. Ur MarIl 13. [Notaria] bordales andere bere adintsuko batekin adixkidetua zen. JE
Bur 95. Adiskiratzen bada / tabernariakin, / igual juango da / oiko zapiakin, / ardoa edateko / aren baliakin.
JanEd II 22. Adiskidetu nintzan ostatuko ugazaba andreagaz. Or Tormes 31. An adiskidetu zen Joseph
Roumanille irakasle gaztearekin. Or Mi II. Bost urte dira pasatuxiak / adiskidetu giñala. Tx B I 138. Harekin
adixkidetzea bilhatu zuten. Zerb Bahnar 19. Tropetako aintzindari baten emaztearekin adixkideturik, traba
urruntzeko, aintzindari hura igorri zuen gerla-toki gaixtoenetarat. Zerb IxtS 55. Belotean hasi zen, jadanik
adixkidetua [lagun berriekin]. JEtchep 104. Nere laguna suizarra zala jakin zuanean, oso adiskidetu zitzaion.
Anab Aprika 30. Ohoin handi batzuekin adiskidetu zan. Osk Kurl 20. Neska gazteak soiñetik armak eranzten ari
zitzaizkion, elkarrekin adiskidetu bait-ziran. Berron Kijote 47. Belgikako artista-olerkariekin adiskidetu ginen.
MEIG I 111.
Aficionar(se). Beira zaite hertsiki zure buruarekin adiskidetzetik, zure burua lausengatzetik, zure buruari
bere nahikarak ematetik. Dh 214. Adiskidatu nintzan / orduan kartakaz / baina ze ordu gaiztoak / karteteak
dakaz! Azc PB 341. Maite ditugun gauzekin zerk adiskidetzen gaitu? "Quod nos allicit et conciliat rebus quas
amamus". Or Aitork 92.
(Causativo). Hacer, convertir en amigo. Nahi baduzu, adiskide dezakezu zeure etsaia, eta bai etsaiago ere.
Ax 293 (V 195).
- ADISKIDETUXE. "Adiskidetüxe (S), commencer à devenir ou redevenir amis" Lh.
adiskidetxo (SP, Urt II 44), adiskidetxu, adixkidetxo. (Dim. de adiskide). "Amant, petit ami, amigote" SP.
"Amicula, adiskidetxoa, maitetxoa" Urt. -Adiskidetxo baten etxean laja dut. BorrB 34. Ordu onean etorriak
izan zaitezela --esan eutsen Amandok-- ordu onean neure adiskidetxoak. Ag AL 45. Antxe egozan bai,
adiskidetxu biak, Zuriñe ta Arantza. Erkiag Arran 26. Eta Gabonak hurbiltzen ziren, eta gure adiskidetxoari
etzion inork esan hurbiltzen zirela. Arti Ipuin 24. Aren adiskidetxuen berba goresmengarriak siñistu ezkero.
Erkiag BatB 38. Baina huts haundia zuen halere bere lehenbiziko adixkidetxoa gabe, eta maiz aitatzen zuen.
MEIG IX 105.
adiskidetza, aiskidetza. Amistad, familiaridad. v. adiskidetasun. Jaungoikoarekin adiskidetza ta
kutuntasunik andienarekin tratatzea. Aran SIgn 44. Bere Jabearekin iduki zuen tratu kutun eta adiskidetza
gozoa. Ib. 46. Beste gazte galai bat loturik zeukaten aiskidetza gaisto baten lazoetatik libratzeko. Ib. 71.
- ADISKIDETZAKO. Amistoso. Betiko alkardade adiskidetzakoa egin izan zuten ezkerozko guztian,
Gipuzkoatarrak izan ziran Erromako Aginde andiaren kutunik maiteenak. Izt C 276.
adiskidetzaile (SP), adiskidetzale. Reconciliador. "Pacifique, qui rend ami" SP. Eta guzia Jainkoaren
ganik dator, Kristoren bitartez bere adiskide egin baigaitu, eta gu harekin adiskidetzale. Zelaiberri Herr 7-6-
1962 (ap. DRA).
adiskidetzako, adiskidetzatko. Pretendido amigo. "Reputados por amigos, adiskidetzakoak" Izt 105r.
Baina, bada geure adiskidetzatkua animosua, sendua [...] ta arerijo guztietati librau ginaizana, entero maite
dogu. fB Ic I 56. Ikusten ditu [Jangoikuak debekauriko aragija] jaaten bere lagunak, esaten deutsee
adiskidetzakuak, arren egin daijala jaaten baleu legez. JJMg BasEsc 143.
adiskidetze. "Reconciliación" Lar.
adiskidexka. "(R), ligeramente amigos" A.
adiskitasun. v. adiskidetasun.
adiskiunde (Lar Dv y H). "Amistad" Lar.
adiskiura. "Cabida, entrada, amistad" Lar. Duvoisin copia erróneamente adiskiera.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
287