A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
Onen aiskide mami-kutuna zan F. Engelsek be ez eban egin lan gitxi. Eguzk GizAuz 46. Au arkitu nuan
Erroman. Adiskide mami egin zitzaidan. Or Aitork 142. Jon adiskide mamiñak. Erkiag Arran 102. Adiskide
mamiak izanagatik. Anab Poli 128.
v. tbn. Arr May 48. Arti MaldanB 226. Osk Kurl 39.
- ADISKIDE MAMIKO. Amigo íntimo. Oni ere, aiskide mamiko ta gizonik prestuena ta kuadriari bezela,
aditzera eman zion. Aran SIgn 86. Piarresen adiskide mamiko batez [...] gogoratu. Etxde JJ 147.
- ADISKIDE MAMITU. Hacerse grandes amigos. Cf. ADISKIDE MAMI. Bi gizon partzuer direnean
nekhean eta gozoan, adiskide-mamitzen dira; elkharri gogo onez laguntza eginen diote noiz-nahi-den. Dv Lab
188.
- ADISKIDE MIN. Amigo íntimo. Tr. Propio de la tradición septentrional; en el s. XX también se documenta
en textos de autores meridionales. Biz bada Iesus zure maiteena eta adiskide minena maite ditutzun guzien
gainetik. SP Imit II 8, 3. Jainkoaren haur maite ginen, haren adiskide min ginen. Brtc 100. Ez, senhar-emaztek,
ume-burhasoek, edo adiskide minenek, eztute egundaino elkhar hala maithatu. Dh 239s. Gizon hura Iñazioren
adixkide min bilhakatu zen. Laph 241. Ohiko adixkide minenetarik anitzekin samurtzerainokoan. HU Aurp 152s.
Adixkide min bilhakatzen ginelarik [zakurrari] zerbeit hortzen arterat emaiten nakonean. JE Bur 62. Lau gizon
gazte, adixkide minak. Zub 109. Barrena'tar Polikarpa, adiskide min ta abertzale yatorrari, biotzez. Ldi BB 144.
"Lizardi"ren aizken aldeko adizkide miñenetakoa. Aitzol in Ldi UO 10. Nitaz ari dala [...] adiskide min izateak
eragin diola dut susmo. Or BM 18. Bere adiskide miñena agurtu ere egin gabe. Etxde AlosT 68s. Nire lankide
bikañak / ditut adixkide miñak. Mde Po 41. Alta hor bazituen bi adiskide minak. Ardoy SFran 181. Azaleko
edergarriak Antonio Valverde, adiskide miñari zor dizkiot. NEtx LBB 5. Geroztik izan zaitut [Mattin] adixkide
mina, / zure ganatzea da ene atsegina. Xa Odol 118. Ba ote da geure burua adiskide minez inguraturik ikustea
bezain gauza ederrik? MIH 136.
v. tbn. TAg Uzt 173. Txill Let 68. Zait Plat 118.
Gertatzen ohi da, eriaren adiskide min-min baten bozak iratzartzen duela iltzera zohana eta zerbeiti ohartzen
dela. FIr 193.
- ADISKIDEZKO. De amigos. Bere aita edo ama, / abride edo urkho, / adiskidezko bilduma, / badituzke
lekhuko. Arg DevB 166. Lagun gazteak, ez itxi udarik / erromerian ibili barik, / danbolin barik inoiz eztago /
adiskidezko ezkontzarik. Azc PB 70.
Amistoso. Olak, ol barriak / ta usain maitekorra / oletatik, nire / zerbitzuko izan nai / zabal ta apalera, /
bolada bigun, ta, / adiskidezkoez. Gand Elorri 172.
Aiskidezko berba legunekin. Etxba Ibilt 457.
- ADISKIDEZKOAK EGIN. Hacer amistades. An luzaro gabe bere esku utzi zuten eta ango jende katoliko
onan artean adiskidezkoak egin zitun. Or SCruz 127.
- TXITEZKO ADISKIDE. "Intime ami, xitezko adiskidea" Ht VocGr 376.
Etim. De *adinez-kide, algo así como 'coetáneo', según la explicación de Lafon RIEV 1935, 651 y 1936, 625.
adiskidearazi (G, L, R-uzt ap. A; Urt I 184, Dv), axkiratu azi. Reconciliar. "Bi etsaiak adiskidearazi ditu"
Dv. Gaizki egiña. Nik axkiratu azitzeko aldameneko krixtala autsiko niokan. Alz STFer 123.
adiskidebide. Medio, modo de reconciliar(se). Zer adiskide-bide dago nagusi-langilleen arteko
asarreentzat? Elizaren erakutsiak eta aginduak ikasi ta ondo betetzea da nagusi-langilleen arteko asarreen
adiskide-bidea. KIkG 55.
adiskideera (Lar Dv). "Amistad" Lar.
adiskidegabe. Desprovisto de amigos. Azkenean atxikitzen du zartzaro adizkide-gabe, indarke, zokokari,
gaiztetsiak. Zait Sof 141.
adiskidegai, adiskidegei. Amigo posible. Bizi zite zure adiskidiareki egün batez zure etsai gertgei baliz
bezala, ta zure etsaiareki egün batez zure adiskidegei baliz bezala. Egiat 213.
adiskidegarri (Lar Dv). "Amigable" Lar.
adiskidegarriro (Lar Dv). "Amigablemente", "amistosamente" Lar.
adiskidegitu. Familiarizarse demasiado. Guziak behar dira maitatu, nehorekin ez adiskidegitu. Leon Imit I
8, 2 (SP guziekin trebe izaitea, Mst ororeki nabasi izatia, Ol oroenganako nabastarrea).
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
283