A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
dalako dala sendokiro adipeturik nago. Zink Crit 10. Alako otz mallak lobelak leitzen dituala [...] adipetua ez
dagonik ez da. Ib. 35. Nere aitak jakin zuelarik alako baimena Bizente jaunak eman zuela, nere aita ere adipetu
zan, bere baimena neri emateko. Zubill 88.
adiragarri. v. adieragarri.
adirage. Indiferente. Ta gero eztautso iñori barrerik ez mirarik egingo, danok ikusiko doguz zeuen kaskuok
orain chauffeurren polañak ikusi oi doguzan baxen adirage. Kk Ab II 16.
adiraki. v. adieraki.
adiraldu. v. aditaldu.
adirantza. v. adierantza.
adirapen (A Gram 366 y 377). Definición. Adirapen eta atalkera batzuk. Arriand EAditza 759.
adiratu (A Gram 366). Definir. Azkue dice que la voz corresponde a Larramendi, pero lo más parecido que
da éste es adirakitu (s.v. "notar, señalar, marcar"). Baina iakitunak adiratuten dauen "clara noticia cum
laude" atsegina ez daila egokia edonok daki. Arriand EAditza 758n.
adirazi. v. adierazi.
adirazkai. v. adierazgai.
adiskanza. v. adiskidantza.
adiskidantza (L, BN, S; Gèze, Dv, H), adeskidantxa (R), adiskanza, adiskidantxa (S), adixkidantza,
axkidantza. Ref.: A (adiskidantza, adeskidantxa); Lh; Izeta BHizt2. Amistad. v. adiskidetasun, adiskidego.
Tr. Documentado en Mendiburu y, desde la segunda mitad del s. XIX, en textos septentrionales no suletinos.
Tbn. lo emplean algunos autores meridionales modernos como Villasante o Aresti. En DFrec hay dos ejs. de
adixkidantza.
Bake gezurti galgarria da Jangoikoaren adiskidanza galerazten duen bakea. Mb IArg I 301. Zure
adiskidanzan emendik ill arte guzian emen ni bizitzea. Ib. 145. Itzulzen dira fite-laster mundu galgarriaren
adiskanzara. Ib. 97. Beraren adiskanzan bizitzeko. Ib. 334. Ohore Eskaldunek horren axkidantza. Hb Esk 127.
Arte huntan emaiten darotzut ene adixkidantza eta galdatzen zurea. Laph 12. Urtheek, berritzean, ez dituzte gure
adixkidantzaren lokharriak gehiago baizik tinkatzen. Darthayet Manuel 406. Zorigaitzez gerthatu dira gauzak
errege horren adiskidantza hoztu dutenak. Prop 1886, 170. Amodioak balu / buru ta berthute, / adixkidantza ona
/ orduantxe laite. Zby RIEV 1908, 765. Ez dezake barkamendua eman eta bere adixkidantza bihur [...]
debruaren zerbitzari egon nahi denari. Lap 383 (V 174). Ikhusteko da zoinen baithan zeduzkan Erreginak bere
bihotza, bere adiskidantza, bere sinestea. Arb Igand 105. Harekilako adixkidantza bazaiote gure gizonei zerbait!
HU Aurp 81. Norekin egin zuen Jainkoak lehenik adixkidantza? CatJauf 32. Debru bat eman zen trebes gure bi
adixkideen artean, eta, ilhaundu, suntsitu ziren adixkidantzak oro! Barb Sup 2. Egia othe da [...] adixkidantzaz
emana zuela Moroer, Zaragozarekin, Aragoniako bazterra? JE Ber 14. Sekula ez dela han pizten dremenden
eztabaia edo lipista; aitzitik, adixkidantza osoan egiten dituztela gauzak, samurtu gabe. Zub 55. Adiskidantzak
hala eskatzen du ordea... Mde Pr 191. Hil zen Jesukritoren adixkidantza osoan. Egunaria 1-10-1959 (ap. DRA).
Eztut estimatuko / beren adiskidantza. Arti MaldanB 217. Zorte ona, jainkoekin adiskidantza dugulako seiñalea
omen. Vill Jaink 132. Ez dakit merexitua dutan adixkidantza hori. Xa Odol 55.
v. tbn. Jnn Bihotz 121. Adixkidantza: Etcham 116. Leon Imit III 10, 2.
adiskidatu. v. adiskidetu.
adiskide (gral.; Lcc, SP, Urt I 107, Ht VocGr, Lar, Añ, Izt 10v, VocBN, Gèze, Dv, VocB, H), adeskide, adexkide
(R-vid-uzt), adiskida, adiskire (G-goi), adixkide (G-azp, AN-gip-larr-erro, L, BN, S, Sal, R-urz; Arch VocGr),
adizkide (V-arr-m, S; Bera, Zam Voc), adizkire, aiskide (V, G, AN-ulz-erro-burg, Ae, L-arcang, BN, Ae),
aiskire (V-arr-och-ger-gip, G-azp-goi, AN-gip), aixkide (V-gip, G-azp-goi-to, AN, L-côte-sar, BN-baig, Ae; H),
aixkire (V-ger-m-gip, G), aizkide (V-m, AN-ulz, BN-ciz), areskide (R-vid), ariskire (V-ger), arixkide (Sal, R),
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
278