A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
adigarriak aoz kantatu. Ib. 217. Santu glorioso onen izen gozoa eta beraren mirari andiak, mundu osoak daki
dirala adigarriak eta arrigarriak. Ib. 458. Izanik, bada, kondaira gogoangarri au aiñ egiazkoa eta adigarria. Ib.
326. Baña, zer zorrotzak eta adigarriak euskal-erriren gañeko jolasgaiari dagokien berso aek! Otag EE 1880a,
111s. Orok badazkitzate gogoz meza eder hortako kantuak eta hitz derauzuet adigarri direla. Prop 1888, 130.
Gaitz da lirikan gauza oberik egitea. Soinekoa ez du onek besteak bezain ziurra. Nornairentzat adierreza ezpada
ere, bai beintzat adigarri. TAg Y 1933, 23. Ta bai ikuskari adigarria dakusala an jente artean. Erkiag BatB 139.
adigarriki. "(Hb), intelligiblement" Lh.
adigatu. v. adigabetu.
adige. v. adigabe.
adigetu. v. adigabetu.
adigogor. "Inintelligent, obtus" Dv A.
adigogortasun. "Inintelligence" Dv.
adigorri. v. aiurri.
adigura. Curiosidad. Haren arreba Luciak etzuen huts egin haren aditzerat joatea, edo dela adi-gura
xoilez, edo harendako adiskidetasunez. Birjin 610.
adiguri (V-och ap. A), ariguri (V-och ap. A). 1. Obsequio. Cf. MEIG VII 39s: "Bai, hori irakurri dugu,
olbidoa ere bai. Gero, begien aurrean dugu, gutxien espero dugunean, adiguritasuna edo horren gisako beste
berba zantarren bat". Loiolako Iñigo andiari ariguri edo Vascofilloren erri-inguruetan esaten daben osekixo
asko egitea uste zan-da. A Txirrist 226. Adiguri eder bat egin dit Yainkoak. Onezkero nirekin biziko da nere
senarra, sei seme egin bait-dizkiot. Ol Gen 30, 20 (Urt, Ur dote, Dv dohain, Ker bezuza, Bibl eskaintza, BiblE
opari). Onen antzeko adiguriak eskeinka ari aiz, itzez ederrak baña izatez zantarrak. Zait Sof 128. Zindoari
añako ospe-adiguriak eskeintzen dizkion saltzalleari. Ib. 175. Beitikoei eskeñi oi zazkien il-adiguriak eskuetan
ekarki. Ib. 20. Adiguri-zurrian ene soin gaxoa ekarki, natorkitzu. Ib. 122. Txirula auskor au adiguriz emanen
dizut. Ibiñ Virgil 47.
2. ariguria. Regalo, comodidad, placer. Aurrera bere bizi nintzan ni naikeretan, / Mizkeria ta ariguria
gozoetan. AB Olerk 119.
3. "(V-ple), extremo cuidado, atención suma" A. Jaiz (dimensión) aundikoa [argidia], Segurako Elizari
dagokionez eta adiguriz (arduraz) egiña. J.B. Ayerbe EEs 1912, 60.
4. Buena acogida, atención, muestra de cortesía. Aren katu baltzak, iñartziz ta ziñu txarrez ikusi daroa,
ugazabandreak mutil eldu-barriari egiten deutsazan adiguri ta txera berarizkoak. Erkiag BatB 131. Beste aek,
ostera, edonorako dauke sarpidea, ta jendaki goienekoaren txera ta adiguria. Ib. 140.
adiguritsu, ariguritsu (A). Complaciente. "Obsequioso" A. Ain adiguritsua izanda, alan, ain otz ta motz
andra uren bat artzeko, ezagun eban bere izatea oso aldatuta eukana. A Latsibi 145. Illunabar artan, zerualdea
ozkorri ezarri eban eguzkiak, bere orduko azken-txera adiguritsua egitean. Ozkorri, egoaize errearen zantzu ta
agerkai. Erkiag Arran 152. Neure aspaldiko adiskidetxu beti bai beti adiguritsu, erreguz ta txeraz diarduenok.
Ib. 156. --Laster ikasiko dozu, zuk, bakarrik bere --iñotsan adiguritsu. Erkiag BatB 77.
adi-itz. v. aditz.
adi izan. v. ari izan.
adijabe. Sujeto. Adi-iabe, aditzkizun, asmatu duten itz-urren ori irrigarri da. "La sintaxis de sujeto, verbo
y complemento". Or in Gazt MusIx 26.
1 adika, arika (Lar Lcq 141 A; Añ, H). "Cansancio" Lar y Añ. "Fatiga" Lar.
2 adika. v. 1 adi. Zerubari adika / ume bat bezela, / ikuspena dirudi / betesten dabela. "Mirando al cielo".
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
253