A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
Adelatze hau gure potherian,[...] espantatürik ezpeikinanteke diradianian heltzen. Egiat 249.
adelu (S; Dv (S), H (BN, S)). Ref.: A; Lrq.
Tr. Al Sur, donde la voz es de introducción moderna, se emplea en sentidos bastante divergentes y apartados
de los valores originales; sobre todo 'estreno' 'adorno'.
1. Preparación. "Préparation, préparatif" Dv. "Préparation, arrangement" H. "1.º préparatifs d'un repas; 2.º
emplettes en vue d'un repas" Lrq. --Tonsüra Ordenü bat deia? --Ez, Ordenetara adelü bat baizik. Bp I 80.
Ezinago adelü huna düzü grazia handiago baten iardiesteko. Mst (ap. H, que traduce: "c'est une préparation on
ne peut meilleure pour obtenir une plus grande grâce"). Zure bethiereko adelien gogoa. Ip Imit III 22, 5.
2. "Adorno" BeraLzM. Oe bi egozan [...] zikirijozko ixara ta oeganekodunak eta beste milla bat eta erdi
adelu ta edergalludunak. Otx 124. Orrenbeste bitxi ta adeluren tartian geure burubak andi ikusirik, siñistu be
ezin egin ixango dogu [...] andiki-seme ezkareanik. Ib. 118.
3. "Estreno" BeraLzM y A DBols. "Aragonen diote: Erramu-egunean adelurik eztarabilenak eztu eskurik, el
que no estrena nada el día de Ramos" A EY I 330. Ta apaiz berriaren adeluko aaria artu ta aren aragia
esparru deunean egosirik, Aaronek eta aren semeek yango dute. "Arietem autem consecrationis tolles". Ol Ex
29, 31 (BiblE sagarapeneko aharia). Gaur be, soiñeko barriaren asiera ta adeluz al zagoz? Erkiag Arran 19.
Eta an doa mutilla, gizon bien erdian, eskuturretatik kataiez lotua. An aurreko komisaritegian utzi dabe [...].
Leenago ostera, agiria, pistola adelubakoa ta txanpon ondarrak kendu egin deutsez. Erkiag BatB 188 (ref. a una
pistola nueva que no ha sido disparada).
ademan. "Ademán" Lar
ademas (AN-ilzarb ap. Bon-Ond 171). Además. [Diruba] an be [bankuan] seguru egon, eta ademas
interesa artu. Etxian lapurrak sartu ta [...]. Kk Ab I 104.
adera. v. adra.
aderaillu. v. adreilu.
aderazkin. v. adrazkin.
aderdi (V-gip ap. A). "Portal" A. Alantxe egozan basetxe aretan andra ta gizon, atari edo aderdi edo
etarteetan gora begira, euria iausten ikusten. A Txirrist 147.
adere. v. adra.
aderezatu. v. adrezatu.
aderezu. "Aderezü (S; Hb), adresse (de lettre)" Lh. v. adresa.
aderlaua. "(V-m), lo empedrado" A. Cf. adreiluztatu.
aderna. "Pitón, cuerno que empieza a salir" Lar.
aderri. País, región. Asiaren izena bakarrik etzan bear adinbat aiñ aderri zabal ta luzea [=Asiria] garbiro
erabakitzeko. Izt C 11 (tal vez errata por alderri).
? aderu. "(Hb), jeune corne" Lh. Probablemente errata por aderna.
adesa (S), adesara (S; SP (-zara), Dv (que cita a O)). Ref.: A; Lrq /adez!a/. "Adezara, tout
maintenant, berehala, adesora ou adesoras" SP (cf. O-SP 224: "Adezara , pour dire 'tout présentement'
n'est pas bien écrit dans le dictionnaire. Il faut écrire adesara avec l's latin et non avec ç"). "Adesa (S), hace un
momento. Adesara (S), tan pronto" A. "Il y a un moment" Lrq. v. arestian. Bantatü beihiz adesara, gizun
borthitz bat hizala. RolTrag 53 (ap. DRA). Alon, ene lagünak / zertan ziradie? / adesa zer erraiten zünien / ohart
ükhen ezazie. StaGen 303. Nihaurek ikhusi dit / adesa hortxe berian / bere krima infamiaz / glorifikatze
handitan. Ib. 815. Jaunak, letera bat / ukhen düt adesara / eta markatzen deit / Maximin hil dela. Pastoral Sainta
Catherina 828 (ASJU XXX-2, 1996). Adesara eman deiküzie / frota bat bortitzik, / bena orai phakatüren düzie /
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
234