A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
(R-uzt)" Ib. 529. v. abuelojaun.
"Abuelo. [...] Gerra denboran soldaduek eta baita herritarrek ere, hala deitzen zioten hegazkin frankista bati;
begirale lanetan, bonbardeo aurretan ia beti ibiltzen zen abioi txiki samar bat. Izena, dirudienez, motorrak zaharhotsa
ateratzen zuelako jarri zitzaion. Gerra denporako Abuelo. Abionetia baño aunditxuaua, baiña aundixa ez
[...]" Elexp Berg.
abuelojaun, abuelojein (R-uzt ap. ContR). "Abuelojéina, el abuelo" ContR 529. Cf. aitajaun.
abuen-abuen. "(V-ger), a punto de caerse" A.
abuila (-ulla L ap. Lh; SP A). "Abuillak, allumettes" SP. "Abuilla, cerilla fosfórica" A.
abuilatu (L ap. A; SP, Dv). "Abuillatzea, remplir un vaisseau, henchir, atestar, llenar, entupecer" SP. "Ouiller"
Dv. "Rehenchir" A.
habuin. v. hagun.
abuja. "Agujas que producen la ignición. Baskuliari abuja zulua firi-fariakin eittia, zeregiñ kakia, abrir con el
taladro de pecho en la báscula el alojamiento de la aguja, era labor fastidiosa" Etxba Eib.
abulamenka. v. aburumenka.
abulamu. v. aulamo.
abuleta (L, AN ap. A; Dv), agulleta (L, S ap. A; Chaho), abileta (L-sar ap. A; Urt Gram 34, VocB, Lh), agileta
(SP), aullet (BN ap. A VocBN ), aulet (H). "Agilleta, aiguillette" SP. "Agilletaz lotzea, aiguilletter" Ib.
"Lacet, abilleta" Urt Gram 34. "Aullet, aiguillette, petit cordon à bout de métal, servant à attacher les corsets, les
chaussures, etc" VocBN. "Aiguillette" Dv y H. "Jarete (sic)" VocB. "Agujeta, cuerdita" A. "Agulleta, agujeta para
atar el calzón corto en la rodilla (?). La prenda está en desuso" Ib. "Aiguillete de chausses" Lh. v. aixubeta.
abullatu. v. agoilatu.
abulu. v. aburu.
abulumenta. v. aburumenta.
abundanki (Urt I 64), abondanki, abundantki. Abundantemente, generosamente, en abundancia.
Tr. Exclusivamente septentrional. La forma abondanki se documenta en Jauretche y UskLiB.
Gizon abrats baten landék abundantki fruktu ekharri ukhan duté. Lç Lc 12, 16. Pensatzen dugun baino
abundantkiago botheretsu denari. Lç Eph 3, 20. Gau eta egun abundantkiago othoitz egiten dugula ikhus
dezagunzát zuen begithartea. Lç 1 Thess 3, 10 (He asko othoitz egiten ere diogu). Gero abundantki zeure
graziaz bethezazu. EZ Man II 87. Birjina saindua, Iainkoaren ama, zure baithan Espiritu saindu konsolariak
Iainko bat aitarekin eta seme bat perfetuki eta abundantki ostatatu ditu. Harb 89. Bihotz ungi preparatuetara
Jesu-Kristok abundantki hedatzen dituen graziez gabetua. CatLav 260 (V 131). Jauna, [...] jan-araz diezadazu
nigarrezko ogia, eta edan araz diezadazu abundanki ene nigarren ura. Brtc 79. Eman zioen abondanki grazia
saindutzen duena. Jaur 399. Abondanki atherako dire ene begietarik kontrizionezko [...] nigarrak. Ib. 379. Bere
[...] benedikzionen abondanki guri emaiteko. UskLiB 89. Zertako diozü abundanki arraparatü diala guretzat
bekhatia? CatS 27.
abundant (Urt I 64), abundante, abondant. Abundante, copioso. "Abundans, abundánta, aberátsa" Urt I 64.
v. abundos, ugari.
Tr. La mayoría de los ejs. son septentrionales. La forma abondant se documenta en Leiçarraga (junto a
abundant), Mercy, JesBih y Jauretche.
Ezagut zinezatenzát zuetara dudan karitate guzizko abundanta. "Très abondamment". Lç 2 Cor 2, 4 (BiblE
maitasun neurrigabea). Eta konfusione hunetara iraitzi izan zen ondoan bere irudiko jenerazionean
enjendratzeko abondant izan da bere hazi maradikatuan, [...] korrunpituan [...], gaixtakeriaz abratsean eta
abondantean. Lç Adv * 8v. Grazia abundant baten beharra dut ene garbitzeko. Gç 46. Jesu-Kristoren
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
200