A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
Absolbazino: Harb 388. Hm 67. Absolbazione: SP Phil 75. Asoluzio: Zab Gabon 77.
(Con -ko, adnom.). Absoluzioko graziarik konfesorek berak galdu nai ezpadu. Mg CC 150. Konfesore
jaunek absoluzioko itzek erran baño len. CatUlz 42.
absorbe. Meza ondoan, absorbiak (BN). Herr 12-9-1957 (ap. DRA, que traduce "responso").
abstenitu. Abstenerse. Baruraren konplitzeko hetzaz oroz abstenitu behar dugu. Tt Arima 49.
abstinentzia (Urt Gram 41, Lar (-nz-)), austinentzia (Urt I 57). Abstinencia (de carne). v. bijilia. Gularen
[...] kontra, abstinenzia, neurriz iatea eta edatea. Mat 27s. Abstinenzia begira albaiteza saindua. / Hartarakotz
barurezak Garizuma guztia. EZ Man II 202. Eta abstinenziatik, neurriz bizitzetik, [...] heldu da [...]
saindutasuna. Ax 411 (V 267). Berekin du ontasuna, / Bethi abstinenziak, / Gorputzaren osasuna, / Arimakotz
graziak. Arg DevB 129. Hekin orrhoitzapenetan, / Etzen nihoiz banketik / Bere abstinenzietan, / Bizi ziren
kontentik. Ib. 127s. Gularen kontra, abstinenzia. Cap (ed. 1893), 15 (OA 98 abstinenzia). Zeiñ garratzak izatu
diren hekien abstinenziak. Ch I 18, 2. Guleren kontra, abstinenzie. CatUt 12.
v. tbn. Abstinenzia: Harb 428. Tt Arima 83. CatLav 44 (V 29).
abstraktu, abstrakto, astrakto, astratu, astrato. Abstracto. Ez naiz gañera serbitzari astratua, ondo
konkretua baizik. Txill Let 138. Izen abstraktu batekin. Vill Jaink 186. Ideia abstraktuak. Ib. 56. Gogoeta egitea
auxe da: [...] izaki orokarrak eta abstraktuak moldatzea. Ib. 72. Bakea, Zuzena, Egia eta holako izaite astratoak
ez dabiltza behin ere gure teatroan. Lf in Casve SGrazi 10. Plastika astraktoa, musika konkretoa, bizar luzeak
eta gona laburrak. MIH 191s. Abstraktoak, zertugabeak darama bere zaletasuna. MEIG IX 142 (en colab. con
NEtx). Pintura abstraktu hori da gure aldiari dagokiona. MEIG I 66.
abstraktuki. Abstractamente. Adibidez zaldia, mendia, aritza, ibaia diodanean: orokarkiro eta abstraktuki
bizi dira gogai oiek nere gogamenean. Vill Jaink 66.
abstrakzio, abstrakzione. Abstracción. Abstrakzionearen bidez materi gabe sortu edo kreatu egiten baldin
badut, seiñale da badela gu baitan indar bat materiaren alegin guztien gaiñetik dagoena. Vill Jaink 67.
absurdo. 1. Absurdo. Posiblea da tajugabeko edo absurdo eztena. Vill Jaink 37n.
2. Cosa absurda. San Tomasentzat ortan eztago absurdorik. Vill Jaink 37n.
1 abu. Mortero. Ezin dabenak lazuna, jo begi abuan asuna. "Quien no puede hallar el muble, maje en el
mortero la ortiga". RS 72. Azkue pensó que era var. de abo, pero rectifica en Gipuzkera osotua (Eusk 1934,
116s.). v. Lfn Cor 26.
2 abu. "(Ae), sueño (puer.)" A EY III 357.
habu. "Habü (S; Foix) féverolle" Lh.
abu-abu. "(L-ain), a paseo (puer.)" A.
abuatu. v. aboatu.
abuazil. v. aguazil.
abudo. v. agudo.
abuela (AN-ulz-erro, Sal, R), aguela (AN-egués-ilzarb-olza). Ref.: VocPir 165; Bon-Ond 139; ContR 516;
Echaide Nav 218. "Grand-mère, aïeule" VocPir 165. "Abuelá, la abuela (R-is)" ContR 516. v. abuelandre.
abuelandre. "Abuelándria, la abuela (R-uzt)" ContR 529. "Abuelánd(e)ria (R-is)" Ib. 516. Cf. amandre.
abuelo (AN-ulz-erro, Ae, Sal, R), aguelo (AN-egués-ilzarb-olza). Ref.: VocPir 164; Bon-Ond 139; ContR 516 y
529, Echaide Nav 216. "Gran-père, aïeul" VocPir 164. "Abuélo, abuelo (R-is)" ContR 516. "D. [Carmen
Dronda] empleó abuelo, indeterminado, refiriéndose a su marido: abuelok laurogeitalaur (urte), ta nik laurogei
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 199
mende.