A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
aboliña (V-ger ap. AEF 1923, 36). Agonía. Bilbo au berez da beti jentetsua ta [...] ainbeste erespatz eta
abespatz zarataka etorri ezkero, kontixu eztala iñor gelditu etxe-barruetan, aboliñan egon danen bat ixan ezik.
Kk Ab II 124.
abolitu. Deshacer, abolir. Eztuzuela uste ezen legearen edo profetén abolitzera ethorri naizela: eznaiz
ethorri abolitzera, baina konplitzera. "Pour abolir". Lç Mt 5, 17 (He desegiterat). Inikitate guzia desegin eta
aboli dadinzat. Lç Ins E 5v. Zeren haién lehen naturá abolituren baitate, berze statu batetan resuszita
ditezenzát. Ib. C 6v. Bekhatuaren abolitzeko eta iraungiteko. Lç Adv *** 2r.
abollantza (Lar, Hb ap. Lh (-ilantza)). "Abolladura" Lar. "Contusion" Lh.
abollatu (Lar; aboil- Hb ap. Lh). "Abollar" Lar. "Bosseler" Lh.
abollatzaile. "Abollador, abollatzallea, zakontzallea" Lar.
abollatze. "Abolladura" Lar.
abolorio. "Abollorio, abolorioa" Lcc.
abo-miko (Darric (AN) ap. DRA), abo-piko (Darric (AN) ap. DRA). "Pepita, enfermedad de las aves (AN;
Darric)" DRA.
abominable. Abominable. Gormandizétan, edatétan eta idolatria abominablétan. "Abominables". Lç 1
Petr 4, 3. Lot iustoa abominablén konbersazione disoluzionezkoaz fatigatua. Lç 2 Petr 2, 7 (higuingarri hek).
Abominable diradelarik eta desobedient eta obra on orotara reprobatuak. Lç Tit 1, 16 (He higuin batzu baidire).
Eta [...] haren orazionia exekrable eta abominable izanen da. Tt Arima 19.
abominazio, abominazione. Abominación. Ezen gizonei gora zaiena, abominazione da Iainkoaren
aitzinean. "Abomination". Lç Lc 16, 15 (He lastima bat da). Berzaldera bere desobedienziaren kausaz hiragun
zekion eta abominazionetan eta begitan har zezan. Lç Adv * 8v. Bekhatu mortala, arima batean, abominazione
bat da izigarria. Jaur 132.
abonaje. Alabanza. v. abonu. Nola antolatuko ote netxok bear dan bezela adierazteko, musika saill orren
balioa? Ta arranoa! beingo-beingoan etorri zitzaizkitan burura iru abonaje aundienetakoak musika saill orren
alde. T. Larrea EEs 1918, 11s.
abonamendu. 1. Abono. Laphurdik pagatzen zituen inposizionen partea, egon dela azken mendearen
erditaraino, subenzionea deithzen den berrehun eta berrhogoi eta hamahirur liberako abonamendu edo
punxamendu baten oinean; geroztik haren abonamenduak igan direla lehenekoarekin batean hirur-hogoi milla
libera baino gorago. "Un abonnement de 253 liv.". Revol 99.
2. Suscripción. Irakur Herria. Har abonamendu bat. Igor urrun direner. Herr 29-2-1968, 5.
abonatu. 1. (Uso adj.). Fidedigno. Azkue da para abonatu la acepción "(V-m, arc.), raro, estrambótico", que
no se refleja en los ejs. (cf. abozinatu). Idalgua aberatsa da erraizak daukazana, da gizon abonauba da ofizio
txarrik ezttaukana (Eibar, c. 1755). RIEV 1908, 731. Alango testiguba, ezta testigu legeko ta abonauba. Mg PAb
80.
2. (V-arr ap. Gte Erd 210; -au V-gip ap. Elexp Berg). "Alabar. Jentiak asko abonatzen dau mediku berrixa"
Elexp Berg. "Baserritarren bizimodue abonatu, goratu dau (V-arr)" Gte Erd 210. Cf. abonu. v. abonitu.
Zeure umiaren paltaak ta pekatubak gitxitutia, edertutia, ezkuteetia, eurak palageetia ta aboneetia. fB Ic I app.
15. Amak joten ebanian, aitak abonau umia; Aitak lotsia emon gura deutsanian, Amak beste ainbeste. Ib. app.
20. Ortakoxe egiña, / berez balientia, / orlakuak merezi deu / abonatutzia / ori dala merio / Motrikuk aitzia.
EusJok II 164. Kanpeonatua du / laister irabazi; / ori abonatzia / ez al du merezi? Ib. 162. Baña apaiza jatorra
izanda / alare ez dute abonatzen, / alkate ori zertan asi da / besteri konduta kentzen? Azpillaga in Uzt Noiz 43.
3. Abonarse. Framazonak [...] ez dira sekulan abonatuko giristino onen gazeter. [...] nahiago duzkete
irakurtu gazeta tzarrak onak baino. Elsb Fram 184.
4. "Abonau, [...] abonar, echar abono. Neguan zelaixak ondo abonau bia die bedarra inddartsu etorri deiñ"
Elexp Berg.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
186