14.05.2013 Views

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur<br />

Lurriñaren indarra / ezagututzea / izan da buru baten / abillidadea. It Fab 102. Abillidade asko / dakak<br />

mingañian. Bil 117. Palankarekin badu / abilidadea. EusJok II 22. Bildur diranak animatzeko / badu<br />

abillidadia. Ud 144. Lebitakiñ dabiltzan / errenta bageak, / ikasiyaz dijuaz / abilidadeak. JanEd I 17. Nik<br />

enpleatu ditut / abillidadiak, / nai dubenak paratu / ditzala obiak. Arrantz 28. Onek egiten dauna da [...] geroko<br />

gorde bere indarrak eta bere trebetasun edo habilidadea. Kk Ab I 98. Jendiak ekusi ditu / oien abilidadiak.<br />

EusJok 82. Bitor Zabalak karga jasotzen / dauka abillidadia. Ib. 51. Abildaria eskaxa eta / luzia berriz mingaña.<br />

EusJok II 152. Meritua biar leuke / oraingo palankariak, / egiten dituelako / abilidade andiak. Ib. 51. Intentziyua<br />

badauka baña, / abillidade-paltia. Tx B I 180. Aziyuetan ezagutzen da / non dan abillidadia. Tx B III 22 (34<br />

abildadia). Denbora aietan ez olakorik; / antzea (artezi, abilidade) uan nagusi. Or Eus 305. Bietako batek<br />

sugeak iltzeko abillidade izugarria zun. JAIraz Bizia 69. Nunai nabarmen azalduko zan / zuk zendun abildadea.<br />

Basarri 37. Kanturako gogoa eta abildade aparta zuan. Salav 106. Ze kulpa daukat habildade haundia eduki<br />

baldin badut negozioetarako? Arti Ipuin 56. Izkuntza ez eduki / barrenen gordia, / doblatuko litzaiguke / guri<br />

abildadia. Basarri in Uzt Noiz 55. Tratuan izan arren / abillidadia, / bolara ontan badet / naiko naigabia. Uzt<br />

Sas 238. Nik esaten nion: --Bai; beste lanetan ere, abildadeak joandakoan ikasitzen dik gizonak. Uzt LEG I 64.<br />

Erkulesen abillidade beraz baliaturik. Berron Kijote 35.<br />

v. tbn. PE 137. Sor Bar 101. AB AmaE 214 (247 albidade). Bilbao IpuiB 103. Abillidade: Alz STFer 129. AzpPr<br />

106. Erkiag BatB 37.<br />

abiliota (det.). "Abiliota, correa" Deen I 300.<br />

abilkeria. Artimaña. Mutiko eldubarrion ondora eta albora ziran, egiñiko okerreria ta "abilkeriak" jakin<br />

nairik. Erkiag Arran 56.<br />

abilki (Urt, Dv (s.v. abil), Lh). Hábilmente. "Accurate" Urt I 87. "Habilement" Dv. "Adroitement" Lh. Zein<br />

abilki yokatu zen behin Sarako yaun hauz'aphez bat. Elzb PAd 71. Mintzaira horrek zein abilki eta errexki<br />

moldatzen dituen hitzak. Jnn RIEV 1908, 356. Haiñ abilki jokhatü izan dira nun katoliko saldorik handiena edo<br />

sorhaio-erazi beitie edo ezaxol erazi edo lohasna batetan bezala ezari. Eskual 3-7-1908, 3. Zoin abilki<br />

pratikatzen dukan hire ofizioa! Larz Iru 116 (Lek zeñen abilki). Mintzo zen polliki eta abilki. "Avec finesse et<br />

habileté". Ardoy SFran 204. Ardiak abilki igan-arazten dituzte antzokirat. Lf in Casve SGrazi 14.<br />

abillana. v. abellana.<br />

abillon, abilun (Hb ap Lh). 1. "Poutres maîtresses d'un toit" Lh.<br />

2. "Abillon, disposición del tejado a cuatro aguas (BN-baig)" CEEN 1969, 209.<br />

abiltade. v. abilidade.<br />

abiltasun (V-gip ap. Etxba Eib; Urt I 88 (+ h- II 366), Dv (s.v. abil)). Habilidad, capacidad. "Accuratio" Urt I<br />

88. "Habileté (qualité)" Dv. "Habilidad. Diruan ordez, eskatzen eban abiltasuna" Etxba Eib. v. abildade. <br />

Ostia saindu hunetan apezaren hitzen berthutez edireiten dena ohoratzeko abiltasuna eman diazadazu. Harb<br />

202.<br />

abilto. "Abilto, abilxko (S), un peu trop adroit" Lh.<br />

abiltza. Habilidad. Mundua [sic] ontan denak nai degu / indarra eta abiltza. EusJok 146.<br />

abilua. v. ABILUA (s.v. ibili).<br />

abilun. v. abillon.<br />

(abilurri). Espino albar (Crataegus oxyacantha) y su fruto. Palabra alavesa recogida por Baraibar y Lopez de<br />

Guereñu. Variantes y localización: abilurri (Alda (LzG)), abillurri (Llanada de Vitoria y Treviño (Baraib)),<br />

Llanada, Apellániz (LzG)), angilurri (Laminoria (LzG)), angilluri (Lagrán (LzG)), angillurri (Marquínez<br />

(Baraib)), anrol (Salvatierra (Baraib)), arrol (Pipaón (LzG), Salvatierra (Baraib)), gillorri (Condado de Treviño<br />

y SE de Alava (Baraib)). v. ailarri, abilarri.<br />

Etim. Su último elemento parece ser el(h)orri.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

175

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!