A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
de cantar'. Ldi BB 162. Biotza sorburu, begiak iturri, / ibai antzo sor zait abesmiña. Gazt Y 1935, 16.
abesa (det.). Larguero. [Orga-etxeak] bi metro zituan zabalean [...]. Bi ertzetako abesak, besteak baño
motzagoak ziran, eta, "suplente" izenez ezagutzen diran. "El armazón estaba compuesto de dos largueros -abesak--
a cada lado y uno central". Garm EskL I 144.
abesajo (G-to ap. A), abesako (G-to ap. A). "Acogida, agasajo" A. v. agasajo.
abesaldi. v. abestaldi.
abesau. v. abestu.
abesbatza, abespatz. Coro, orfeón, masa coral. Lenik Gernikako Eres-batz, ta gero bertako Abes-batzaren
arteztzaillea. Eusk 1919-20 (I) 20. Donostiko Abesbatzaren artezkari dan Esnaola'tar Sekundino [jauna]. P.
Etxebarria EEs 1927, 174. Onako erespatz-abespatz-sariketarik badago, sari nausija atarako dau neure [...]
baserri txikiko musika-bandeak eta orfeoiak. Kk Ab II 125 (v. tbn. más ejs. de abespatz en la misma pág.). Eusko
Abesbatzaren konziertoaz bukaturik. Lab Y 1934, 413. Prallen abesbatzak eta organoak / zein baño zein doñu
zerutarragoak. SMitx Aranz 174 (142 pralle-abesbatza). Musika-irakasle ta abes-batzaren zuzendariak. Osk
Kurl 175. En DFrec hay 17 ejs. de abesbatza.
abesbeluan v. ABESPELUAN (s.v. abespelu).
abesgai. 1. Cantable. Areso-n. (Abesgai). EA OlBe 19 (tít.).
2. Tema de canción. Amak, ume nintzala, / Euskera goxoa! / Zure garrez eustan jo / izate osoa. / Arrezkero
zu zaitut / neure maite alai, / arrezkero zu zaitut / neure min-abesgai. Onaind MEOE 725.
abesgaitz. Disonante. "Abesgaitz" edo, "eresgaitz" edo... dana dala; "non cantabile", "poco armonioso"
edo or nonbait. Ldi, carta a Or, 13-1-1930 (ap. DRA).
abeska. Cantando. [Gixonak eta andrak] danak pozez beterik Mireni abeska. Enb 32. Zugaztietan txoriak
pozez / Abeska txiroliroli... Ib. 99. Eta bai-yuazan bakotxa bere auzotegi-aldera abeska ta santzoka. Kk Ab I 38.
[Aingeruak] bere seaska ondora datozkio abeska edo kantari: Gloria in excelsis Deo. Inza Azalp 59. Ta amilka
dator mendi-kolkotik / itur-aria [...] Ta abeska poil-poil, zurrunbillotsu, / mur-mur ta zotin. Loram 74. Pozarenpozez
abeska nago. BEnb (ap. DRA). Azkenengo neurtitz ori abeska dijoazen aldi berean, uztargia ikusten da.
EA Y 1936, 18. En DFrec hay un ej.
- ABES-ABESKA. Cantando. Gotzonak abes-abeska asi ziran gero. Enb 33.
abeskera, abestikera. Modo de cantar. Abeskera (kantetako modu) politta yaukok. Altuna 35. Gergoritar
abestikeraren aldez. GMant LEItz 59. En DFrec hay un ej. de abeskera.
abeskide. Compañero de canto. Urretxindorrak urari emaro: Abar orlegi ganian / abeskide naukok. "Seré
tu compañero de canciones". Laux BBa 40. Ire omenaz abeskide gu, / osaro alai guztiok. EA OlBe 90.
abeskizun (BeraLzM). "Concierto musical" BeraLzM. Schola Cantorum-go ereslariak etorri ziran
Donostira erestaldi ta abeskizunak ematera. Garit Usand 22.
abeskor. v. abaskor.
abeskunde. Sesión de canto. Eldu zan mutiko-aldratxua [...] baserritar baten etxera, ta oi dan lez, abesten
ekin eutsen gogorik onenagaz Urtebarri barri. Euren abeskundia amaitu ebenian [...]. Kk Ab I 62.
abeslari (Bera, BeraLzM, Ort Voc (V-ger)). Neol. creado por Arana Goiri en 1896, de abes y -ari (AG 976).
Cantor, cantante. v. kantari.
Tr. Según NeolAG, a pesar de la popularidad que con el tiempo adquirió abeslari, AG no lo utilizó nunca y
tampoco se encuentra en la revista de Azkue Euskalzale ni en la prensa nacionalista publicada antes de la muerte
de AG. En DFrec hay 49 ejs.
Jaupea abesten dabe bertako abeslarijak. Patria 1904, n.º 29 (ap. NeolAG). Orzaiz abeslari azkarra. EEs
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
157