A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
Amar amabi lagun dagokioz begira. Erkiag BatB 175. Hamar hamabi orenez galde eta galdeka. Larz Senper 70.
Amar amabi juntatzen dira. Uzt Sas 296.
Kartera kendu zidan, amar amabi milla errealekin. Or SCruz 93. Euskel-Erri osoan amar-amabi milla ale ez
ote ditezke saldu. Ldi IL 71.
Berrogei ta amar-amabi urtedun gizon azkar, masal, beltzez jantzi bat. A Ardi 107. Ogei ta amar-amabi urte /
izango ziñun orduan. Uzt Sas 128.
- HAMAR-HAMAIKA. Diez u once. Igez ta aurten alkartu gara / Diputaduak eiteko, / Amar-amaika
probintziliak, [sic] / Bost gitxienez Korteko. Enb 62. Amar amaika urteko aur bat agertu zitzaidanan nere
aurrean. Or QA 94. Amar-amaika urteko mutikoak. Erkiag BatB 19.
- HAMAR BAT (V, BN, S; SP, VocBN, Dv, H). Ref.: A; Lrq. "Hamar bat eskutu, une dizaine d'écu" SP.
"Hamar bat saski, une dizaine de corbeilles" H. "Hamar bat (BN), amar bat (V, S), unos diez poco más o
menos" A. v. HAMARREN BAT. Zeren ezpaitira hamar bat hitz edo baizen. Ax 18 (V 9). Handik hamar bat
egunen buruan. Lg I 287. Amar bat kana. Zav Fab RIEV 1907, 535. Hamar bat hilabetez. Etch 142. Udaazkenean
amar bat ardi zar izango ditu saltzeko. Izt C 170. Pozik emango nituzke amar bat ontzako. Ag G 88.
Hamar bat pilotari tugu ferietan, / Arrotz ezdeus batzuen diruaren puntan... Ox 180. Hamar bat zaku edo zorro
betherik. Barb Leg 139. Heltzearekin, hamar bat haur itxura-gaiztoko lotzen zaizkigu oihuka. JE Ber 20.
Liberalen eskuetan amar bat gizon uzten zitutela. Or SCruz 63. Galanki sufrituta / amar bat urtian. Tx B II 103.
Garai hartan gure arrebak amar bat urte zituan. Salav 24.
v. tbn. Hb Egia 25. Elsb Fram 127. HU Aurp 183. A Ardi 134. FIr 155. Zub 54. Munita 41. Etxde JJ 254. Txill
Let 145. Zerb Azk 84. Mde Pr 61. JEtchep 36. Ugalde Iltz 27. BEnb NereA 47. Alzola Atalak 118.
Zortzi-amar bat zentimetroko zotz bat. Munita 150.
Han aurkhitzen ziren hogoi eta hamar bat presuneen baltsan. Lg I 265. Pasa zan larogei ta amar bat oñian.
Ud 153. Orai dela berrogoi-ta hamar bat urte. HU Aurp 162. Irurogei ta amar bat urte / badaduzkat bizkarrian.
Tx B II 70. Piñudiak betetzen zuan lurra irurogeita amar bat area. Munita 66. Doidoia ehun-eta-berrogoitahamar
bat urtetaraino. Zerb Azk 17. Orai direla hogei ta hamar bat urthe. Osk Kurl 9. Berrogoi eta hamar bat
urte badu ene emazteak, / berrogoi eta hamahiru nik iragan udan beteak. Xa Odol 303.
v. tbn. Dv Lab 20. Hb Esk 164. Jnn SBi 42. Azc PB 65. Barb Leg 147. JE Ber 8. JEtchep 34. Salav 96. Ardoy
SFran 242. Casve SGrazi 11. Xa Odol 303.
(hamar bat mila, hamar bat milioi). Hamar bat milla gizon. Echag 23. Amar bat milloiko piñu-salla ipiñi
zuten. Munita 25. Urtean amar bat milla pezeta ematen dizkio gutxienez. Ib. 116. Amar bat milla duro. Uzt Sas
236. Hogoita hamarbat mila arima zitaken Lapurdin orduan. Zerb Azk 94.
- HAMAR ETA ERDIKO. "Diez y ocheno, moneda, amar ta erdikoa" Lar.
- HAMAR EHUN (amarrein R-uzt ap. A; amarrehun L, S, arc. ap. A; hamehun SP (que cita a O) A). Mil.
"Por mil dicen mila, derivado del latín, y otros amareun" (Tabla de numerales del s. XVI). FLV 2008, 298. Cf.
Tx B II 225: "Amar eun justuak izate'itu millak". Jainkoak gu amarreun aneurkin gorago edo berago sortu
baginduzen ezkiñan biziko; ondoen biziko giñan tokia ondotxo neurtua jarri zigun. T. Garbizu EEs 1929, 103.
- HAMAR-GIZON. "(V-arr), aguacil que en otro tiempo recogía los diezmos" A. "Erderazko alguacil esateko
berba asko daukaguz: amabia ta merinoa (Gipuzkoako Goierrin), amar-gizona (Aramaio-aldean), amarrengizona
(Oñatin bertan)" A Ezale 1897, 62n. v. amabi, HAMARREN-GIZON.
- HAMAR GUTXI. (Ref. a la hora). Menos diez (minutos). Amarrak amar gutxi. GAlm 1956, 34 (ap. DRA).
Gero, seirak amar gutxi zirala, Mirenen etxera jo dut. Txill Let 52. Amarrak amar gutxi ziran. Uzt Sas 266.
- HAMAR MILA (V, G, AN, L, B, BN, Ae, Sal, S, R-uzt ap. EAEL 183). Diez mil. Legionea zen
jendarmesezko banda bat, ordinarioki hamar milla oinezkoren eta borz ehun zamarizkoren kontukorik. Lç Decl
a) 4v. Ikhusten du eta ikhusiko du nola milla urthez, eta hamar millaz penatzen den. Ax 140 (V 92). Nola egin
liteke hamar milia eskutu kobratzeko. Volt 195s. Munduko aize guziak eta amar mill idikik ere ez dute igituko
dagon tokitik. Mb IArg I 198. Hamar milla gizonekin. Lg I 203. Saulek milla, Davidek amar milla ill ditu. Gco II
69. Amar milla ardi. Izt C 169. Amar milla gizon bizkorrenak artuko ditut. Lard 198. Ilhabete bakhar batez,
hamar mila pagano bathaiatu zituen. Laph 202. Bildu zituzten amar milla erreal, erosi zuten etxea [...]. Urruz
Urz 21. Hamar mila liondarrek nola galdu zuten bizia. Elsb Fram 118. Amar mila ogerleko. Azc PB 313.
Belzebüten mithila eztüt ahatzeko / Amanda hamar mila beitü phakatüko. Xikito 10. Amarmilla ogerlekoan
erabagi eben etxaguntzaren balioa. Echta Jos 363. Amar milla talentu. Ir YKBiz 258. Amar milla pezta. Tx B I
225. Amar milla laurleko biltzen ezpadira. Ldi IL 106. Amar milla, 10000, baserri ditu oraindik zabalik
Gipuzkoak. Munita 10. Amarmilla euskal abizen. Alzola Atalak 130. Amar milla durori / zuk bai gogor eldu. Uzt
Sas 236.
v. tbn. EZ Eliç 286. EgiaK 88. SP Phil 19. Gy 83. Goñi 63. Ag G 124. Barb Sup 131. Enb 32. Kk Ab II 125.
ABar Goi 36. Akes Ipiñ 24. Bilbao IpuiB 100. Gand Elorri 221. Zerb Azk 58. Ardoy SFran 318.
Euskel-Erri osoan amar-amabi milla ale ez ote-ditezke saldu? Ldi IL 71.
(Con valor indeterminado de 'muchos'). Baina adizazu ene hitza, eta eztuzu axolarik izanen munduko
erranez hamar milla balira ere. SP Imit III 46, 2. Hura ioanez gero, hamar milla konsolazione izanen tutzu. SP
Phil 431. Betoz nere gañera amar milla makill. It Fab 44. Mendekantzak ditu / hamar mila musu, / eun mila ta
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1218