A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
altaboz. Altavoz. Gu bertsolari giñan garaian / etzegon altabozikan. Uzt Sas 150. Getariako jendea /
gogor asi zaigu itzegiten, / bestela ezin ezer egin da / altabozez otsegiten. Uzt LEG I 305.
altadar (S (-th-) R; Foix ap. Lh). Ref.: A; Lh (althadar). "La leña que se corta en el árbol mismo" A.
"Branches qui garnissent un arbre" Lh.
altagarri. v. aldagarri.
altai. v. URDEKI-ALTAI (s.v. 1 urdeki).
altaizo. v. alde-auzo.
altajo. "Canuto de madera con el que juegan los niños, metiendo en un extremo del mismo una bolita de estopa
mojada y empujando otra por el otro extremo mediante un émbolo de palo, lo que comprime el aire comprendido
entre ambas bolas, lanzando la primera mientras produce un pequeño estampido" JMB At.
altaka. v. 1 aldaka.
altakal. "(R), costado" A. v. 1 aldaka.
altakoi. v. aldakoi.
altakor. v. aldakor.
altama. "Espectro (Arch ms.)" DRA. Erregiña dohakabiari mainu eta altamak agertzen zaizkola iduritzen
zaio. Atheka 59.
altamenda. "Demanda, petición (BN-bard; Dv)" DRA (pero no lo encontramos en el dicc. de Duvoisin).
altamia. Altamía, especie de taza (v. DCECH). Saldabaga altamia oza[.]tan ez dilist[..]ia. O PrASJU 310.
La mala lectura impide la interpretación: en todo caso, dilist(a) parece ser 'lenteja'.
altanero (Lcc), altaner (Chaho). "Altanero halcón, alkoi altaneroa" Lcc. "Hautain, orgueillux, fier, superbe,
arrogant" Chaho.
altapa. v. aldapa.
altara. v. aldare.
altaradura, aldaradura (Dv). Alteración. "Gogoko aldaradura bat gerthatu zaio" Dv. v. altaramendu.
altaragarri. "Adversator, adversativus, adversatrix, nihor... nihoren... nahásgarria, zoragárria, trublagárria,
altaragárria" Urt I 260. "Afflictor" Ib. 409.
altaramendu (Urt I 305, H), aldaramendu (SP, Dv), alteramentu. Turbación, desasosiego. "Émotion, colère"
SP. "Aegrimonia" Urt I 305. "Dérangement" Dv. "Aldaramendu handiak egin dire Frantzian, il s'est opéré de
grands changements en France" Ib. "Trouble, émotion, [...] soulèvement" H. Behar ez legezko amoriotik eta
beldurtasun alferretik heldu da bihotzaren aldaramendu eta sensuen barraiamendu guzia. "Inquietudo cordis".
SP Imit III 28, 2 (Ch khexagune, Mst erreustarzünak, Echve soseguaren falta). Zure bihotza kausi lezakete
preparatuago aldaramendura eta desordenura. SP Phil 463 (He 469 altaramendu) Eta bihotza higitu zitzaien,
eta sesituak izatu ziren altaramenduz. Urt Gen 42, 28 (Dv harriturik eta asaldaturik, Ur arritu eta izuturik). Noiz
ere gerthatzen baitzaitzu zerbait ondiko edo altaramendu, orduantxe da denbora merezimendu egiteko. Ch I 22,
5. Erregela horiek leialki beira ahal banetza ez ninteke errexki eror altaramendurat. Ch III 23, 4. Eta grazia
hark sosegatuko du zure bihotzeko altaramendua. Ib. 57, 2. Izan dadiñ gure arima triste edo alegera,
gozogunean edo dolorean, soseguan edo altaramenduan. He Phil 477. Kolera da alteramentü desordenatü bat,
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1136