A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
tristia. Urruz Zer 105. Irten kalera, eta lengo alprojarekin tabernara sartu, bat-baterako gauza zan. Ill Testim 8.
Utikan, alproja alena. Alz Burr 17. Ez dezaiola kasorik egin, nere anai alprojaren gauzak! Lab EEguna 115s.
"Piña"... yauna, gizon "piña"... "alproja" eztana, alegia... Ldi IL 54. Itza ta pitza dariokela iñoren bizkarretik
jaten abillen alproja aundi ori. Lek EunD 40. Nundik nora ibilli ete dira alproja gaizto oek? TAg Uzt 156. Ja,
ja! Alproja gaiztoa zera, orraatik, Antzuela! Ib. 242. Alproja gizajoa! NEtx Antz 146. Txomin oso begikoa
baitzun alproja xamarra izan arren. Etxde JJ 20. Askotan oi dan bezela asi omen ziran bein Beasaingo alprojak
edo alper-ontziak ardotegian ardo danak probatzen. EgutAr 25-4-1960 (ap. DRA). Erri guzian ezaguna dan
alper alproja aundi bat. NEtx LBB 179. Etzuan aorik ixten, goiak eta beeak kiskaliaz; baita alproja gaizto aiek
ere. "Y a los malandrines". Berron Kijote 65. Errua hirea delarik, oraindik negar. Hoa zoko batera, alproja!
MEIG IX 109. Nolabaiteko bizimodu nabarmena daramaten arlote alprojak. MEIG III 117. [Film honetan]
Bertoni alprojaren salbazioa ikusten dugu aurrenik. MEIG I 195.
alproja. v. alportxa.
alprojakeria. Holgazanería. Seme bat, or dago ezkonduta baserrian, bestea, alprojakerian nonbaitean or
ibiliko da. Ill Testim 6.
alprojazar. Aum. de alproja. Makilka ematea nahi al duk? Alprojazarra! MEIG IX 110.
alputxa. v. alportxa.
alrau. "Gente floja, abandonada (AN-larr)" Inza EsZarr 176.
alsai. v. alasai.
alsar. v. haltsar.
alsistu (G, AN ap. A; Lar, Añ (G), H), altsistu (H). Granero; depósito de alimentos, despensa. "Granero" Lar
y Añ. "Desván de caseríos", "pajar" Lar. v. aletegi, bihitegi. Garia eraman dezatela granerora, alsistura edo
altegira. LE Urt 71 (ms. 25v granerorá).
altsiztu. "Altsiztu (V-arr), especie de jaula de seto que se cuelga en el techo de la cocina en el cual se
conservan castañas, fruta, queso, etc." A.
alsu. v. ahaltsu.
1 alta (L, BN, R ap. A; Dv (BN), H), altaa.
Tr. Documentado en Goyhetche y autores septentrionales no suletinos desde finales del s. XIX, sobre todo
bajo-navarros. Zubiri emplea la forma altaa. En DFrec hay 15 ejs., excepto uno, todos septentrionales.
1. (Conjunción continuativa, con significado equivalente, en muchos de los ejs., a 'pues' con valor
continuativo). "Or, eh bien" Dv. "Nik, alta, jan noke taloa, pues yo ya comería talo" A. v. areta. Ez baita
erretor onaren marka hoberik, erier jarraikitzea baino. Alta hala zen hura. HU Aurp 118. Heintsu bera dute
gure mintzaiari beltzuriz daudenen erraiteko guziek. Alta bada zenbeit! Ib. 201. Bigarren liburuak [...] erakusten
dauku aski garbiki: etsai izigarriarekilako gudu beltzean, ez bide da izan gure herritarrak bezalakorik [...]
beldurrik gabeko gemen iraunkorraz. Alta, liburu beraren arabera, emazteen eskukaldia eta burua etziren
ttipiagoak izan. JE Ber 100. --Nahiagoko bainuen bertze bat izan bazina! --Alta, nik ere, hala hala! Barb Sup
182. Lorik ez dut egin batere, gau huntan. Ohean ez nindagoken. Jo eskuin, jo ezker, nihun ez onik! Alta
kukusoak harrotuxeak nituen, lastaira azpiz goiti emanik goizean! Ib. 18. Ez duzea ikusi? Altaa, leku ederretarik
da seurki. Zub 119. [Kozeinertsak] platen, gustuz apaintzen / ez baitu parerik. / Alta serbitzariak / dabantal
xuritan / Zoin gurbilki ez gaitu / zerbitzaren plantan! Etcham 155. --Ez ote duzu izan zure familian konkorrik edo
erromatismadunik? --Zaude. Aitaren aldetik, ez dut uste: pilotari famatua izan da bere denboran. Alta ama ere,
zaharrek ziotenaz, kurritzale lehena. Lf Murtuts 39. --Kongregazionekoez bertzalde baditun zonbait oraino:
Burguko bi ahizpak. Etxegoineko Graxi, [...] Eta François Dumay --Alta Melani, jandarmek ez ahantzia, ez dugu
guk ere ahantzi behar. Paulina ere hor dun bai. Ib. 44. Peio eta Mayik etzituzten sekulan sinesten amaren
erranak. Alta hamarna urte zituzten doi-doia. Eta ordukotz beren burutarat ari nahi. JEtchep 15. Egia erran,
beste leku frangotan ere egin zitzaken: Jatsun [...]. Alta etzuen Iruñek ere ukatuko bere Erregearen eta bere
Erreginaren adixkidea eta kontseilari hautuzkoa! "Or donc". Ardoy SFran 60. Beraz, ez naiz gure arrazan ni
lehena pertsutarako gogoa izan dutana. Aita zena ere, alta, kantari gaitza ginuen. Xa Odol 32.
(ba, alta). --Neholere ez nezake laket lur kixkaldu itsusi hautan. --Ba, altaa, [...] Californian ere berdintsu
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1134