A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
ezártzea, alokairútzea" Urt I 31. Mahasti alokairutan emanaren konparazionea. Lç Mt 21 tít.
- ALOKAIRUAN IZAN. Trabajar como asalariado, como jornalero. Bena alokaidian artzain direnak, ardiak
beriak eztütianak, alokaidian delakoz, ikhusten dianian otsua jiten, üzten dütü ardiak, eta ihesi badua. EvS Io
10, 12 (LE alokairukoák).
- ALOKAIRUZKO. De alquiler. Eztie adiskiderik batere ta mespretxatzen dütielarik alokairüzko zaldiez
bezala hetzaz zerbütxatzen dirade. Egiat 212.
alokairuko. Jornalero, asalariado. v. alogereko. Baña alokairukoák, ta artzái eztenák, norénak ezpaitire
ardiak, ikusirik ótsoa eldu déla, uzten tú ardiak, ta igés egiten dú. LE Io 10, 12 (Lç merzenarioak, Dv saritako
gizonak; LE Urt ms. 67r alokairuagátik dabilának).
alokairutari, allakairutari (Lar). "Jornalero, alogeraria, alokazera, allakairutaria " Lar ( Hb ap.
Lh). v. alogereko.
alokairutiar, alokaidetiar (S ap. Lrq; Gèze, H (S)). Inquilino, arrendatario. "Locataire" Gèze. v. maizter,
etxetiar (5).
alokairutzaile, allakairuzale (Lar). "Premiador" Lar.
alokairuztatu, allakairuztatu (Lar). "Premiar, saria eman, [...] allakairuztatu" Lar.
alokant (BN-ciz ap. A). Jornalero. v. alogereko. Baiguran lanho, alokanta, etxean ago. Zerb Prov GH
1936, 117.
alokari. "Jornalero" Lar.
alokari(o). v. alokairu.
alokatatu. "Coenaculariam facere, etxeak, egoitzak [...] errentan, irabazian, alokairuan ezartzea [...],
lokatatzea, [...] alokatatzea" Urt V 266. v. alokatu.
alokatatzaile. "Coenacularius, lokataria, [...] etxe lokatatzaillea, etxe alokatátzáillea, gela lokatatzáillea, gela
alokatátzaillea" Urt V 266s. v. lokatzaile.
alokatu (AN, L ap. A; SP, Lar, Aq 514, H). 1. Alquilar, arrendar. v. alogatu, alogeratu (2). Eta bere
sasoinean fruktuak renda dietzoioten berze laborariri bere mahastia alokaturen. Lç Mt 21, 41 (He alokatuko
baidaroe; TB arrandan emanen du, Ur emango diote errentan, Echn errentan emain du, BOEanm 1322
arrendatuko, Hual arrendaten). Gizon batek landa zezan mahasti bat, eta aloka ziezén hura laborariei, eta
denbora luzez kanpoan egon zedin. Lç Lc 20, 9 (He mahastizain batzuei alokaturik, Dv ezarri zuen
etxetiarretan, IBk eman zien errentan, IBe errentan utzirik). Aita, aloka zatzu irris alhorrak enetzat, eta girixtino
egiten nitzautzu. Prop 1898, 131. Hamar txabola Uretamendin eta hamaika Ollarganen denak alokatuak. Arti
Ipuin 56.
(Part. en función de adj.). "Alquilado, [...] alokatua" Lar. Baina egon zedin Paul bi urthe konpliturik bere
ostatu alokatuan; eta rezebitzen zituen harengana ethorten ziraden guziak. Lç Act 28, 30 (He berak
alokaturikako etxe batean).
2. (Lar DVC 153). Contratar, tomar a sueldo. v. alogeratu. Zein ilkhi izan baita argiaren begian langile
alokatzera bere mahastikotzat. Lç Mt 20, 1 (BOEanm 1317 atraze alokatzera langilleak; He langilleak egiterat
bere mahatstikotz). Dioste: Zergatik hemen zaudete egun guzian alfer? Diotsate: Zeren nehork ezpaikaitu
alokatu. Ib. 20, 6s (Dv y Ip hartu; IBk y IBe lanerako hartu). Gizonbát alokatzéa / inzúte, ez biotzetík, /
ermanzézan gurutzéa / bai Jesusen atzetík. LE Kop 171.
3. Trabajar como asalariado (al servicio de). Jauna, orrék ingaitu beretáko, eta eztaike áse gure biótza,
baizik berorréki. Alaére áskok eztúte alokatunái berórren zerbitzuan. LE Urt ms. 30v (ed. 1846, 86 askok ez dute
nai alokatu, ajustatu berorren serbitzuan).
4. (H, que cita a Lç (cf. supra (1)). (Sust.). Asalariado. Ala da [bekatu] nirabe ta alokatuetan ez trabajatzea
bere moduan, eta gaizki itea lana (199). LE-Ir.
alokatzaile. "Alquilador, alkilatzallea, alogeratzallea, alokatzallea" Lar.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1124