14.05.2013 Views

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur<br />

abarxkila (BN ap. Lh). Dim. de abarxka. "Menue broutille" Lh. Irutea orai... kiloa gorosti-ondo thini<br />

abartsu (adartsu) batez egina da, gain-gaineko abarxkilak (adarxkilak) batean ezarri eta estekaturik. Lf GH<br />

1924, 395s.<br />

abarxkot. "(S), mauvaise broutille" Lh.<br />

abas. Utensilio. Meza nagusietan meza-apaizari onek ematen ditio abas guziak eskura. Or MB 26. <br />

(Como segundo miembro de comp.). Zergatik egunean-egunean orrenbeste burniorizko suaga galdatzea ta<br />

atzerrian erositako guda-abasen biltze au? Amez Hamlet 19. Simeon eta Lebi anaiak, / indarkeri-abas aien<br />

marrauzak! Ol Gen 49, 5 (Dv gaixtakeriazko gerl-untziak).<br />

abasberuan. v. ABESPELUAN.<br />

abaska. "Cuezo, artesón de árbol (Darric)" DRA.<br />

abaska. v. abaraska.<br />

abaskar (AN-ulz). Pedregal de una heredad cultivada.<br />

abaskoi (Hb ap. Lh). v. abaskor.<br />

abaskor (S ap. A; Lecl, Arch ap. DRA, Dv, H (V, G), Lh), abezkor (H). "Effarouché" Lecl. "Gizon abaskorra<br />

berant etxerat horra" Arch (ap. DRA, que interpreta "asustadizo"). "(d'Abb.), effarouché. Si ce mot est en usage<br />

il doit plutôt signifier facile à effaroucher" Dv. "Difficile à dompter, sauvage" H. "Asustadizo" A. "Ombrageux<br />

(animal)" Lh.<br />

abaskorratu. Sg. DRA, Darric, citando a Lécluse, da abaskorratu con el sentido de 'echar con violencia,<br />

expulsar, despedir, echar de casa', pero lo único que hay en Lécluse es abaskor (q.v.). v. abaztorratu.<br />

abastant. Suficiente, capaz. Ez lukek fiadore abastant, berzeren bekhatuén pagamendutan sufritzeko.<br />

"Capable de souffrir la mort pour les autres". Lç Ins C 4v. Gure haragia eta odola eztiradela kapable ez abastant<br />

hire Resumaren heretajez poseditzeko. Ib. A 3r. v. Lfn Cor 27.<br />

abastar (G-goi ap. A), aaztar (G-nav ap. A). "Agramiza, residuos de lino" A. "(G-nav), tomento, estopa basta,<br />

llena de pajas y aristas" Ib. v. arestabar.<br />

Etim. Su formación, y la de aaztar (G de Etxarri Aranaz), queda clara gracias al compuesto transparente<br />

arestabar o areztabar 'agramiza' en G de Berástegui (BAP 17, 357).<br />

abasto. v. abastu.<br />

abastoki. Abundantemente. v. abastu (2). Ni etorri náiz, bizitza izan dezáten, eta abastoki izan dezáten. LE<br />

Ong 122r.<br />

abastu, apasto. 1. Suficiente. Ama birjen gloriosa hanbat bada konplitu / Ororenzat bera baita, leial dela,<br />

abastu. E 93. Ene buruia ziaidazu harendako abastu (trad. de Lfn: "je me suffis à moi-même pour cela"). Ib.<br />

163. Apasto badau babea / Arabak mortandadea / zuen alde egin dai. BBizk 22.<br />

2. abasto (Aq (AN)). "Abundante" Aq 854. Cf. Inza EsZarr 177: "Juan-abastu, derrochador (AN-erro, B)". <br />

Ni naiz bidea, égia ta bizitza: ni naiz atária; ene medioz sartzen déna salbatuko dá, ta ondásun abásto aurkituko<br />

dú. LE Ong 122r. Baña non abasto izan zen arauztea, an abastoago agertu ze grazia ta miserikordia. LE-Fag<br />

(s.v. arauztea).<br />

(Uso adv.). Abundantemente. Ni, dió, etorri nitza, logra dezatengátik bizitza, ta abásto logra dezáten. "Ego<br />

veni ut vitam habeant, et abundantius habeant". LE Ong 21r. Jesúsen pásio ta pénak / emén representatús, / an<br />

arimek zor tútenak / abásto deskontatús. LE Kop 142. Muniziua bolada baten / eduki dabe abasto, / baña<br />

gizonen apunteria / ez da baliatu asko. Noe 75. Zalekeri likits guziyak asetzen, dirua abazto [sic], kopuruz, lanik<br />

baterez, alperkeriaz eroriak, nun gogua ta antxe zankoa jartzen. Ayerb EEs 1912, 178.<br />

- ABASTO EMAN. Dar abasto. Tabernia bete jente ta kriarak gelditu barik abasto emon eziñik dabillaz. SM<br />

Zirik 70.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

112

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!