14.05.2013 Views

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur<br />

aliota.<br />

- ALIOTA HANDI. "Aliota aundi [...] (Gavia immer), colimbo grande" MItziar Txoriak 9.<br />

- ALIOTA TXIKI. "(Gavia stellata), colimbo chicho" MItziar Txoriak 9.<br />

- ALIOTA TINTXABELTZ. "(Gavia arctica), colimbo chico" MItziar Txoriak 9.<br />

aliota. v. aligot.<br />

aliritzi, aleitzi (V-gip ap. Iz ArOñ; G-azp), aliitzi (V-gip ap. Elexp Berg), aleitz (V-orr [sic] ap. A Apend). A<br />

ojo. "Aleitz, (comprar) al cálculo" A Apend. "Aleitzi esan dot, lo he dicho a ojo de buen cubero" Iz ArOñ. "Nik<br />

aliitzi kalkulatzen juat ordua" Elexp Berg. Cf. quizá aleyzaco en Acto 320 (ed. Latxaga). v. IRITZIRA.<br />

- ALIRITZIAN. "A ojo de buen cubero, intuitivamente. [...] Mendixan belaiñuakin galdu giñanian, an ibilli<br />

giñan aliitzixan jo batera ta jo bestera" Elexp Berg.<br />

- ALIRITZIRA (G-goi; aliitzira V-gip ap. Elexp Berg), ALIETZERA (V-gip ap. Garate). "Alietzera, al azar (Vgip)"<br />

Garate 1.ª Cont RIEV 1930, 153. "Zaldibian aliritzira ai dek ori" (G-goi). "A ojo de buen cubero,<br />

intuitivamente. Aliitzira bota neban zenbat ardi zeren, da azertau" Elexp Berg.<br />

Etim. De al (o hala ?) iritzi. Cf. iritzira (-ra = rom. al).<br />

alis. v. ailis.<br />

1 alistatu. Alistarse. Según el editor, hay alixtatu en la Doctrina de Lizarraga de Elcano. v. 1 listatu (2). <br />

Egiten gara soldadu eta alisteetan gara Kristo gure Iaun Kapitae jeneralisimuen bandereen bean. VJ 2s. Zesar<br />

Augusto aundiak / Ala nairik, alista bitez aren basallo gustiak. Acto 75.<br />

2 alistatu. "Albakorie, alistaue (Katsuwonus pelamis) [...], [bonito] listado, bonite vraie"A. Anasagasti "Itsas<br />

espezierik garrantzitsuenen Bermeoko Terminologia" FLV 1980, 362. v. albakera.<br />

alitxi. v. aletxa.<br />

alix (AN-gip ap. Garbiz Lezo). (Eufemismo probablemente de alu). Sirve de calificativo despectivo, de<br />

sentido vago. "Alix, hombre insustancial" Garbiz Lezo 162. "Oi ume alixa (AN-gip)" (Comunicación personal).<br />

v. 1 alu (2). Ez dakusku ba gure ele txukunaren etsai alixak berau ito naiean geroz geiago saiatzen dirala?<br />

Elzo EEs 1916, 297. Lore gorria, galdu dek, gaxo-gaxua / ez ordea, alix ori! bere gogua. / Azi samurrian daukat<br />

lerden arrua. P. Astibia Euzk 1930, 455.<br />

alixa. "Loche" Lf GAlm 1957, 31.<br />

alixen. Neol. creado por Arana Goiri, al parecer de al 'poder' + ixen 'nombre'. Título (nobiliario). Urte<br />

atatik Españako Errege ta Bizkaiko Jaun al-ixenak, bijak, [...] gixon bakarran beti batuten zirian. "Los títulos de<br />

Rey de España y Señor de Bizkaya". AG Bizkaitarra 1893 (n.º 1) 162 y 164 (ap. NeolAG).<br />

alizar (BeraLzM), aillizar. Cometa. Zer dire allizarrak? --Isatsa edo buztana daramaten izarrak. Bera EEs<br />

1915, 164. Halley alizarra. Euzk 1930, 321. Kesar-en omenez egiñiko illeta bitartean, dakigunez, aillizar bat<br />

agertu zan ortzi zear eta guztiak uste izan zuten gizurena bera zala, jainko ta izar. Ibiñ Virgil 61.<br />

alizate. v. ahal-izate.<br />

aljamiatu. Aljamiado. Arabe-ikurrez idatzia zegoela antz-eman nion; ezagutzen nituan bai, baiña ez<br />

nakien irakurtzen, eta begira-begira asi nintzan, ea, an nonbaitik, irakurriko zizkidan morisko aljamiaturen bat<br />

agertzen ote zan. Berron Kijote 108.<br />

aljebra (Lar). Algebra. "Algebra, parte de las matemáticas, aljebrea , kontuen zuzen bidea" Lar. <br />

Bederen, aljebra-irakasle bat izan balitz, ziri-olerki edo epigrama diralako oien bidez esate'aal genizkan bereak<br />

eta bost. Ldi IL 27. En DFrec hay 6 ejs. de algebra.<br />

aljebrari. "Algebrista, aljebraria " Lar.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

1097

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!