14.05.2013 Views

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur<br />

aldizkamendu. Cambio. Erran dugu aldizkamendu horrek lurra duela bortxatzen eta zikintzen. GAlm<br />

1937, 84 (ap. DRA).<br />

aldizkari. Publicación periódica. v. aldizkingi, albistari. Kaputxinoak Iruñan argitaratzen dugun<br />

illabeteroko aldizkari ortan [Zeruko Argia-n]. Inza Azalp 5. Euskerazko aldizkari, astekari ta egunkariak ere<br />

onen olerkiaz pozik jantzi dituzte beren orrialdeak noizbeinka. Inza in Jaukol Biozk XV. Iru-illabetez beingo<br />

bazkide-aldizkaria. Ldi IL 120. Iru illabetez beingo aldizkaria. Ib. 122. Datorren aldizkari Euskera-n<br />

argitaratzen asiko dira Azkuek bere Iztegian eratxikiko itzen lerroaldiak. Egan 1955 (5-6), 43. Hizkuntza ikasi<br />

dutenek aldizkari bat (hilabetekaria) kornubiera hutsean egiña badute 1934-garren urteaz geroz. Mde Pr 263.<br />

Aldizkari askotan izkiriatu zuen. AIr in Izeta DirG 11. Argitaraziak ditut Euzko-Gogoa aldizkarian. Zait Plat 3.<br />

Arantzazuko ikasleek ba-dute aldizkari bat, Jakin. Vill Jaink 129. Orain dala gutxi, Olerti aldizkarian ale batzu<br />

argitara eman nitun. Gazt MusIx 8. Euzkadi aldizkarian. Ibiñ Virgil 23. Jakintza-aldizkariak euren orrialdeak<br />

zabaldu dautsoez. Alzola Atalak 126. Zenbat lan-puxketa, euskal egunkari ta aldizkarietan zabalduak! NEtx<br />

LBB 8. Lehen bezala Herria aldizkarian publikatu. Mattin 55. Euskal aldizkari bakarra ez ezen euskal<br />

aldizkarien erregea. MIH 201. Egan aldizkaria. MEIG I 256. En DFrec hay 291 ejs.<br />

aldizkaritxo. Dim. de aldizkari. Luzaide aldizkaritxoa. Alzola Atalak 123. Guk hemen aldizkaritxo bat<br />

ateratzen dugu. Ibiñ in MEIG VIII 83.<br />

aldizkatu (V, G, L, B, BN, S; SP, Lar, Añ, Dv, H; -etu B), aldiskatu. Ref.: A; Lh; Izeta BHizt2 (aldizketu). 1.<br />

(Aux. intrans.). Alternar, turnarse, relevarse; sucederse. "Faire chacun à son tour. Aldizkatu beharko duzue, il<br />

vous faudra changer l'un aprés l'autre" SP. "Alternar" Lar y Añ. "Relever, remplacer à une besogne. Asko asmu<br />

aldizkatzen ziren haren gogoan, divers projets se succédaient dans son esprit" Dv. "Aldizkatuko gira iatean, [...]<br />

nous nous alternons pour manger" H (s.v. aldizka). "Turnar, relevarse" A. "Alterner" Lh. "Relevarse. Lan au<br />

aldizketuz inen dugu" Izeta BHizt2. v. aldikatu.<br />

Etzaie hori gauza berria eta bakarra Jainkoaren bidea frogatu dutenei, zeren aldizkatzeko manera hura maiz<br />

gertatu zaie saindu handiei eta profeta zaharrei. "Fuit sæpe talis alternationis modus". SP Imit II 9, 4 (Ch<br />

ganbiantza horlakoak, Dv aldizkak, Ip aldartiak). Gauza aruntera da [...], frogatu eztutenentzat [...] nola gauza<br />

espiritualak aldizkatzen diren [...], argi eder hura eskasten zaienean berehala hats bahitzea. SP Phil 493s (He<br />

500 bizitze ispiritualari datxeizkon mudanzak eta aldizkak). Bateki pairatzia / dük, bai, erhokeria / zeren eta<br />

beita / erras hun aldizkatzia. Abraham 910. Yá neketán, yá áisa, yá triste, yá alegre, yá árla, yá órla, aldiskátus<br />

ónak eta gaitzak, egúnak eta gáuak. LE Doc 278. Bortz milla ta yago azóte / berén indár guziéki / Jaunarí<br />

ematentióte, / aldiskátus elkarréki. LE Kop 166. Bederen lau kongreganist egonen dire meza bezperen artean,<br />

sakramendu sainduaren adoratzen. Aldizkatuko dire batzu bertzeen ondotik. JesBih 416. Launazka, aldizkatuz,<br />

sakramendu sainduaren oinetan. Ib. 423. Komeni laiteke kantatzea bederen zenbeit bertsu, Andre-dena<br />

Mariaren ohoretan eginak diren kantiketarik. Aldizkatzekotzat, kanta daiteke oraino Birjina sainduaren<br />

antifonetarik bat. MarIl 15. Orroitzen niz Adema zena [...], Lurden, eskualdun beilari andana batekin aldizkatuz<br />

emaiten kantika eder hori. HU Aurp 164.<br />

(s. XX). Hiru egun handiz haren ordain ufatu ginduen sua Agerreko semeek eta nik, aldizkatuz. JE Bur 62.<br />

Biek aldizkatuz bilzar-lagunen moldeak atheratzen dituzte. Lander RIEV 1910, 598. Aldizkatuz bortara / nahi<br />

dirade joan. Etcham 174. Etxe bakotxak badu bere eguna hautatua lan hortarako, aldizkatuz elgarren artean.<br />

Zub 97. Frantsesek ezartzen dute esku bat harrian, eta Erronkarikoek berea haren gainean; gero berriz<br />

frantsesek, eta heien ondotik Erronkarikoek, eta hola aldizkatu ondoan, metaren gainian azkenik hemengoek. Ib.<br />

54. Hezurtza metatuzko horma luze, upa eta upelez aldizkatuak. Mde Pr 111. Gero Elizabetek eta Pierrek<br />

aldizketuz abestu zuten beren sorterriko kanta unkigarri bat. Izeta DirG 99. Amar laisterkari-errenkada egiten<br />

ziran, bata bestearen atzetik, urrenez-urren aldizkatuz. Zait Plat 23. Ahapaldiak oraikoan kanpotik barnera eta<br />

barnetik kanpora aldizkatuz doatzi. Lf in Casve SGrazi 14.<br />

(L, BN, S ap. Lh; H). (Aux. trans.). Alternar. "Aldizkatzen dituzte nigarrak eta irriak" H. "Remplacer (un<br />

ouvrier, etc.)" Lh. Hiratzea estaltzen da berriz abere azpikoaz [...]; eta hola-hola, hiratzea eta ongarria<br />

aldizkatuz, egiten da samatsa. Dv Lab 161. Zertako ez dugu hemen erranen, haren atsegin handietarik bat zela<br />

[...] zenbait mus-partidaren egitea? Lagunak aldizkatzen ahal bazituen, atseginago baizik ez, orori berdin<br />

atxikia zela erakusteko. HU Aurp 111. Banaki koplan, josta nindake gogotik, aldizkatuz murde eta urde. HU Zez<br />

175. Begi ukaldi, behatze, usna, entzute [...], oro baderamatzagu bat bertzearen ondotik, egunetik biharrera edo<br />

bakhanago aldizkatzen ditugularik. JE Bur 110. Naiago dut [...] eresiak ere aldizkatuz idatzi nitun neurtitzetan<br />

saiatu. Ibiñ Virgil 45.<br />

"En BN, cuando los mozos bailan el Mutil-Dantza, uno de ellos grita Aldizka!, para cambiar la figura" DRA.<br />

2. Hacer sufrir vicisitudes. Ezen zenbatenaz garbiago izanen baita norbaiten intenzionearen begia,<br />

hanbatenaz segurago iraganen da aldizkatzen duten tenpestetarik. "Tanto constantius inter diversas itur<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

1035

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!