Las circunstancias atenuantes y agravantes en la teoria general de ...
Las circunstancias atenuantes y agravantes en la teoria general de ...
Las circunstancias atenuantes y agravantes en la teoria general de ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Las</strong> apreciaciones que obe<strong>de</strong>c<strong>en</strong> a los postu<strong>la</strong>dos <strong>de</strong> <strong>la</strong> individualización<br />
p<strong>en</strong>al ti<strong>en</strong><strong>en</strong> su concreción <strong>en</strong> <strong>la</strong> formu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong> ley al especificar el hecho<br />
y <strong>la</strong> p<strong>en</strong>a, y por otro <strong>la</strong>do, al mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> aplicar <strong>la</strong> ley al caso concreto y a<br />
un sujeto <strong>de</strong>terminado, lo que evid<strong>en</strong>cia <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> los principios <strong>de</strong><br />
certeza y <strong>de</strong> igualdad que trataremos <strong>de</strong> exponer <strong>en</strong> su re<strong>la</strong>ción con <strong>la</strong>s<br />
<strong>circunstancias</strong>.<br />
El principio <strong>de</strong> certeza está cont<strong>en</strong>ido d<strong>en</strong>tro <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong> legalidad al<br />
mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> explicar <strong>la</strong>s técnicas <strong>de</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> <strong>la</strong>s leyes p<strong>en</strong>ales 176 . Su<br />
auténtica eficacia vi<strong>en</strong>e <strong>de</strong>terminada <strong>en</strong> <strong>la</strong> práctica, por <strong>la</strong> técnica <strong>de</strong><br />
e<strong>la</strong>boración empleada <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> conductas prohibidas y <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />
fijación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s p<strong>en</strong>as.<br />
Ahora bi<strong>en</strong>, este principio obliga al legis<strong>la</strong>dor a concretar con exactitud y<br />
c<strong>la</strong>ridad tanto el supuesto <strong>de</strong> hecho como <strong>la</strong> consecu<strong>en</strong>cia jurídica <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
norma p<strong>en</strong>al, a pesar <strong>de</strong> haberse p<strong>la</strong>nteado que <strong>la</strong> previsión al <strong>de</strong>scribir los<br />
<strong>de</strong>litos no es <strong>la</strong> misma que cuando se trata <strong>de</strong> establecer p<strong>en</strong>as. Así al<br />
m<strong>en</strong>os lo ha expresado Moril<strong>la</strong>s Cuevas: “el verda<strong>de</strong>ro peligro que am<strong>en</strong>aza<br />
al principio no es <strong>de</strong> parte <strong>de</strong> <strong>la</strong> analogía, sino <strong>de</strong> <strong>la</strong>s leyes p<strong>en</strong>ales<br />
in<strong>de</strong>terminadas o <strong>la</strong>s incompletas, como es el caso <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>circunstancias</strong><br />
g<strong>en</strong>éricas modificativas <strong>de</strong> <strong>la</strong> responsabilidad p<strong>en</strong>al, o aquel<strong>la</strong>s como <strong>en</strong> el<br />
caso <strong>de</strong> <strong>la</strong>s normas establecidas para a<strong>de</strong>cuar sanciones que se limitan a<br />
fijar <strong>la</strong>s p<strong>en</strong>as con remisión a otra parte <strong>de</strong>l ord<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to jurídico”. 177<br />
Esta situación gravita <strong>de</strong>sfavorablem<strong>en</strong>te <strong>en</strong> el Código P<strong>en</strong>al Cubano, como<br />
ocurre <strong>en</strong> el artículo 54 <strong>en</strong> sus incisos 1 y 2 que regu<strong>la</strong>n <strong>la</strong> at<strong>en</strong>uación y<br />
agravación extraordinaria <strong>de</strong> <strong>la</strong> sanción, cuando <strong>en</strong> ocasión <strong>de</strong> que<br />
concurran varias <strong>circunstancias</strong> <strong>at<strong>en</strong>uantes</strong> (54.1) o <strong>agravantes</strong> (54.2) o por<br />
manifestarse alguna <strong>de</strong> el<strong>la</strong>s <strong>de</strong> modo muy int<strong>en</strong>so, se faculta a los jueces,<br />
para po<strong>de</strong>r disminuir o aum<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> sanción, según el caso.<br />
176 Cfr. Moril<strong>la</strong>s Cuevas. Lor<strong>en</strong>zo. Curso <strong>de</strong> Derecho P<strong>en</strong>al Español. Parte G<strong>en</strong>eral. Dirigido por<br />
M. Cobo <strong>de</strong>l Rosal. Editorial Marcial Pons. Ediciones Jurídicas y Sociales. S.A. Madrid 1996.<br />
Pág.30.<br />
177 Moril<strong>la</strong>s Cuevas. Curso <strong>de</strong> Derecho P<strong>en</strong>al Español…Ob.Cit Pág. 30 y 31<br />
75