12.05.2013 Views

Las circunstancias atenuantes y agravantes en la teoria general de ...

Las circunstancias atenuantes y agravantes en la teoria general de ...

Las circunstancias atenuantes y agravantes en la teoria general de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Este análisis realizado <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> óptica <strong>de</strong> <strong>la</strong> preval<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l principio <strong>de</strong><br />

culpabilidad para <strong>la</strong> teoría <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>circunstancias</strong> modificativas <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

responsabilidad p<strong>en</strong>al, <strong>de</strong>be partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> triple significación que se le otorga al<br />

concepto <strong>de</strong> culpabilidad <strong>en</strong> el Derecho P<strong>en</strong>al mo<strong>de</strong>rno 124 : ya sea como<br />

fundam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> p<strong>en</strong>a referido a <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> culpabilidad o como<br />

conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> antijuridicidad y exigibilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> conducta, sin los cuales no<br />

es posible imponer <strong>la</strong> p<strong>en</strong>a, cuyos elem<strong>en</strong>tos permit<strong>en</strong> <strong>de</strong>terminar <strong>la</strong> magnitud<br />

exacta que <strong>en</strong> el caso concreto <strong>de</strong>be t<strong>en</strong>er <strong>la</strong> p<strong>en</strong>a, o <strong>en</strong> virtud <strong>de</strong> atribuirle al<br />

autor una conducta dolosa o por imprud<strong>en</strong>cia, o <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> una combinación<br />

<strong>de</strong> ambas.<br />

También Merce<strong>de</strong>s Alonso <strong>en</strong>ti<strong>en</strong><strong>de</strong> que <strong>la</strong>s <strong>circunstancias</strong> constituy<strong>en</strong> un<br />

sector <strong>de</strong> <strong>la</strong> teoría <strong>de</strong>l <strong>de</strong>lito y que no son simples criterios <strong>de</strong> gradación <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

p<strong>en</strong>a, aún y cuando produzcan efectos especiales <strong>en</strong> ésta; “pero <strong>la</strong><br />

modificación <strong>de</strong> <strong>la</strong> p<strong>en</strong>a – dice - presupone <strong>la</strong> modificación, accid<strong>en</strong>tal, <strong>de</strong>l<br />

cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong> injusto o <strong>de</strong> culpabilidad, propio <strong>de</strong>l particu<strong>la</strong>r tipo <strong>de</strong> <strong>de</strong>lito” 125<br />

La disparidad <strong>de</strong> criterios o <strong>de</strong> puntos <strong>de</strong> vista que se adviert<strong>en</strong> por los autores<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> ori<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>circunstancias</strong> a <strong>la</strong> teoría <strong>de</strong>l <strong>de</strong>lito pudiera estar<br />

matizada <strong>en</strong> <strong>la</strong> ori<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> cada circunstancia al injusto o <strong>la</strong> culpabilidad,<br />

p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>to básico iniciado por Freund<strong>en</strong>thal <strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción con <strong>la</strong> exigibilidad<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> conducta 126 .<br />

En <strong>la</strong> ori<strong>en</strong>tación al injusto o a <strong>la</strong> culpabilidad es <strong>de</strong>cisivo por un <strong>la</strong>do el exam<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> los elem<strong>en</strong>tos que conforman <strong>la</strong>s <strong>circunstancias</strong> <strong>en</strong> particu<strong>la</strong>r y <strong>de</strong> su<br />

s<strong>en</strong>tido teleológico. En este aspecto se admite g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te que <strong>la</strong> naturaleza<br />

objetiva, subjetiva o mixta, es indifer<strong>en</strong>te a los efectos <strong>de</strong> <strong>de</strong>cidir <strong>la</strong> pert<strong>en</strong><strong>en</strong>cia<br />

<strong>de</strong> una circunstancia al injusto o a <strong>la</strong> culpabilidad 127 ; pero por otro <strong>la</strong>do, <strong>la</strong><br />

concepción <strong>de</strong>l injusto o <strong>de</strong> <strong>la</strong> culpabilidad es <strong>de</strong>cisiva también para el<br />

tratami<strong>en</strong>to que sobre <strong>la</strong>s <strong>circunstancias</strong> se proyecta <strong>la</strong> propia concepción<br />

dogmática.<br />

124 Ver sobre el principio <strong>de</strong> culpabilidad a Carbonell Mateu. Juan Carlos. Derecho P<strong>en</strong>al:<br />

concepto y principios constitucionales. Tirant lo b<strong>la</strong>nch alternativa. Val<strong>en</strong>cia 1995. Pág. 216.<br />

125 Alonso.A<strong>la</strong>mo.M. Cua<strong>de</strong>rnos…. Ob. Cit.<br />

126 Bustos Ramírez. Manual <strong>de</strong> Derecho P<strong>en</strong>al… Ob. Cit. Pág. 360.<br />

127 Cfr. Alonso Á<strong>la</strong>mo M. Cua<strong>de</strong>rnos…. Ob. Cit.<br />

56

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!