MANAAB' EH AK' Q'ORIK POQOMCHI' Q'ORB'AL
MANAAB' EH AK' Q'ORIK POQOMCHI' Q'ORB'AL MANAAB' EH AK' Q'ORIK POQOMCHI' Q'ORB'AL
Tzuhr = punto Keht’aliim chik i cholineel i rukamaj i ka’tzuhr. Los alumnos ya saben el uso de los dos puntos. Drenaje B’ehltz’ajn B’elh = acarrear Tz’ajn = suciedad Ko ruman chi naruwih’iik b’ehltz’ajn. Es necesario que haya drenaje. Dulcería K’ayb’alkaab’ ® K’ayb’al = mercado Kaab’ = dulce Suq suq i kaab’ inkik’ayej pan k’ayb’alkaab’. Son deliciosos los dulces que venden en la dulcería. Economía Tooj k’aas Tooj = pago K’aas = deuda Re rutooj ruk’aas qamaq’iil. La economía de nuestro país. Edad Hab’ul Haab’ = año -ul = sufijo de derivación Chaq’or taq ahab’ul. Digan sus edades. Edificio Nimpaat Nim = grande Paat = casa Najtir i nimpaat wulu’. Aquel edificio es antiguo. Educación Q’ilb’al Ko ruman i q’ilb’al chi qeh. La educación es muy importante para nosotros. Manaab’ eh Ak’ Q’orik Poqomchi’ Q’orb’al 3 63
64 3 4 Educación Bilingüe Tijinik pan ki’ib’ q’orb’al Tijinik = estudiar Pan = preposición Ki’ib’ = dos Q’orb’al = idioma Ko ruman chi ne inqapahqaaj i tijinik pan Ki’ib’ Q’orb’al. Es importante que exijamos una Educación Bilingüe. Educación preprimaria Chunchuniil k’uhtanik Chunchun = inquieto -iil = sufijo de derivación K’uhtanik = educación K’uloq pan qak’uxl chi ko ruman i chunchuniil k’uhtanik. Recordemos que es importante la educación preprimaria. Educación primaria Ch’ikaab’ K’uhtanik Ch’ikaab’ = asiento, base K’uhtanik = educación Waqiib’ haab’ i cholink inb’anarik pan ruch’ikaab’ k’uhtanik. En la educación primaria se estudian seis años. Educador Q’ilool Ma’ kikamanik taj chi korik taqeh q’ilool. Los educadores no trabajan bien. Electricidad Q’aq’il Q’aq’ = fuego -il = sufijo de derivación K’ahchi’ ruponiik i q’aq’il pan taq runajtiil komonil. La electricidad está llegando a las comunidades lejanas. Embajador Nimulaa’ Nim = gran, grande Ulaa’ = visitante Re’ taqeh runimulaa’ i Paxiil Amaaq’ pan tokoom Actualización Lexical Poqomchi’
- Page 7 and 8: esta manera que este trabajo redund
- Page 9 and 10: FACTIBILIDAD SOCIAL DE LOS TÉRMINO
- Page 11 and 12: INTRODUCCIÓ N La K’ulb’il Yol
- Page 13 and 14: Tik eh Sutkiil Qak’aleel Agricult
- Page 15 and 16: 20 1 = Chikop = animal Re’ b’ah
- Page 17 and 18: 22 1 2 -ub’ = sufijo de derivaci
- Page 19 and 20: 24 1 4 Fruta Wachoj-Suqtaaj Ki’ i
- Page 21 and 22: 26 1 6 Xnuloq’ jinaj q’anq’oh
- Page 23 and 24: 28 1 8 Repollo Tolichaaj Tol = redo
- Page 25 and 26: 30 1 0 Verdolaga Xikinib’ooy ® R
- Page 27 and 28: 1 "
- Page 29 and 30: 34 1 $ Adorar Loq’inik Loq’inik
- Page 31 and 32: 36 1 & Q’e’ chuhiil i b’ehb
- Page 33 and 34: 38 1 ( Angulo obtuso Tehtz’u’k
- Page 35 and 36: 40 2 = Area rural Pan Ab’iix Pan
- Page 37 and 38: 42 2 Ave Nacional Tz’ikin Amaaq
- Page 39 and 40: 44 2 4 -b’al = locativo Re’ ak
- Page 41 and 42: 46 2 6 Calculadora Ajlanb’al Ajl
- Page 43 and 44: 48 2 8 Canícula Sujeew Yohb’aal
- Page 45 and 46: 50 2 0 Catarata Jumujha’ Jumuj =
- Page 47 and 48: 52 2 " Chi qunchelaal wilik qatinam
- Page 49 and 50: 54 2 $ Comunidad Lingüística Poqo
- Page 51 and 52: 56 2 & Convivir Ula’inik Ulaa’
- Page 53 and 54: 58 2 ( Cuatrocientos Juniq’ob’
- Page 55 and 56: 60 3 = Ilok’il chik i Ruq’ijil
- Page 57: 62 3 2 Director(a), guía K’amal
- Page 61 and 62: 66 3 6 Esclavo Muun Xaje’ hoj chi
- Page 63 and 64: 68 3 8 Experimento Kemiil Xkib’an
- Page 65 and 66: 70 3 0 Finca Mama’xoraal Mama’
- Page 67 and 68: 72 3 " Ginas/caites Perxijab’ Cha
- Page 69 and 70: 74 3 $ -eel = agentivo Meloneel i t
- Page 71 and 72: 76 3 & Imagen Xipta Wilkeeb’ xipt
- Page 73 and 74: 78 3 ( Interés Rak’uun Tumiin ®
- Page 75 and 76: 80 4 = Kilómetro Hiil Re’ ab’i
- Page 77 and 78: 82 4 2 Libertad de pensamiento Rala
- Page 79 and 80: 84 4 Este maestro está estudiando
- Page 81 and 82: 86 4 6 Marte Kaqch’umiil Kaq = ro
- Page 83 and 84: 88 4 8 Nanuq’o’reem rejeh Ma’
- Page 85 and 86: 90 4 0 B’ahlam = jaguar/tipo de o
- Page 87 and 88: 92 4 " Taq’ab’ = ley, norma -il
- Page 89 and 90: 94 4 $ Ajl = número Chatz’ihb’
- Page 91 and 92: 96 4 & Xnutz’ihb’aaj lajeeb’
- Page 93 and 94: 98 4 ( -b’al = instrumentalizador
- Page 95 and 96: 100 5 = Perjuicio Piix Piix iruk’
- Page 97 and 98: 102 5 2 Pintura B’on Chaloq’ Ch
- Page 99 and 100: 104 5 4 Poblar Amaq’inik ® Ayu
- Page 101 and 102: 106 5 6 Prostitución K’oyomal K
- Page 103 and 104: 108 5 8 Regalo Siih kooch Siih = re
- Page 105 and 106: 110 5 0 Ruk’ulq’ajub’ i tz’
- Page 107 and 108: 112 5 " Tz’ihb’ = escritura Maj
64<br />
3<br />
4<br />
Educación Bilingüe Tijinik pan ki’ib’ q’orb’al<br />
Tijinik = estudiar<br />
Pan = preposición<br />
Ki’ib’ = dos<br />
Q’orb’al = idioma<br />
Ko ruman chi ne inqapahqaaj i tijinik pan Ki’ib’ Q’orb’al.<br />
Es importante que exijamos una Educación Bilingüe.<br />
Educación preprimaria Chunchuniil k’uhtanik<br />
Chunchun = inquieto<br />
-iil = sufijo de derivación<br />
K’uhtanik = educación<br />
K’uloq pan qak’uxl chi ko ruman i chunchuniil k’uhtanik.<br />
Recordemos que es importante la educación preprimaria.<br />
Educación primaria Ch’ikaab’ K’uhtanik<br />
Ch’ikaab’ = asiento, base<br />
K’uhtanik = educación<br />
Waqiib’ haab’ i cholink inb’anarik pan ruch’ikaab’ k’uhtanik.<br />
En la educación primaria se estudian seis años.<br />
Educador Q’ilool<br />
Ma’ kikamanik taj chi korik taqeh q’ilool.<br />
Los educadores no trabajan bien.<br />
Electricidad Q’aq’il<br />
Q’aq’ = fuego<br />
-il = sufijo de derivación<br />
K’ahchi’ ruponiik i q’aq’il pan taq runajtiil komonil.<br />
La electricidad está llegando a las comunidades lejanas.<br />
Embajador Nimulaa’<br />
Nim = gran, grande<br />
Ulaa’ = visitante<br />
Re’ taqeh runimulaa’ i Paxiil Amaaq’ pan tokoom<br />
Actualización Lexical Poqomchi’