11.05.2013 Views

haciendo posible lo imposible. la izquierda en el umbral ... - Rebelión

haciendo posible lo imposible. la izquierda en el umbral ... - Rebelión

haciendo posible lo imposible. la izquierda en el umbral ... - Rebelión

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

de
Kondratieff.
Como
vimos
anteriorm<strong>en</strong>te,
Car<strong>lo</strong>ta
Pérez,
por
ejemp<strong>lo</strong>,
re<strong>la</strong>ciona
esta
<br />

fase
de
desc<strong>en</strong>so
con
dificultades
socio­institucionales
que
impid<strong>en</strong>
un
pl<strong>en</strong>o
<br />

desarrol<strong>lo</strong>
d<strong>el</strong>
nuevo
paradigma
tecno­económico
informacional 764 .
<br />

960.
Otros
autores
<strong>la</strong>
explican
por
un
agotami<strong>en</strong>to
d<strong>el</strong>
stock
de
conocimi<strong>en</strong>tos
<br />

tecnológicos
que
estuvo
disponible
durante
<strong>el</strong>
boom
de
<strong>la</strong>
postguerra
permiti<strong>en</strong>do
<br />

altas
tasas
de
productividad
tanto
<strong>en</strong>
<strong>la</strong>s
empresa
líderes
como
<strong>en</strong>
<strong>la</strong>s
seguidoras 765 .
<br />

Para
estos
autores
esta
fase
no
significaría
<strong>en</strong>tonces
una
crisis
d<strong>el</strong>
capitalismo,
ni
<br />

manifestaciones
de
problemas
económicos
subyac<strong>en</strong>tes,
sino
<strong>el</strong>
retorno
a
una
norma
<br />

tecnológicam<strong>en</strong>te
determinada
luego
de
un
período
de
anormal
dinamismo. 766 
<br />

961.
Unos
cuantos
atribuy<strong>en</strong>
<strong>la</strong>
fase
de
desc<strong>en</strong>so
a
<strong>la</strong>
creci<strong>en</strong>te
presión
de
<strong>lo</strong>s
<br />

trabajadores
<strong>en</strong>
<strong>la</strong>s
ganancias. 767 
Robert
Br<strong>en</strong>ner
rechaza
explícitam<strong>en</strong>t
estas
dos
<br />

últimas
versiones,
pero
sobre
todo
rebate
<strong>la</strong>
última
y
ofrece
una
aproximación
<br />

alternativa.
Según
este
autor,
<strong>la</strong>
caída
de
<strong>la</strong>
r<strong>en</strong>tabilidad
agregada
‐responsable
de
<strong>la</strong>
<br />

fase
de
desc<strong>en</strong>so
de
<strong>la</strong>
onda
<strong>la</strong>rga‐
no
es
<strong>el</strong>
resultado
de
<strong>la</strong>
presión
vertical
que
ejerce
<br />

<strong>el</strong>
trabajo
sobre
<strong>el</strong>
capital,
sino
de
<strong>la</strong>
presión
que
ejerce
<strong>la</strong>
capacidad
ociosa
y
<strong>la</strong>
<br />

sobreproducción
que
resultan
de
<strong>la</strong>
int<strong>en</strong>sificación
de
<strong>la</strong>
compet<strong>en</strong>cia
horizontal
<br />

inter­capitalista.
Esto
ocurre
por
<strong>la</strong>
introducción
<strong>en</strong>
<strong>el</strong>
mercado
mundial
de
<br />

mercancías
a
costos
y
precios
más
bajos,
especialm<strong>en</strong>te
<strong>en</strong>
<strong>la</strong>
manufactura 768 ,
<br />

producidas
por
<strong>lo</strong>s
países
de
más
reci<strong>en</strong>te
desarrol<strong>lo</strong>,
<strong>lo</strong>
que
perjudica
a
<strong>lo</strong>s
países
de
<br />

desarrol<strong>lo</strong>
más
antiguo
que
produc<strong>en</strong>
a
costos
y
precios
más
altos,
afectando
su
tasa
<br />

de
ganancia
y
su
capacidad
productiva. 769 
Naciones
de
desarrol<strong>lo</strong>
más
antiguo,
que
<br />

inicialm<strong>en</strong>te
dominaban
<strong>el</strong>
mercado,
<strong>en</strong>fr<strong>en</strong>tan
<strong>la</strong>
compet<strong>en</strong>cia
de
otras
naciones
de
<br />

desarrol<strong>lo</strong>
más
reci<strong>en</strong>te.
<br />

962.
La
fase
desc<strong>en</strong>d<strong>en</strong>te
de
<strong>la</strong>
onda
<strong>la</strong>rga,
desde
este
punto
de
vista,
ha
perdurado
<br />

<strong>la</strong>rgam<strong>en</strong>te
debido
a
que
<strong>la</strong>s
economías
d<strong>el</strong>
capitalismo
avanzado
se
han
mostrado
<br />

incapaces
de
reducir
y
reubicar
su
capacidad
productiva,
porque
<strong>lo</strong>
que
prima
sobre
<br />

cualquier
otra
cosa
es
<strong>la</strong>
compet<strong>en</strong>cia
concreta
históricam<strong>en</strong>te
determinada
<strong>en</strong>tre
<br />

capitalistas
que
funcionan
<strong>en</strong>
estados
nacionales
que
ti<strong>en</strong><strong>en</strong>
un
desarrol<strong>lo</strong>
<br />

desigual.
<br />

























































<br />

764.
Ver
<strong>en</strong>
este
libro
<strong>el</strong>
tema:
“Una
explicación
de
<strong>lo</strong>s
períodos
de
auge
y
de
crisis
estructural”,
pp.
OJO
EDITORES
<br />

PONER
PAGINAS.
<br />

765.

Fol<strong>lo</strong>wers.
<br />

766.
R.
Br<strong>en</strong>ner,
op.cit
p.9.
<br />

767.
Ibid.
p.8.
<br />

768.
Manufacturing.
<br />

769.

R.Br<strong>en</strong>ner,
Ibid.
pp.8‐9
(Lo
subrayado
es
de
M.H.).
<br />

- - 221

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!