11.05.2013 Views

haciendo posible lo imposible. la izquierda en el umbral ... - Rebelión

haciendo posible lo imposible. la izquierda en el umbral ... - Rebelión

haciendo posible lo imposible. la izquierda en el umbral ... - Rebelión

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

567.
En
realidad,
se
trata
de
un
fordismo
sin
compromiso
socialdemócrata;
es
decir,
de
<br />

un
capitalismo
“salvaje”
según
Samir
Amin. 500 
<br />

1) EL NEOLIBERALISMO AVANZA EN AMÉRICA LATINA<br />

568.
Examinemos
ahora
concretam<strong>en</strong>te
cómo
ha
ido
avanzando
este
mode<strong>lo</strong>
<strong>en</strong>
<strong>lo</strong>s
<br />

países
de
América
Latina.
<br />

-Tres tipos de mode<strong>lo</strong>s de desarrol<strong>lo</strong> superpuestos<br />

569.
Según
Manu<strong>el</strong>
Cast<strong>el</strong>ls,
se
puede
decir,
a
grandes
rasgos,
que
<strong>en</strong>
<strong>lo</strong>s
últimos
<br />

cincu<strong>en</strong>ta
años
<strong>la</strong>
economía
<strong>la</strong>tinoamericana
ha
transitado
a
través
de
tres
mode<strong>lo</strong>s
de
<br />

desarrol<strong>lo</strong>
distintos,
si
bi<strong>en</strong>
superpuestos 501 :
<strong>el</strong>
primero
se
basa
<strong>en</strong>
<strong>la</strong>
exportación
de
<br />

materias
primas
y
productos
agríco<strong>la</strong>s
a
cambio
de
artícu<strong>lo</strong>s
manufacturados
y
<br />

conocimi<strong>en</strong>tos
técnicos
especializados
de
<strong>la</strong>s
regiones
más
avanzadas
d<strong>el</strong>
mundo;
<strong>el</strong>
<br />

segundo,
<strong>en</strong>
<strong>la</strong>
industrialización
nacional
con
fuerte
pres<strong>en</strong>cia
estatal
a
partir
de
<strong>la</strong>
<br />

sustitución
de
importaciones 502 
y
una
expansión
d<strong>el</strong>
mercado
interno
protegido;
y
<strong>el</strong>
<br />

tercero,
<strong>en</strong>
una
estrategia
de
desarrol<strong>lo</strong>
hacia
afuera,
utilizando
<strong>la</strong>s
v<strong>en</strong>tajas
<br />

comparativas
de
costos
para
obt<strong>en</strong>er
cuotas
de
mercado
<strong>en</strong>
<strong>la</strong>
economía
g<strong>lo</strong>bal 503 .
Este
<br />

último
mode<strong>lo</strong>
trata
de
imitar
<strong>el</strong>
rápido
y
exitoso
desarrol<strong>lo</strong>
de
<strong>lo</strong>s
países
asiáticos
de
<br />

reci<strong>en</strong>te
industrialización.
El
primer
mode<strong>lo</strong>
se
deterioró
<strong>en</strong>
<strong>la</strong>
década
de
1960,
<strong>el</strong>
<br />

segundo
ya
estaba
agotado
a
finales
de
<strong>lo</strong>s
set<strong>en</strong>ta
y
<strong>el</strong>
tercero
fracasó
<strong>en</strong>
g<strong>en</strong>eral
<strong>en</strong>
<br />

























































<br />

500.
(Samir
Amin,
Introducción.
Mundialización
y
acumu<strong>la</strong>ción
capitalista,
<strong>en</strong>
S.
Amin
y
P.
González
Casanova
<br />

(Dirs)
La
nueva
organización
capitalista
mundial
vista
desde
<strong>el</strong>
Sur.
I.
Mundialización
y
acumu<strong>la</strong>ción,
Ed.,
<br />

Anthropos,
Barce<strong>lo</strong>na,
1995,
p.43.
El
autor
sosti<strong>en</strong>e
que
<strong>en</strong>
<strong>la</strong>s
periferias
industrializadas
de
América
Latina,
de
<br />

Asia
ori<strong>en</strong>tal
(comunista
y
capitalista)
y
de
<strong>lo</strong>s
países
d<strong>el</strong>
ex
mundo
soviético,
segm<strong>en</strong>tos
d<strong>el</strong>
sistema
productivo
ya
<br />

son
o
pued<strong>en</strong>
volverse
competitivos,
<strong>en</strong>
<strong>el</strong>
s<strong>en</strong>tido
dado
a
este
término.
Aquí
existe
<strong>el</strong>
ejército
activo
y
su
progresión
<br />

puede
seguir.
Pero
nunca
podrá
‐<strong>en</strong>
<strong>el</strong>
horizonte
visible,
por
lejano
que
sea‐
absorber
<strong>la</strong>
reserva
de
<strong>la</strong>s
economías
<br />

rurales
e
informales;
y
<strong>el</strong><strong>lo</strong>
porque
<strong>la</strong>
competitividad
exige
hoy
por
hoy
técnicas
de
producción
que
vu<strong>el</strong>v<strong>en</strong>
<br />

im<strong>posible</strong>
esta
absorción,
y
porque
<strong>la</strong>
válvu<strong>la</strong>
de
escape
de
<strong>la</strong>
emigración
masiva
ha
dejado
de
existir.
En
<strong>la</strong>s
<br />

periferias
no
industrializadas
y/o
competitivas
de
Africa
y
<strong>el</strong>
mundo
árabe,
<strong>la</strong>
situación
es
más
extrema
aún:
<strong>el</strong>
<br />

ejército
activo
es
aquí
prácticam<strong>en</strong>te
inexist<strong>en</strong>te,
toda
<strong>la</strong>
nación
o
casi
toda
constituy<strong>en</strong>
una
reserva
a
esca<strong>la</strong>
<br />

mundial
(p.46).
<br />

501.
M.
Cast<strong>el</strong>ls,
La
era
de
<strong>la</strong>
información,
op.cit.
p.143.
<br />

502.
Fue
Raúl
Prebish
y
un
grupo
de
destacados
economistas
de
Naciones
Unidas‐CEPAL
como
C<strong>el</strong>so
Furtado,
Aníbal
<br />

Pinto,
Juan
Noyo<strong>la</strong>,
Regino
Botti,
Jorge
Ahumada,
Alexander
Ganz,
Pedro
Vuskovic,
<strong>en</strong>tre
otros,
<strong>lo</strong>s
que
p<strong>la</strong>ntearon
a
<br />

finales
de
<strong>lo</strong>s
años
cuar<strong>en</strong>ta
y
durante
<strong>lo</strong>s
dec<strong>en</strong>ios
cincu<strong>en</strong>ta
y
ses<strong>en</strong>ta,
<strong>la</strong>
necesidad
de
<strong>la</strong>
industrialización
y
de
<strong>la</strong>
<br />

integración
económica
de
América
Latina,
como
forma
de
mejorar
<strong>lo</strong>s
términos
d<strong>el</strong>
intercambio
con
<strong>la</strong>s
pot<strong>en</strong>cias
<br />

c<strong>en</strong>trales
y
de
ac<strong>el</strong>erar
<strong>el</strong>
crecimi<strong>en</strong>to
d<strong>el</strong>
mercado
interno.
La
irradiación
de
sus
ideas
se
realizó
a
través
de
<br />

misiones
concretas
que
estos
economistas
tuvieron
<strong>en</strong>
algunos
países
y
a
través
de
<strong>la</strong>
capacitación
que
realizó
<strong>el</strong>
<br />

ILPES
‐a
partir
de
<strong>lo</strong>s
años
cincu<strong>en</strong>ta‐
de
ci<strong>en</strong>tos
de
economistas
y
otros
ci<strong>en</strong>tistas
sociales,
muchos
de
<strong>lo</strong>s
cuales
<br />

llegaron
luego
a
t<strong>en</strong>er
destacadas
posiciones
<strong>en</strong>
sus
países.
De
ahí
que
este
mode<strong>lo</strong>
se
ha
d<strong>en</strong>ominado:
mode<strong>lo</strong>
<br />

desarrollista
cepalino.

<br />

503.
H<strong>el</strong>io
Gal<strong>la</strong>rdo,
América
Latina
<strong>en</strong>
<strong>la</strong>
década
de
<strong>lo</strong>s
nov<strong>en</strong>ta,
revista
Pasos
Nº59,
mayo‐junio,
1995,
p.11,
<br />

d<strong>en</strong>omina
a
estas
economías:
economías
privatizadas
de
exportación
con
fuerte
sobredeterminación
mercantil
[...].
<br />

- - 154

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!