11.05.2013 Views

haciendo posible lo imposible. la izquierda en el umbral ... - Rebelión

haciendo posible lo imposible. la izquierda en el umbral ... - Rebelión

haciendo posible lo imposible. la izquierda en el umbral ... - Rebelión

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

353.
No
se
trata
<strong>en</strong>tonces
de
un
mero
determinismo
tecnológico,
como
Car<strong>lo</strong>ta
<br />

Pérez
subraya.
Lo
que
un
paradigma
establece
es
<strong>el</strong>
espacio
d<strong>en</strong>tro
d<strong>el</strong>
cuál
pued<strong>en</strong>
<br />

ocurrir
<strong>la</strong>s
cosas.
Es
d<strong>en</strong>tro
de
ese
espacio
que
<strong>la</strong>s
fuerzas
sociales
esc<strong>en</strong>ifican
<br />

confrontaciones
más
o
m<strong>en</strong>os
agudas,
experim<strong>en</strong>tos
institucionales
y
arreg<strong>lo</strong>s
de
<br />

compromiso
o
cooperación.
D<strong>el</strong>
resultado
de
estas
confrontaciones
surgirá
<strong>el</strong>
marco
<br />

que
<strong>en</strong>
última
instancia
moldeará,
ori<strong>en</strong>tará,
s<strong>el</strong>eccionará
y
regu<strong>la</strong>rá
<strong>el</strong>
curso
definitivo
<br />

que
asumirá
<strong>el</strong>
nuevo
paradigma. 271 
<br />

354.
En
este
mismo
s<strong>en</strong>tido
van
<strong>la</strong>s
reflexiones
d<strong>el</strong>
investigador
cubano,
Pedro
Monreal,
<br />

qui<strong>en</strong>
sosti<strong>en</strong>e
que
<strong>el</strong>
desarrol<strong>lo</strong>
de
<strong>la</strong>
tecno<strong>lo</strong>gía
no
es
unidireccional
sino
que
siempre
<br />

existe
una
serie
de
alternativas
tecnológicas
de
<strong>la</strong>s
cuales
son
descartadas
algunas
y
<br />

s<strong>el</strong>eccionadas
otras
que
son
<strong>la</strong>s
que
definitivam<strong>en</strong>te
ti<strong>en</strong>d<strong>en</strong>
a
imponerse.
Este
proceso
<br />

refleja
una
<strong>el</strong>ección
socialm<strong>en</strong>te
condicionada
por
parte
de
aqu<strong>el</strong><strong>lo</strong>s
con
poder
de
<br />

decisión
y
no
<strong>la</strong>
mera
satisfacción
de
criterios
técnicos
puros.
<br />

355.
Por
otra
parte,
debe
t<strong>en</strong>erse
<strong>en</strong>
cu<strong>en</strong>ta
que
este
proceso
no
concluye
<strong>el</strong>
proceso
de
<br />

conformación
de
<strong>la</strong>
tecno<strong>lo</strong>gía.
La
re<strong>la</strong>ciones
sociales
vu<strong>el</strong>v<strong>en</strong>
a
actuar
un
vez
más
ya
que
<br />

<strong>la</strong>
lucha
de
c<strong>la</strong>ses
puede
limitar
y
modificar
<strong>el</strong>
diseño
tecnológico
originalm<strong>en</strong>te
<br />

s<strong>el</strong>eccionado
por
<strong>la</strong>
c<strong>la</strong>se
<strong>en</strong>
<strong>el</strong>
poder.
Este
no
es
un
p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>to
abstracto
sino
una
<br />

realidad
confirmada
por
una
serie
de
estudios
teóricos
desarrol<strong>la</strong>dos
por
académicos
de
<br />

<strong>izquierda</strong>. 272 
<br />

356.
Pero
esta
interpretación
de
<strong>la</strong>
historia,
como
ya
hemos
m<strong>en</strong>cionado,
no
es
<br />

compartida
por
todos
<strong>lo</strong>s
investigadores
marxistas.
A<strong>lo</strong>nso
Agui<strong>la</strong>r
considera
que
<strong>la</strong>
<br />

tecno<strong>lo</strong>gía
es,
sin
duda,
muy
importante,
pero
que
más
que
ser
<strong>la</strong>
determinante
de
<strong>la</strong>
<br />

acumu<strong>la</strong>ción
de
capital,
es
un
compon<strong>en</strong>te
y,
a
m<strong>en</strong>udo,
incluso
una
consecu<strong>en</strong>cia
de
<br />

<strong>el</strong><strong>la</strong>;
<strong>en</strong>
otras
pa<strong>la</strong>bras:
<strong>la</strong>
acumu<strong>la</strong>ción
de
capital
sigue
si<strong>en</strong>do
<strong>la</strong>
“variable
<br />

indep<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te. 273 
Samir
Amin,
por
su
parte,
sosti<strong>en</strong>e
que
no
son
<strong>la</strong>s
revoluciones
<br />

tecnológicas
<strong>la</strong>s
que
defin<strong>en</strong>
<strong>lo</strong>s
períodos
históricos
o
<strong>la</strong>s
opciones,
sino
<strong>lo</strong>s
cambios
<strong>en</strong>
<br />

























































<br />

271.
C.
Pérez,
Las
nuevas
tecno<strong>lo</strong>gías...,
op.cit.
pp.57‐58.
El
investigador
chil<strong>en</strong>o.
Car<strong>lo</strong>s
Ruiz
apunta
<strong>en</strong>
<strong>el</strong>
mismo
<br />

s<strong>en</strong>tido:
Siempre
hay
más
de
un
modo
<strong>posible</strong>
de
organizar
socialm<strong>en</strong>te
<strong>la</strong>
<strong>la</strong>bor
productiva
al
interior
de
un
<br />

determinado
marco
estructural,
tanto
desde
<strong>el</strong>
punto
de
vista
de
<strong>lo</strong>s
procesos
de
trabajo
y
<strong>la</strong>s
re<strong>la</strong>ciones
<strong>la</strong>borales,
<br />

como
desde
<strong>la</strong>
regu<strong>la</strong>ción
institucional
misma.
El
<strong>el</strong>em<strong>en</strong>to
determinante
respecto
de
<strong>la</strong>
fisonomía
que
asume
<br />

actualm<strong>en</strong>te
<strong>la</strong>s
condiciones
de
des<strong>en</strong>volvimi<strong>en</strong>to
de
<strong>lo</strong>s
asa<strong>la</strong>riados
de
<strong>la</strong>
industria,
luego
de
un
tiempo
de
agudas
<br />

transformaciones,
vi<strong>en</strong>e
dado
más
bi<strong>en</strong>
por
<strong>el</strong>
modo
histórico­concreto
<strong>en</strong>
que
<strong>en</strong>
ese
proceso
se
alteran
y
redefin<strong>en</strong>
<strong>la</strong>s
<br />

re<strong>la</strong>ciones
sociales
<strong>en</strong>tre
trabajadores
y
empresarios,
y
por
otro
<strong>la</strong>do,
pero
vincu<strong>la</strong>do
a
éstas,
<strong>la</strong>
re<strong>la</strong>ción
<strong>en</strong>tre
<br />

trabajadores
e
institucionalidad.
Es
aquí
donde
se
constituye
<strong>la</strong>
fisonomía
histórica
que
adopta
<strong>la</strong>
transformación
<br />

industrial
<strong>en</strong>
su
lógica
de
adaptación
a
<strong>lo</strong>s
nuevos
marcos
estructurales
e
institucionales,
así
como
<strong>la</strong>s
formas
de
<br />

imp<strong>la</strong>ntación
que
asume
<strong>el</strong>
cambio
tecnológico,
ya
sea
organizacional
o
de
base
técnica
propiam<strong>en</strong>te
tal:
esas
formas
<br />

históricas
no
están
mecánicam<strong>en</strong>te
determinadas
por
<strong>lo</strong>s
marcos
de
<strong>la</strong>
economía
o
<strong>la</strong>
tecno<strong>lo</strong>gía,
sino
por
<strong>la</strong>
dinámica
<br />

de
<strong>la</strong>s
re<strong>la</strong>ciones
sociales
que
conti<strong>en</strong><strong>en</strong>
conflictos
de
intereses
(Car<strong>lo</strong>s
Ruiz,
Democracia
y
re<strong>la</strong>ciones
<strong>la</strong>borales.
<br />

Una
visión
desde
<strong>la</strong>
transformación
d<strong>el</strong>
mundo
de
<strong>la</strong>
industria
<strong>en</strong>
Chile,
trabajo
de
títu<strong>lo</strong>,
Depto.
Socio<strong>lo</strong>gía,
<br />

Facultad
de
Ci<strong>en</strong>cias
Sociales,
Universidad
de
Chile,
Santiago
de
Chile,
1996,
p.48).
<br />

272.
Pedro
Monreal,
Tecno<strong>lo</strong>gía
flexible
y
crisis
económica:
<strong>el</strong>
caso
...,
op.cit.
mmm
<br />

273.
A.
Agui<strong>la</strong>r,
Com<strong>en</strong>tarios
a
versión
pr<strong>el</strong>iminar
de
este
libro,
México,
30
de
marzo
1999.
<br />

- - 103

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!