seis poemas galegos - Consello da Cultura Galega

Ernesto Guerra da Cal nace, pois, en Ferrol o 19 de decembro de 1911.
Seguindo o extracto biográfico de Elsie Allen, sabemos que queda orfo de
pai moi novo e súa nai vese obrigada a retomar os seus estudios na Escola
Superior Normal de Madrid, deixando os dous fillos no val de Quiroga, coa
súa avoa e a tía Consuelo (a «Teteyo», a quen o poeta lle dedica Lua de
Alem-Mar). Hai que subliñar este tempo da súa infancia e pubertade, á beira
do río Sil (García Lorca chamáballe Ernesto do Sil), e as súas primeiras imaxes
infantís en Ferrol, na Galicia atlántica, pois van afirmar nel definitivamente
a súa identidade galega. Cando só ten 11 anos trasládase a Madrid, onde
súa nai acababa de obter praza como mestra. Na capital vai vivir ata os 25
anos, pero nunca esquecería a patria da súa infancia, á que retornaba todos
os anos polos veráns:
Do Lor ao Sil
que verdor
de orvalho
no mês de Abril!
Do Sil ao Lor
que
tremor febril
de cor
ouro, esmeralda e anil...
78
«Ontem de Cor e Ágoa» 53 .
constitúen un pseudónimo literario, como se ten dito, senón que foi vontade do escritor adaptar
o seu nome ó sistema onomástico anglosaxón, que sitúa o apelido paterno sempre no segundo
lugar. Guerra da Cal resultaría, pois, nome civil e «oportunamente averbado no Registo de
Nascimentos do Ferrol». Sen embargo, esta circunstancia non a puidemos comprobar. Temos
diante de nós o extracto da partida de nacemento, que nos facilitou amablemente o escritor e
amigo Xavier Alcalá, e na inscrición marxinal onde se rexistra a perda da nacionalidade ó se
nacionalizar norteamericano, de data dezaoito de abril de 1945 (o estudio citado de Elsie Allen
sinala o 1944), pon Ernesto Pérez Güerra (teñamos en conta que era fillo de dona Laura Güerra
Taboada, filla de don Carlos Güerra Scoppoli –en italiano, Carlo–, natural de Verona –Italia–). Tamén,
por curiosidade biográfica, damos datos máis precisos: Ernesto Román Laureano Pérez Güerra
vén ó mundo ás vintetrés horas e trinta minutos do día dezanove de decembro de 1911.
52 Guerra da Cal, 1992, p. 218.
53 Dedicado a Novoneyra, cantor do Courel, pertence ó seu libro Río de sonho e tempo;
Guerra da Cal, 1992, p. 168.