seis poemas galegos - Consello da Cultura Galega

nº. 37, p. 4, Ourense, 15 de xaneiro 1927). Gardou sempre no recordo a
presencia viva do poeta polas rúas compostelás e pontevedresas. 31
Especial interese vai ter a súa estadía na cidade de Lugo, onde entregará
para a revista Yunque o primeiro dos seus poemas galegos: «Madrigal â
cibdá de Santiago» 32 . Ánxel Fole33 evoca o ambiente intelectual daquela
mocidade luguesa, que se reunía na tertulia do desaparecido café Hielo-Bar
da rúa San Marcos, dilapidando tempo e humor, mentres comentaba as últimas
novidades artísticas e literarias. Eran ilustres tertulianos o pintor Manuel
Colmeiro, Álvaro Cunqueiro, cando acudía desde o seu val mindoniense,
e o escritor Luís Manteiga, quen un bo día trae a nova da pronta chegada de
Lorca. E así foi. Federico aparece na cidade nun día frío e chuvioso daquel
outono lugués. Na mañá do día 22 un grupo de mozos intelectuais lucenses,
entre os que sobresaían Ánxel Fole, Álvaro Cunqueiro e Francisco Lamas,
lévano á tenda de gramolas de Luís Manteiga. Xesús Alonso Montero34 descubriu na casa madrileña de Francisco Lamas, un dos protagonistas do
suceso, o texto autógrafo do «Madrigal â cibdá de Santiago». Este reveloulle,
ademais, os nomes dos dous posibles «asesores» idiomáticos do poema: Luís
Manteiga e o mesmo Francisco Lamas.
Pola tarde, antes da conferencia, conversa animosamente na tertulia
do Hielo-Bar con Fole, Cunqueiro, Manteiga, amigos xa coñecidos na segunda
viaxe. Máis tarde diríxese á Deputación Provincial, onde dará a conferencia
anunciada sobre María Blanchard, no seu Salón de Actos. De noite,
mantén unha velada literaria con escritores mozos, na casa de don Ramón
Martínez López, e recita poemas inéditos seus e fragmentos de Poeta en Nueva
York, animando a recitar e eloxiando, despois da lectura, a poesía do mozo
Álvaro Cunqueiro. Saen da velada ás tres da madrugada e aínda teñen tempo
para ir de ruada, paseando pola muralla, perdéndose entre a néboa nocturna
e as voces apagadas dos últimos trasnoitadores.
31 Eran tempos nos que a xuventude compartía con xenerosidade o pan da cultura e da
arte. Laxeiro (outro galego xenial que se nos acaba de ir) coñece tamén a Federico nesta viaxe
a Pontevedra, mesturado entre os poetas da revista Cristal e, cos seus ollos de pintor, lembra:
«Parece que aínda o estou vendo coa súa faciana de anxo. Era coma se fora unha pomba...».
(Vid. O Correo Galego, 8 de outubro de 1995, XIII).
32 Lorca «acababa de escribir sus seis poemas gallegos y nos cedió dos generosamente
para ser publicados en cierta revista». Fole, 1955, pp. 2-3.
33 Fole, 1955.
34 Alonso Montero, 1981.
28