seis poemas galegos - Consello da Cultura Galega

seu transfondo melancólico. Nada de folklórico de señorito
forasteiro que colle fotos ou inspiración pra malos versos con
sentimentos turísticos i endomingados.
Céntrase, cun doce pasmo de aldeán o día da patrona, na
Raíña do ceo, que en Galicia sempre somella unha raíña destronada,
que pasa coroada de prata no seu carro de bois. O tema foi
rosaliano, máis antes foi popular: Nosa Señora da Barca/ten o
tellado de pedra/ben o poidera ter de ouro/miña santa si quixera.
A economía da eispresión é esaita e profundamente moderna
súa estreita síntesis.
Ao remate, o vórtice festeiro aquédase e longa ollada da Virxe
vaise polo mar dos emigrantes, dos pescadores, dos afogados...».
Cantiga do neno da tenda:
«Veleiquí dous poemas de saudade: un lírico, enchoupado
dun panteísmo galego. O outro descriptivo sin relato, directo e
simbólico, de forte acoro psíquico e de fondo senso social.
O neno é Ramón de Sismundi, comarca de Ortigueira: un
nome esguío, fino como outros topónimos de fina elocución
mareira: Cariño, Barqueiro, Lira, Laíño. É o máis auténtico poema
de morriña aitiva, concebido in situ, no seu viaxe a Buenos Aires
de 1934.
A anéidota está contada con prodixiosa sinxeleza figurativa,
pra chegar á transcendente metáfora final250 .
¿Que lle pasa a Ramonciño de Sismundi, a iste concreto neno
emigrante, dun Bos Aires concreto, envolto, escurecido, escamoteado
polo polvo da cibdá cotián, polo reiterativo valeiro da súa
vida, sin cerne nin contorno?
Estámolo vendo sin que o poeta o describa. Temos visto
moitos en 45 anos de emigración. Federico resúmeos a todos nun
instante, niste Ramón de Sismundi, que endexamais existiu, senón
son dooroso símbolo. É lanzal, sorridente, loiriño, de ollos azuis,
cheios de dozura, de ironía, de perdón.
250 Na nota, en versión castelá, engade neste punto:
«Empieza por eligir la forma llana del romance, que es métrica de relato, pero como trampolín
para el salto hacia el prodigio, que es aquí el paisaje escamoteado».
198