seis poemas galegos - Consello da Cultura Galega

Os Seis poemas galegos de Lorca contan con estudios excelentes de
especialistas lorquianos, que se irán citando oportunamente ó longo deste
ensaio e na bibliografía final. De entre eles, destacamos a José Landeira Yrago
nos seus libros Federico García Lorca y Galicia e Viaje al sueño del agua. El
misterio de los poemas gallegos de García Lorca (Ediciós do Castro, 1986);
tamén o seu estudio, compartido con Xosé Luís Franco Grande, «Cronología
gallega de Federico García Lorca y datos sincrónicos» (Grial nº. 45, xullosetembro,
1974, pp. 280-307) 4 . Por último, Andrew A. Anderson, na súa
edición crítica (Diván del Tamarit. Seis poemas galegos. Llanto por Ignacio
Sánchez Mejías, edic. crítica, Madrid, Editorial Espasa-Calpe, col. Clásicos
Castellanos, 1988), fai unha indagación textual e crítica deste intenso texto
poético, proporcionando unha información suficientemente clarificadora para
unha lectura correcta do mesmo. Xesús Alonso Montero achega tamén, nos
seus numerosos artigos, extensa e intensa indagación crítica.
A nosa perspectiva segue a liña blancoamoriana e tenta proporcionar
algúns testemuños seus, que no fondo consolidan, ó noso ver, unha liña de
coherencia que o autor mantivo desde as primeiras manifestacións sobre os
poemas, a pesar da contradicción que algúns críticos quixeron ver nas súas
numerosas declaracións só, ás veces, diverxentes en aspectos aparentes e
formais, pero non en cuestións de fondo. A este respecto, Xosé Landeira
Yrago centra o tema:
«El repentino fallecimiento de Blanco-Amor, en 1979, impide
y hace sospechosa, fuera del área de testimonios publicados en
Cando estaban nacendo estas reflexións críticas sobre os Seis poemas galegos, pensaba na
posibilidade de que puideran ser xustamente contestadas pola testemuña principal viva, isto é,
por E. Guerra da Cal. Desgraciadamente, xa non está con nós. Agardamos vivamente a súa
derradeira palabra sobre os poemas, pois na entrevista que mantivemos con el no seu apartamento
londinense, en 1992, confesounos que entregara a unha editorial inglesa un estudio crítico
sobre os mesmos, no que contaba a verdadeira historia, pero que tería que ser publicado
despois da súa morte.
De todas as maneiras, entendo que, no fundamental, xa debe estar case todo dito. Guerra
da Cal tivo a oportunidade de aclarar a cuestión en vida de Blanco-Amor, quen o incitou a facelo
en máis dunha ocasión cos seus comentarios sobre a súa participación. O seu estudio, moi importante,
por suposto, terá que servir para encaixar mellor e definitivamente, se achega algunha
novidade con soporte crítico suficiente, esta pluralidade de comentarios suscitados sobre os Seis
poemas galegos de F. García Lorca. Posiblemente, pensamos que é na peripecia da súa escritura,
bis a bis con Federico, onde el pode explicarnos, con máis pormenores, detalles do seu nacemento:
os impromtus dos que fala Blanco-Amor.
4 Cando estaban xa redactadas estas liñas, a prensa, eido no que el traballou achegando
intelixencia e erudición didáctica, anuncia a morte de Xosé Landeira Yrago. Neste traballo
deixaremos constancia do seu labor crítico nos Seis poemas galegos, indicando que, ó noso ver,
foi un dos que mellor entendeu a postura de Eduardo Blanco-Amor.
14