10.05.2013 Views

Diccionario etimológico comparado de la lengua castellana

Diccionario etimológico comparado de la lengua castellana

Diccionario etimológico comparado de la lengua castellana

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

I<br />

—<br />

SIGN. - Á ESCONDIDAS :<br />

FURTI FUSIL 2699<br />

Que <strong>la</strong> entrada en <strong>la</strong>s Provincias <strong>de</strong> Tierra Firme se<br />

havia execatado furtivamente y sin autoridad. Solis,<br />

H. N. Esp. lib. 3. cap. 1.<br />

Sin.— Ftirticamrnie.—.4 escondidas. — Á hurtadil<strong>la</strong>s.<br />

Furtivamente explica <strong>la</strong> I<strong>de</strong>a <strong>de</strong> una cosa que se hace<br />

para ocultarse <strong>de</strong> otro con intención <strong>de</strong> dañarle. Un<br />

<strong>la</strong>drón qne se oculta <strong>de</strong>trás <strong>de</strong> una puert-i para cometer<br />

un robo, se oculta furtivamente. A escondidas se<br />

hacen aquel<strong>la</strong>s cosas que, siendo <strong>de</strong> sayo inocentes, no<br />

se quiere que se sepan hasta que estén concluidas, para<br />

sorpren<strong>de</strong>r asi más agradablemente á los que no han<br />

tenido participación en el<strong>la</strong>s, pero tienen un interés por<br />

<strong>la</strong> persona que <strong>la</strong>s hace, üii hijo <strong>de</strong> familia que ejecuta<br />

una obra sin que sus padres lo sepan hasta que<br />

<strong>la</strong> tiene concluida, <strong>la</strong> h* hecho d escondidas. A hurtadil<strong>la</strong>s<br />

se hacen aquel<strong>la</strong>s cosas en que. no llevando en sí<br />

malicia, hay una parte <strong>de</strong> malignidad. Un niño á quien<br />

se le prohibe coger fruta <strong>de</strong> cierto paraje, y aprovechando<br />

<strong>la</strong> ocasión <strong>de</strong> verse solo <strong>la</strong> coge. Irrhace á hurtadil<strong>la</strong>s.<br />

Furt-ivo, iva. adj.<br />

Cfr. etim. furto. Suf. -ico.<br />

SIGN.— Que se hace á escondidas y como á<br />

hurto.<br />

Fur-to. m.<br />

Cfr. etim. furo, 2.°. Suf. -to.<br />

SIGN.— 1. anl. hurto.<br />

2. Á FURTO, m. adv. ant. Á hurto.<br />

Fur-únculo. ni.<br />

Cfr. etim. furo, 2.''.<br />

SIGN.—Mcrf. DIVIESO.<br />

Fusa. f.<br />

Suf. -ánculo.<br />

Cfr. etim. fundir.<br />

SIGN.— M«s. Nota <strong>de</strong> música, cuyo valor es<br />

<strong>la</strong> mitad <strong>de</strong> <strong>la</strong> semicorchea.<br />

Fus-ado, ada. adj.<br />

Cfr. etim. fuso. Suf. -ado.<br />

SIGN. B<strong>la</strong>s. Dícese <strong>de</strong>l escudo ó pieza cargada<br />

<strong>de</strong> husos.<br />

Fusca, f.<br />

Cfr. etim. fusco.<br />

SIGN.— PATO negro :<br />

otra especie hai <strong>de</strong> ána<strong>de</strong>s, que l<strong>la</strong>man fusca y es<br />

fiera igual á <strong>la</strong>s <strong>de</strong>más ánsares. Fun. Hist. N.".t. lib. 1,<br />

cap. 22.<br />

Fusc-ar. a.<br />

Cfr. etim. FUSCO. Suf. -ar.<br />

SIGN.— ant. obscurecer:<br />

Ahaxa una nube mui gran<strong>de</strong> y escura. El aire fuscando<br />

con mucha pressura. Men. Oopl. 18.<br />

Fus-co, ca. adj.<br />

ETIM. — Del iat. fu-sc-u-s, -a, -um,<br />

fosco, fusco, oscuro, tostado, moreno,<br />

que tira á negro; <strong>de</strong>rivado <strong>de</strong>l primitivo<br />

íur-scu-s, (cfr. grg. scO-vs;, escuerzo,<br />

sapo); cuya raíz fur-, correspondiente<br />

á <strong>la</strong> indo-europea bhur-, ar<strong>de</strong>r, cocer,<br />

tostar; hinchar, inf<strong>la</strong>r; bril<strong>la</strong>r, etc., y sus<br />

aplicaciones cfr. en fe-bre-ro. Islimoi.<br />

significa tostado, moreno. De fu-scus<br />

<strong>de</strong>scien<strong>de</strong>n fusco, fosco y hosco, <strong>de</strong><br />

I<br />

'<br />

'<br />

don<strong>de</strong> proce<strong>de</strong>n fusca, fosca y hoscoso;<br />

fusc-are, ennegrecer, oscurecer,<br />

poner fusco ó tostada alguna cosa<br />

primit. <strong>de</strong> fusc-ar, etc. Cfr. i[t\\. fosco;<br />

cat. fosch^ etc. Cfr. fervir, fermento,<br />

furia, etc.<br />

SIGN.— OBSCURO<br />

:<br />

Subiendo <strong>la</strong> falda <strong>de</strong> nuestro horizonte Que toda <strong>la</strong><br />

fusca tinieb<strong>la</strong> privaba. Mend. Copl. 26».<br />

Fus-el-ado, da. adj.<br />

ETIM. — Del franc. fusel-é, -ée, que<br />

tiene forma <strong>de</strong> huso, fuselndo, fusado;<br />

<strong>de</strong>rivado <strong>de</strong>l ant. fus-el, pequeño huso;<br />

<strong>de</strong>l bajo-<strong>la</strong>t. *fus-ellus, diminulivo <strong>de</strong><br />

fiisus, el huso |)ara hi<strong>la</strong>r; formado por<br />

medio <strong>de</strong>l suf. -ellus (cfr. -e/o). Etimol.<br />

sigin'fica cargado <strong>de</strong> pequeños husos.<br />

Del Iat. fu-sus proce<strong>de</strong>n fuso y huso,<br />

<strong>de</strong> don<strong>de</strong> <strong>de</strong>scien<strong>de</strong>n fus-ado, hus-illo,<br />

1.°, HUSILL-ERO, hus-ero, hus-ada. Derívase<br />

fa-su-s <strong>de</strong>l primitivo *fund-tu-s<br />

{=*fud-tu-s. por disimi<strong>la</strong>ción *íud-su-s<br />

y luego, por supresión <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>ntal <strong>de</strong><strong>la</strong>nte<br />

<strong>de</strong> ia sibi<strong>la</strong>nte, ya-sM-s); cuya raíz<br />

FUND-, menear bruscamente, osci<strong>la</strong>r, vaci<strong>la</strong>r,<br />

etc., cfr. en funda, honda, fundíbulo.<br />

Etimológ. fuso (=huso), significa<br />

que se menea bruscamente (=gira sobre<br />

si mismo á causa <strong>de</strong> un impulso brusco).<br />

Cfr. ital. fuso; franc. fuseau; ant. fuissel,<br />

fusel, /uisseau; prov. y cat. fus;<br />

borg. fu; port. fuso^ etc. Cfr. funebol,<br />

pen<strong>de</strong>r, etc.<br />

SIGN.— B/as. FUSADO.<br />

Fus-ente. adj.<br />

Cfr. etim. fundir. Suf. -ente.<br />

SIGN.— Dícese <strong>de</strong> <strong>la</strong> marea que baja ó vaciante.<br />

Fusibili-dad. f.<br />

Cfr. etim. fusible. Suf.<br />

SIGN.— Calidad <strong>de</strong> fusible.<br />

Fusi-ble. adj.<br />

-dad.<br />

Cfr. etim. fundir. .Suf. -ble.<br />

SIG.\.-Que pue le fundirse.<br />

Fusi-forme. adj.<br />

Cfr. etim. fuso y forma.<br />

SIGN.—De figura <strong>de</strong> huso.<br />

Fús-il. adj.<br />

Cfr. etim.. fundir. Suf. -il=ile.<br />

SIGN.— FUSIBLE.<br />

Fus-il. m.<br />

Cfr. etim. fuego. Suf. -il=:ile.<br />

SIGN.— I. Arma <strong>de</strong> fuego, portátil, <strong>de</strong>stinada<br />

al uso <strong>de</strong> los soldados <strong>de</strong> infantería, en reemp<strong>la</strong>zo<br />

<strong>de</strong>l arcabuz y <strong>de</strong>l mosquete. Consta <strong>de</strong><br />

;

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!