10.05.2013 Views

Diccionario etimológico comparado de la lengua castellana

Diccionario etimológico comparado de la lengua castellana

Diccionario etimológico comparado de la lengua castellana

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2646 FORNA FORNI<br />

Forn-al<strong>la</strong>. f.<br />

Cfr. etim. forno. Suf. -alia.<br />

SIGN.— ant. horno.<br />

Porn-azo. m.<br />

Gfr. etim. forno. Suf. -azo.<br />

SlGN.—ant. hornazo.<br />

Forn-ecer. a.<br />

Cfr. etim. fornir. Suf. -ecer.<br />

SlGN.— ant. Proveer una cosa <strong>de</strong> todo lo<br />

necesario y conducente para algún fin :<br />

Y aquel<strong>la</strong> piedra que suele adquirir El Águi<strong>la</strong>, cuando<br />

su nido fornece. Men. Copl. 241.<br />

Forneci-miento. iii.<br />

Gfr. etim. fornecer. Suf. -miento.<br />

SIGN.—ant. Provisión, reparo y fortiíicación<br />

con que se proveía y guarnecía una cosa, for-<br />

NECiMiENTO <strong>de</strong> uTi castülo :<br />

Pierdan <strong>la</strong>s merca<strong>de</strong>rías y mantenimientos y otras<br />

cosas que assí carguen, y los navios en que los recibieren<br />

con sus sarcias y armas y fornecimientos. Recoj>.<br />

llb. 7, tit. 10, 1. 3.<br />

Fornec-ino, ina. adj.<br />

Cfr. etim. fornicio. Suf. -ino.<br />

SlGN.— ant. Dícese <strong>de</strong>l hijo bastardo ó <strong>de</strong>l<br />

nacido <strong>de</strong> adulterio<br />

:<br />

E los fornecinos que nascen <strong>de</strong> adulterio, é son fechos<br />

en parienta ó en mujeres <strong>de</strong> Or<strong>de</strong>n, é estos no son lia<br />

mados naturales, porque son fechos contra ley é contra<br />

razón natural. Part. 4, tít. 15. p. 1.<br />

Forn-elo. m.<br />

Cfr. etim. forno. Suf. -elo.<br />

SIGN.— Chufeta manual <strong>de</strong> hferro. <strong>de</strong> que<br />

regu<strong>la</strong>rmente se sirven en <strong>la</strong>s casas <strong>de</strong> comunidad<br />

para hacer el choco<strong>la</strong>te.<br />

Fornica-ción. f.<br />

Cfr. etim. fornicar. Suf. -ción.<br />

SlGN.— Acción <strong>de</strong> fornicar :<br />

E por esso torta tal cópu<strong>la</strong> es pecado mortal, aunque<br />

sea <strong>de</strong> soltero con soltera, que se l<strong>la</strong>ma simple fornicación.<br />

Navarr. Man. cap. 16, núm. 1.<br />

Fornica-dor, dora. adj.<br />

Cfr. etim. fornicar. Suf.<br />

SIGN.— Que fornica. , Dícese<br />

-dor.<br />

regu<strong>la</strong>rmente<br />

<strong>de</strong>l que tiene este vicio. U. t. c. s.<br />

No guardaban castidad en aquel<strong>la</strong> tierra; antes eran<br />

mui fornicadores. Men. Cor. copl. 7.<br />

Fornic-ar. n.<br />

Cfr. etim. fornicio. Suf. -ar.<br />

SIGN.—Tener ayuntamiento ó cópu<strong>la</strong> car-<br />

nal fuera <strong>de</strong>l matrimonio. Ú. t. c. a.<br />

En castigo <strong>de</strong> lo qual, les <strong>de</strong>xó Dios en <strong>la</strong> ceguera <strong>de</strong><br />

su corazón, para que fornicassen, con mayor torpeza que<br />

el resto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s otras gentes. Torr. Phil. lib. 14, cap. 3.<br />

Fornic-ario, aria. adj.<br />

Cfr. etim. fornicar. Suf. -ario.<br />

SlGN.— I. Perteneciente á <strong>la</strong> fornicación:<br />

Le mandó fuesse y amasse á uua muger adúltera y<br />

fornicaría y se casasse con el<strong>la</strong>. Fons. V. Chr. tom. 1<br />

lib. 1, cap. 10.<br />

2. Que tiene el vicio <strong>de</strong> fornicar. Ú. t. c. s.<br />

:<br />

:<br />

Fornic-io. m.<br />

ETIM. — Del ¡atino for-nix, -nic-is,<br />

-nic-em, el arco, bóveda, <strong>la</strong> fábrica con<br />

orco; habitación abovedada; lupanar,<br />

casa <strong>de</strong> prostitución; seguido <strong>de</strong>l suf.<br />

-io (cfr.). Sírvele <strong>de</strong> base <strong>la</strong> raíz for-,<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> primit. far-, correspondiente á <strong>la</strong><br />

indo-europea dhar-, tener, sostener;<br />

cuya aplicación cfr. en for-ma. Etimol.<br />

for-nix significa fábrica sostenida por<br />

arcos; bóveda; luego, vino á significar<br />

lupanar, casa <strong>de</strong> prostitución, porque<br />

<strong>la</strong>s mujeres públicas en Roma, se situaban<br />

bajo <strong>la</strong>s bóvedas ó arcos. De<br />

fornix <strong>de</strong>scien<strong>de</strong>: for-nic-ari; prim. <strong>de</strong><br />

for-nig-ar; for-nica-tor, -tor-is, -tor-em,<br />

primitivo <strong>de</strong> fornica-dor; forntca-tio,<br />

-tion-is, -tion-em, prim. <strong>de</strong> fornica-ción;<br />

fornic-arius, -aria, -arium, primit. <strong>de</strong><br />

fornic-ario, etc. De fornix, fornicem<br />

<strong>de</strong>scien<strong>de</strong>n fornec-ino, bastardo, nacido<br />

<strong>de</strong> adulterio; y fornac-ino, espurio,<br />

bastardo, falso (costil<strong>la</strong> fornacina,<br />

costil<strong>la</strong> falsa). Cfr. ital. fornicare; franc.<br />

forniquer; ingl. fornicate; prov. fornicar,<br />

fornigar; cat. fornicar; port. fornicar,<br />

etc. íjfr. firme, afirmar, etc.<br />

SIGN.—FORNICACIÓN :<br />

Que se guardassen ¡os que se convertien délos Gentiles,<br />

<strong>de</strong> adorar los ídolos é <strong>de</strong> facer fornicio. Chron.<br />

Gen. f. 104.<br />

Fornición. f.<br />

Cfr. e^im. fornir. Suf. -ción.<br />

SlGN.—ant. Abastecimiento ó provisión.<br />

Forni-do, da. adj.<br />

Gfr. etim. fornir. Suf. -do.<br />

SIGN.- Robusto y <strong>de</strong> mucho hueso:<br />

Era ülyses un hombre bien formado. De cuerpo no<br />

mui alto, aunque fornido. Lop. Gire. f. 45.<br />

Forni-mento. m.<br />

Cfr. etim. fornir. Suf. -mentó.<br />

SlGN.— 1. ant. Provisión y prevención que<br />

se hace <strong>de</strong> los cosos necesarias para un fin.<br />

2. ant. Arreo ó jaez.<br />

Fornimiento. ni.<br />

Cfr. etim. fohnimento.<br />

SIGN.— ant. fornimento, 1.' acep.<br />

Assí con pertrechos y artillerías para combatir, como<br />

con fornimiento <strong>de</strong> muchas viandas. Chron. R. D. J.<br />

el II, cap. 137.<br />

Fornir. a.<br />

ETIM.— Del ant. al. al. frumjan, proveer,<br />

prevenir, tener prontas <strong>la</strong>s cosas<br />

necesarias para algún fin; proveer, abastecer,<br />

surtir, dar, suministrar; aparejar,<br />

fornir, fornecer. Derívase frum-jan <strong>de</strong><br />

framja, a<strong>de</strong><strong>la</strong>ntar, <strong>de</strong>spachar, aviar, co-<br />

:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!