10.05.2013 Views

inclusión de la moral en el derecho y otros ensayos de teoría jurídica

inclusión de la moral en el derecho y otros ensayos de teoría jurídica

inclusión de la moral en el derecho y otros ensayos de teoría jurídica

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

discrecionalidad <strong>jurídica</strong>. Por razones metodológicas, <strong>en</strong> este trabajo<br />

sólo me ocuparé <strong>de</strong> <strong>la</strong>s dos primeras, a <strong>la</strong>s que consi<strong>de</strong>ro <strong>de</strong>cisivas<br />

para <strong>la</strong> compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong>l p<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>to iuspositivista.<br />

1.3. Tesis <strong>de</strong> <strong>la</strong> separación y <strong>de</strong> <strong>la</strong> separabilidad<br />

El positivismo jurídico esta asociado usualm<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> tesis <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> separabilidad, según <strong>la</strong> cual, <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho y <strong>la</strong> <strong>moral</strong> pue<strong>de</strong>n ser<br />

in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te i<strong>de</strong>ntificados y analizados sin t<strong>en</strong>er que recurrir<br />

a refer<strong>en</strong>cias reciprocas 11 o, como Seña<strong>la</strong> Hart, no hay conexión<br />

conceptual necesaria <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho como es y como <strong>de</strong>be ser<br />

(<strong>moral</strong>) 12 . En <strong>el</strong> contexto <strong>de</strong>l positivismo jurídico clásico, <strong>la</strong> separación<br />

<strong>en</strong>tre <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho y <strong>la</strong> <strong>moral</strong> t<strong>en</strong>ía por finalidad construir una disciplina<br />

separada <strong>de</strong> <strong>la</strong> jurispru<strong>de</strong>ncia (o <strong>de</strong> <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho) y evitar<br />

que esta última se contaminara <strong>de</strong> <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> legis<strong>la</strong>ción. Los<br />

juicios <strong>moral</strong>es que los positivistas clásicos evitaban eran aqu<strong>el</strong>los que<br />

se referían al cont<strong>en</strong>ido a<strong>de</strong>cuado <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho y no aqu<strong>el</strong>los que se<br />

referían a <strong>la</strong>s razones para comprometerse <strong>en</strong> un estudio ci<strong>en</strong>tífico <strong>de</strong>l<br />

<strong>de</strong>recho libre <strong>de</strong> valores 13 ; esta tesis esta pres<strong>en</strong>te <strong>en</strong> los positivistas<br />

franceses, alemanes e ingleses.<br />

Ahora bi<strong>en</strong>, para algunos, <strong>la</strong> tesis <strong>de</strong> <strong>la</strong> separabilidad es una tesis<br />

analítica y no pue<strong>de</strong> confundirse con <strong>la</strong> tesis <strong>de</strong> <strong>la</strong> separación, según<br />

<strong>la</strong> cual <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho y <strong>la</strong> <strong>moral</strong> son f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>os empíricos distintos 14 . Para<br />

<strong>la</strong> g<strong>en</strong>eralidad <strong>de</strong> los positivistas, <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho y <strong>la</strong> <strong>moral</strong> interactúan <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> sociedad y <strong>en</strong> ocasiones hay una superposición conting<strong>en</strong>te <strong>de</strong> su<br />

cont<strong>en</strong>ido y sus funciones sociales. 15 El positivismo no niega que a<br />

pesar que <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho y <strong>la</strong> <strong>moral</strong> constituy<strong>en</strong> f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>os que pue<strong>de</strong>n<br />

ser <strong>de</strong>scritos y analizados separadam<strong>en</strong>te, pues, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> un punto <strong>de</strong><br />

vista empírico pue<strong>de</strong> existir una re<strong>la</strong>ción compleja <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho<br />

y <strong>la</strong> <strong>moral</strong>. Por tanto, reitero, ningún positivista niega que <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho<br />

y <strong>la</strong> <strong>moral</strong> interactú<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> sociedad, <strong>en</strong> <strong>la</strong> práctica social, y que <strong>en</strong><br />

ocasiones se dé una transposición conting<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>el</strong> cont<strong>en</strong>ido y <strong>la</strong>s<br />

funciones sociales que cada uno <strong>de</strong> <strong>el</strong>los <strong>de</strong>sempeña <strong>en</strong> <strong>la</strong> sociedad.<br />

11 Coleman, J. “Negative and positive positivism”, En, Journal urnal o o leal leal tudies, tudies No. 11, 1982, pp. 139.<br />

12 Hart, Herbert. Positivism and the Separation of La La and Morals” En, Harvard Law review, num. 71,<br />

1958, pp. 593-601.<br />

13 Camb<strong>el</strong>l, T. p. cit. pp. 316.<br />

1 Ro<strong>de</strong>nas Áng<strong>el</strong>es. ¿Qué queda <strong>de</strong>l positivismo jurídico?, En, Revista DOXA, num. 26 2003, p. 7.<br />

15 Camb<strong>el</strong>l, T. p. cit. pp. 309.<br />

1

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!