7. - Euskerazaintza

196 MANUEL DE LEKUONA. OBRAS COMPLETAS
erabaki zuana. Eta, gauzak nola gertatzen diran, beste euskaldun bat
izan zan —oyartzuar bat, gure Frantzisko de Urdiñola— Frai Frantzisko
de Bitoriak eskatu bezela, indioai lapurtutako lur aiek, berriz ere indioai
biurtzen asi zana. Ba dakizute. Mexiko'n izan zan. San Esteban de Nueva
Tlaskala'n.
Gauza ondo señalatua izan zan.
URDIÑOLA FRANTZISKO
A. BITORIA FRANTZISKO
BlKOTE - BIKOTEA
Oyartzun'go San Esteban'etako Errebistan azaldu genduan guk.
A. Bitoria'ren, Salamanka'ko Tesisatik berrogeitamar urtera (1540-
.1591) izan zan gauza.
Urdiñola'k bere Indioen alderako zuan borondate onean, ezagutzen
zuan nunbait, eta gogoan zeukan A. Bitoria'ren Tesisa : "Indietako lurrak
indioenak zirala, eta indioai berriz ere biurtu bearrak"; ori ba zekian
nunbait, eta berak aal zuan añean, A. Bitoria'ren Programa ori bete
nai zuan; eta, Indio basatiakin zeukan konfidantzaz baliaturik, or
biltzen ditu larogei indio-famili basati, eta eskatu Saltillo'ko Agintariai,
Nueva Tlaskala'n, larogei famili aientzako, larogei lur-eremu, an beren
etxetxoak egiteko eta antxe nekazaritzan bizi izateko.
$ $ $
Eta esan-da-egin : Errege Jaunarengandik asi-ta, bear ziran baimen
guztiak lortu ondoren, or egiten ditu lur-banatze guztiak, banan-banan,
familirik-famili, Ixkribau baten larogei Eskritura ederretan dana ederki,
argi ta garbi ezarririk, leengo urteko Errebistan ikusi zenduten bezela.
Ura izan bait zan, gaur kilometrotako Barrioa dan "San Esteban de
la Nueva Tláskala" esaten zaion Etxadi ta Barrio ikaragarriaren asiera.
1591'gn. urtean gertatutako gauzak dira guzti oiek. Euskaldun oyartzuar
batek egindako lanak Mexiko'ko lur aietan. Esan bait diteke ederkitxo
: "A. Bitoria'k asmatua; oyartzuar batek osatua".
Gauza jakingarriak danak.
Eta guk gaur gure Juanito Oñatibia'ren izenari eskeintzen dizkiogunak.