7. - Euskerazaintza

160 MANUEL DE LEKUONA.—OBHAS COMPLETAS
Aik (Nausiyak) gotti; gu bian.
Biyamonian (Igandia) Lizarraga'n fuertzak : ordubiyak aldian izango
zen noski. Seittuan, ordena : "Gu alde batea eitteko" : gu Bera'n;
aik Altzate'n. Bada-ezpada, barrikak jartzen, ta koltxoyak-eta...
Bian, sotuan guardiyan geundela, goitik betti Santa Krutz eta Praixku.
Praixku'k bizkarretik elduta, apaizai zerbatt esaten. Apaizak, "ezetz,
ezetz". (Eztakit zer ziyoten; surrakin itz-itten zun Santa Krutz'ek-eta).
"Guazen, mutillak; segi neri". Artxero guziyak (amalaun-bat), Kontsejura
gotti birian.
Antxe, amarren-bat metrora birian, Makatzaga bere jendiakin: "Alto!
Quién vive? —Makatzaga'k—.
— España.
— iQué gente?
— Voluntarios de Don Carlos.
— Avance uno.
Gu, denak aurrera. Makatzaga, atzeaka-atzeaka.
— Alto! etab. (leen bezela).
Gu, aurrera.
Manterola Ondarrabiko ta ni, Santa Krutz'en eta Praixku'n aurrera.
Ajesta'n itxera; biñaka; aik aurretik eta gu atzetik. Birante guziya
guardiz betia. Non-nai altoka. Errajatan zentinela, atian zentinela.
"Alto!" denak; guk, kasoik ein gabe, aurrera segi.
Eskalleran gotti, eskailburuan zentiñela. Aren onduan gu, ta Santa
Krutz ta Praxku, gotti, aurrera, ezkerretara. Gu, iruak, antxe eskallera-mallan.
Bulla puxka bat atera zuten. Gu, ezer sumatuzkero, sartzen gea, biziyak
an uzteko pronto.
Ogei-bat minutu, ta kanpora. Bueltan iñork etziun deus esan. Itxera.
Irut'erdiyak-eo izango ziran.
Martxako korneta jo, ta juntatu, ta denak martxa Endales-aldera.
Andik Aritxulei'ra. (Neri, Ixteben Kornetak noski, mertxero baten
guardiyan gelditzeko —belarriko ta eraztun-ta zeamazkin—). Bera ta
Praxku Bera'n.
Ni biyamonian Bera'ra, Santa Krutz'engana : "Zer ein ber dugu?".
— Zuaz lagunetara.
Berarekin, Guardikuak. Ni, seyakin, Aritxulei'ra. An iñor ez. Bera'ra
jonak.
Biyamonian desarmatu zittun Beltxa'nak.