09.05.2013 Views

Análisis cuantitativo de los suministros militares - Historia Antigua

Análisis cuantitativo de los suministros militares - Historia Antigua

Análisis cuantitativo de los suministros militares - Historia Antigua

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

probada. Otros autores han reconocido la presencia evi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> <strong>los</strong> publicanos en la subasta <strong>de</strong>l<br />

año 215, pero no se han pronunciado respecto a si la consi<strong>de</strong>raron la primera o no 341 .<br />

En estas circunstancias el publicano asumía el contrato y <strong>de</strong>mostraba su voluntad <strong>de</strong><br />

empresario y su confianza en el Estado, lo que <strong>de</strong>muestra el “espíritu mercantil” <strong>de</strong> la época y<br />

sobre el que Gabba 342 ha reflexionado extensamente.<br />

Esta última premisa introduce a uno <strong>de</strong> <strong>los</strong> casos más célebres en la relación contractual<br />

entre el Estado y <strong>los</strong> publicanos, es el episodio <strong>de</strong>l falso naufragio acaecido en 214. Esta<br />

maniobra fue protagonizada por dos publicanos encargados <strong>de</strong> aprovisionar <strong>los</strong> ejércitos en<br />

España quienes <strong>de</strong>cidieron simular un naufragio para cobrar la in<strong>de</strong>mnización.<br />

Livio se refiere a estos publicanos en <strong>los</strong> siguientes términos:<br />

“Postumio era un publicano que por muchos años no tuvo en Roma ninguno capaz <strong>de</strong><br />

igualarlo en farsas y ambición, si se excluye aquel Tito Pomponio Veietano que <strong>los</strong> cartagineses,<br />

comandados por Anón, habían capturado el año anterior cuando osadamente saqueaba el<br />

territorio <strong>de</strong> <strong>los</strong> lucanos” 343 .<br />

Los involucrados en el hecho M. Postumio Pyrgensis 344 y T. Pomponio Veietano 345<br />

reciben una evaluación muy dura por parte <strong>de</strong> Livio. A través <strong>de</strong> estos hombres el autor encuentra<br />

una oportunidad para hacer notar la compleja situación valórica vivida durante la época 346 en que<br />

341<br />

En este sentido Frank, T., 1933, 120, <strong>de</strong>nomina a societates publicanorum “corporaciones semipúblicas”, al<br />

mismo tiempo que “corporaciones <strong>de</strong> caballeros”, sin embargo más allá <strong>de</strong> <strong>de</strong>mostrar interés en revisar este episodio<br />

le pareció más conveniente enfatizar la falta <strong>de</strong> protagonismo <strong>de</strong> tales agrupaciones en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> la guerra.<br />

Respecto a la autenticidad <strong>de</strong> esta situación Badian, E., 1972, coinci<strong>de</strong> con la i<strong>de</strong>a <strong>de</strong> reconocer a <strong>los</strong> publicanos en<br />

la gestión <strong>de</strong>l abastecimiento <strong>de</strong> las tropas, <strong>de</strong> hecho <strong>de</strong>ja absolutamente abierta la posibilidad <strong>de</strong> que hubieran sido<br />

éstos <strong>los</strong> comerciantes que ganaron la licitación <strong>de</strong>l año 215 a.C. Para ratificar estas tesis ver: Trisciuoglio, A., 1997<br />

<strong>de</strong>staca que durante este período <strong>los</strong> publicanos, suministradores <strong>de</strong> <strong>los</strong> ejércitos en 215, disponían <strong>de</strong> un gran po<strong>de</strong>r<br />

<strong>de</strong> negociación; cfr. Richardson, J. S., Hispaniae. Spain and the <strong>de</strong>velopment of Roman imperialism, 218-82 B.C.,<br />

Cambridge, 1986, 39, 57-58.<br />

342<br />

Gabba, E., Reflexiones antiguas y mo<strong>de</strong>rnas sobre las activida<strong>de</strong>s comerciales en Roma en <strong>los</strong> sig<strong>los</strong> II y I a.C.,<br />

en “Sociedad y política en la Roma republicana”, Gabba, E. – Laffi, U., Pisa, 2000, 195-208, 198.<br />

343<br />

Livio 25,3,9-10 “Publicanus erat Postumius, qui multis annis parem frau<strong>de</strong> avaritiaque neminem in civitate<br />

habuerat praeter T. Pomponium Veientanum, quem populantem temere agros in Lucanis ductu Hannonis priore<br />

anno ceperant Carthaginienses”.<br />

344<br />

M. Postumio Pyrgensis ha sido referido en la obra prosopográfica <strong>de</strong> Nicolet, C., L’Ordre Équestre a l’Époque<br />

Rèpublicaine, vol. II, Paris1974, 996.<br />

345<br />

T. Pomponio Veietano ha sido reconocido y comentado prosopográficamente por Nicolet, C., 1974, 991.<br />

También ha sido comentado por Scarano Ussani, V., Gli “scherzi” di Lucio Verazio, en “ZPE”, 90, 1992, Bonn,<br />

127-135, 134, don<strong>de</strong> sostiene que se <strong>de</strong>senvolvieron en “medio al arrogante ambiente <strong>de</strong> <strong>los</strong> negociantes que<br />

controlaban el tráfico marítimo y en particular el <strong>de</strong> <strong>los</strong> tan importantes suministradores <strong>militares</strong>”. Una <strong>de</strong> las<br />

teoría más interesantes es postulada por Toynbee, A., 1965, 354, quien sostiene que Postumio Pyrgense, <strong>de</strong> origen<br />

etrusco, resentía mucho no tener acceso al estatus <strong>de</strong> ciudadano optimo iure, es <strong>de</strong>cir, su sentimiento “nacionalista”<br />

le llevó a buscar venganza nacional a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> una ganancia personal.<br />

346<br />

Livio ha sido siempre muy severo al referirse a <strong>los</strong> procedimientos <strong>de</strong> <strong>los</strong> publicanos por ello es que aparecen<br />

tratados con un duro lenguaje tal como se registra en el 25,5,1 “Hunc fraus publicanorum, <strong>de</strong>in<strong>de</strong> frau<strong>de</strong>m audacia<br />

protegens exitum habuit…”. En esta afirmación verificamos la percepción que Livio tenía <strong>de</strong> este grupo, que en<br />

cualquier modo <strong>de</strong>bía ser la opinión que oficialmente se tenía <strong>de</strong> aquel<strong>los</strong> en época augústea, es <strong>de</strong>cir, se les evaluó<br />

108

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!