Análisis cuantitativo de los suministros militares - Historia Antigua
Análisis cuantitativo de los suministros militares - Historia Antigua
Análisis cuantitativo de los suministros militares - Historia Antigua
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Hispania. En vista <strong>de</strong> sus necesida<strong>de</strong>s solicitaron al Senado una contribución generosa para<br />
abastecer las tropas y la escuadra naval que no recibía su estipendio <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hacia dos años, <strong>los</strong><br />
soldados vivían una situación muy angustiante. Afortunadamente Livio 323 <strong>de</strong>talla este hecho:<br />
“había carencia absoluta <strong>de</strong> dinero para pagar el sueldo, vestuario y grano para <strong>los</strong><br />
soldados, <strong>de</strong> todo el equipamiento para <strong>los</strong> marineros”.<br />
El grave problema <strong>de</strong>l Estado romano era que durante la II Púnica las arcas fiscales<br />
atravesaban un momento <strong>de</strong> mucha dificultad y, por lo tanto, fue absolutamente necesario recurrir<br />
a la práctica <strong>de</strong> la subasta pública en busca <strong>de</strong> una solución 324 . Durante este mismo periodo las<br />
guerras eran múltiples en sus frentes y el conflicto contra Macedonia era ya inminente por lo que<br />
el Senado no podía hacer frente a todas las <strong>de</strong>mandas 325 . La enorme necesidad impulsó al Estado<br />
a buscar alguna solución alternativa (como ya se había hecho en tiempos <strong>de</strong> fines <strong>de</strong> la Primera<br />
Púnica), en este caso se procedió a través <strong>de</strong>l pretor Fulvio tal y como indica Livio 326 :<br />
“La conclusión era que el Estado tenía necesidad <strong>de</strong> crédito porque no era capaz <strong>de</strong><br />
mantenerse por sus propios recursos. El pretor Fulvio <strong>de</strong>bió presentarse en la asamblea<br />
indicando al pueblo las necesida<strong>de</strong>s públicas”.<br />
El magistrado asignado se encargó <strong>de</strong> gestionar un “contrato <strong>de</strong> aprovisionamiento” que<br />
no fue otra cosa que un crédito que <strong>los</strong> privados concedieron al Estado. En este procedimiento se<br />
aprecia el conocimiento que <strong>los</strong> publicanos tenían <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> licitación pública: acudieron a la<br />
asamblea diecinueve personas reunidas en tres societates y se adjudicaron la licitación para<br />
suministrar <strong>los</strong> ejércitos en Hispania. Deberían comprar y transportar el grano y el vestuario para<br />
las tropas; a cambio exigieron las ganancias económicas naturales. El texto presenta la situación<br />
con bastante claridad 327 :<br />
“y exhortando a aquel<strong>los</strong> que se habían enriquecido con <strong>los</strong> <strong>suministros</strong> <strong>militares</strong> a<br />
conce<strong>de</strong>r una prórroga en <strong>los</strong> pagos por parte <strong>de</strong>l Estado gracias al cual se habían enriquecido y<br />
a asumir la responsabilidad <strong>de</strong> suministrar todo aquello cuanto necesitaba el ejército en España<br />
323<br />
Livio, 23, 48, 4-5 “sed pecuniam in stipendium vestimentaque et frumentum exercitui et socii navalibus omnia<br />
<strong>de</strong>esse”.<br />
324<br />
Cfr. Cimma, M., 1981, 6-9; Nicolet, C., 2000, 298-299; Ñaco <strong>de</strong>l Hoyo, T., 2003, 124-125, 132-133.<br />
325<br />
Ferrer-Maestro, J., 2003, 86-88, ha revisado rigurosamente este episodio enfatizando la condición paupérrima<br />
<strong>de</strong>l tesoro y las medidas tomadas para salvar la situación sin <strong>de</strong>scuidar en modo particular el tema <strong>de</strong> la falta <strong>de</strong> pago<br />
a <strong>los</strong> ejércitos y las medidas tendientes a solucionarlo. Cfr. Muñiz, J., El sistema fiscal en la España romana,<br />
república y alto imperio, Huelva, 1980, 34-37.<br />
326<br />
Livio 23,48,9-10“Itaque nisi fi<strong>de</strong> staretur, rem publicam opibus non staturam. Pro<strong>de</strong>undum in contionem Fulvio<br />
praetori esse, indicandas populo publicas necessitates”.<br />
327<br />
Livio 23,48,10-12 “qui re<strong>de</strong>mpturis auxissent patrominia, ut rei publicae, ex qua crevissent, tempus<br />
commodarent conducerentque ea lege praebenda quae ad exercitum Hispaniensem opus essent, ut, cum pecunia in<br />
aerario esset, iis primis solveretur”.<br />
104