o proceso penal a manuel curros enríquez - Consello da Cultura ...

libro CURROS ENRIQUEZ 21/9/01 09:00 Página 7
ESTUDIO INTRODUCTORIO
Benito Montero Prego
Fiscal da Audiencia de Pontevedra
Non é unha tarefa doada o intento de estudiar, 120 anos máis tarde, o procesamento
e posterior condena de Manuel Curros Enríquez polo xuíz de Ourense
Manuel Mella Montenegro.
Cambiaron a Constitución, o Código penal, as Leis procesuais, os Tribunais,
a Xurisprudencia e, incluso aínda que non en todos os casos, a mentalidade dos xuíces.
Tamén houbo grandes transformacións nas forzas políticas, sociais, xurídicas, relixiosas
e na interacción entre elas.
Neste intento de aproximación ó proceso do poeta celanovés é imprescindible
utilizar o túnel do tempo para retroceder ó século XIX e analizar o contexto constitucional,
penal, procesual, social, político e relixioso desta época.
Non é a miña intención facer un estudio exhaustivo deste contexto, porque
por unha parte non teño a preparación suficiente para acometer tal empresa nin, neste
caso, é o obxectivo neste congreso sobre o 150 aniversario do nacemento de Curros.
Unicamente e de maneira humilde teño a intención de achegarme ó drama xudicial
que inxustamente padeceu, polo menos en primeira instancia, o poeta. Se serve este
pequeno traballo para abrir camiños de posteriores e mellores investigacións xa me
dou por satisfeito.
Coa revolución de 1868, “A Gloriosa”, e promulgada a Constitución de 1869,
moitos intelectuais, políticos así como moitos outros cidadáns sentiron que chegaba o
momento do respecto polos dereitos individuais, como os da liberdade de expresión
ou a liberdade de cultos. Parecían quedar borrados os tempos do escurantismo e das
persecucións políticas e relixiosas. Pero as forzas reaccionarias, nas que se encontraba
gran parte do clero, estaban ó asexo esperando tempos mellores, tempos de vinganza.
Moitos sufriron a ira destas forzas.
Un dos que sufriu a ira e a vinganza destas forzas reaccionarias foi Curros,
aínda que non foi o único, como despois veremos ó analizar a xurisprudencia do
7