o proceso penal a manuel curros enríquez - Consello da Cultura ...

libro CURROS ENRIQUEZ 21/9/01 09:00 Página 5
LIMIAR
O proceso penal a Manuel Curros Enríquez reflicte a condena do poeta -por
“atentar contra do libre exercicio dos cultos” (ó entender, o xuíz de instancia de
Ourense, que os versos de Aires da miña terra contiñan aldraxes e burlas a Deus e ó
Papa) e a posterior revogación da sentencia pola Audiencia Territorial da Coruña, nun
dos xuízos máis coñecidos do século XIX. Curros Enríquez -o grande poeta civil de
Galicia- é obxecto dunha vinganza e padece nas súas costas o escurantismo e a intolerancia,
a interferencia da relixión na vida pública, nuns tempos de loita social pola
liberdade de expresión. Eses tempos non nos son moi afastados e esa loita segue
vixente.
Benito Montero Prego -o autor do estudio- é fiscal da Audiencia Provincial de
Pontevedra, xurista prestixioso cuns fondos compromisos coa nosa cultura e coa
defensa e uso do noso idioma dabondo coñecidos, fai unha análise pormenorizada
das circunstancias históricas nas que se procesa a Curros, das leis vixentes e da xurisprudencia
ad hoc; o seu documentado traballo une como apéndice o edicto coa condena
do bispo de Ourense, as dúas sentencias -a condenatoria e a que revoga e absolve-
e o texto das defensas que fixeron no seu momento dous ilustres avogados: Juan
Manuel Paz Novoa na primeira instancia e Luciano Puga y Blanco na apelación.
É unha honra para o Colexio de Avogados de Ourense a coedición xunto co
Consello da Cultura Galega deste estudio, por moitas razóns, entre outras porque é
un traballo dun xurista, necesario no eido científico e histórico, porque ilustra -e non
só ós profesionais do Dereito- verbo da defensa das liberdades de opinión e expresión,
e porque atinxe a feitos que tiveron lugar en Ourense contra o poeta celanovés
-noso e universal-.
Ó Colexio de Avogados de Ourense pertenceu Juan Manuel Paz Novoa, o
avogado de Curros -do que celebramos o centenario hai ano e medio- e nos seus
locais está depositado o mármore conmemorativo que ficaba na casa demolida do
sobranceiro xurista ourensán. É unha ledicia engadida ler as defensas que fixeron Paz
Novoa e Luciano Puga, amosando, dende o seu estilo oratorio e a distancia de cento
5