call for papers TEMPLA Taller de Estudios Medievales ... - Episcopus
call for papers TEMPLA Taller de Estudios Medievales ... - Episcopus call for papers TEMPLA Taller de Estudios Medievales ... - Episcopus
Dpt. Història i Hª de l’Art
- Page 2 and 3: Presentació Al llarg dels segles X
- Page 4 and 5: Presentation During the 10th, 11th
- Page 6 and 7: DIJOUS, 8 DE NOVEMBRE (SALA DE GRAU
- Page 8 and 9: DISSABTE, 10 DE NOVEMBRE (MUSEU EPI
- Page 10: Cal lliurar les propostes de comuni
Dpt. Història i Hª <strong>de</strong> l’Art
Presentació<br />
Al llarg <strong>de</strong>ls segles X, XI i XII les regions europees van intercanviar i<strong>de</strong>es artístiques i fórmules<br />
que van fer sorgir el primer art internacional en l'Europa medieval occi<strong>de</strong>ntal. Per a aquesta empresa<br />
<strong>for</strong>en crucials les permutes <strong>de</strong> fórmules artístiques tant com els moviments d'artesans i comitents.<br />
Alguns centres <strong>de</strong> creativitat van generar dissenys arquitectònics i <strong>for</strong>mals fructífers. D'altres<br />
es<strong>de</strong>vingueren autèntics gresols. Totes aquestes transferències plàstiques van tenir lloc damunt <strong>de</strong>l<br />
substrat <strong>de</strong> l'Antiguitat romana, altament valorada i recreada arreu <strong>de</strong> diverses regions europees.<br />
Els conjunts catedralicis romànics proveeixen un marc excel·lent per a l'anàlisi <strong>de</strong> la complexitat i<br />
<strong>de</strong> la importància <strong>de</strong>l panorama artístic <strong>de</strong> l'Europa meridional durant els segles X-XII. Aquest congrés,<br />
centrat en les catedrals, pretén <strong>de</strong>batre les propostes tradicionals que observen l'emergència i<br />
consolidació <strong>de</strong> l'art romànic europeu a partir <strong>de</strong> la producció <strong>de</strong>ls regnes hispans i <strong>de</strong> l'àmbit<br />
septentrional francès. Un <strong>de</strong>ls principals objectius d'aquesta trobada <strong>de</strong> caràcter internacional és<br />
millorar la comprensió <strong>de</strong>l dinamisme creatiu <strong>de</strong>ls grups catedralicis continentals, mediterranis i <strong>de</strong> la<br />
“Catalunya Vella”. En aquest sentit, les novetats que presentaran prestigiosos investigadors proce<strong>de</strong>nts<br />
<strong>de</strong> diverses universitats s'enriquiran amb les <strong>de</strong>ls membres <strong>de</strong> l'equip <strong>TEMPLA</strong>, responsable <strong>de</strong>l vigent<br />
projecte d'investigació HAR2009-13211, dins <strong>de</strong>l qual s'emmarca aquest congrés.<br />
Aquesta convocatòria constitueix un marc idoni per donar a conèixer i <strong>de</strong>batre <strong>de</strong> quina manera<br />
els cicles visuals d'escultura i pintura mural, el mobiliari litúrgic i les imatges <strong>de</strong> culte van contribuir a<br />
jerarquitzar els espais <strong>de</strong> les catedrals, a espacialitzar les activitats religioses i cerimonials. En aquest<br />
congrés es durà a terme l'exposició <strong>de</strong>ls resultats obtinguts <strong>de</strong>sprés <strong>de</strong> l'estudi <strong>de</strong> l'arquitectura i els<br />
programes visuals adscrits a diferents seus episcopals catalanes (s. X-XII), en el marc <strong>de</strong>l context<br />
mediterrani. El congrés permetrà raonar i comprendre com es van configurar aquestes esglèsies<br />
catedralícies, quins criteris tècnics i tecnològics es van observar en la seva creació, quines directrius<br />
guiaren el seu <strong>de</strong>senvolupament crono-constructiu i els motius i intencions que estimularen la seva<br />
construcció. S'analitzarà, a més, com es van relacionar les institucions catedralícies amb la resta <strong>de</strong>ls<br />
organismes i protagonistes <strong>de</strong> l'entorn social i cultural.<br />
Per progressar en aquest coneixement, s’examinaran els edificis catedralicis <strong>de</strong>s d’un seguit <strong>de</strong><br />
plantejaments argumentals complementaris: història <strong>de</strong> la construcció, organització espacial,<br />
topografia sacra (relíquies i altars), disposició litúrgica <strong>de</strong>ls àmbits y discursos figuratius en el<br />
marc <strong>de</strong>ls seus contextos monumentals. En el seu nivell més complex, la<br />
finalitat <strong>de</strong> la trobada és transferir a la comunitat acadèmica i a la<br />
resta <strong>de</strong> la societat resultats reveladors que <strong>de</strong>riven <strong>de</strong> les últimes<br />
investigacions en l'àmbit catedralici, entre elles l'anàlisi <strong>de</strong>ls<br />
significats que els promotors van concedir als espais<br />
eclesiàstics i als seus programes visuals, dotats uns i altres<br />
d'una explícita dimensió semàntica.<br />
Les ponències han estat encarrega<strong>de</strong>s a professors<br />
d’universitats catalanes a més d’Alemanya, Itàlia,<br />
França, Suïssa, Holanda i Espanya. A més, es convida a<br />
tots els investigadors interessats, a presentar<br />
una comunicació. Per tal <strong>de</strong> fer-ho, hauran <strong>de</strong><br />
fer arribar a l'organització una proposta-resum d'un<br />
màxim <strong>de</strong> 500 paraules. Les propostes <strong>de</strong> comunicació<br />
hauran <strong>de</strong> presentar-se abans <strong>de</strong>l dia 1 <strong>de</strong> juny <strong>de</strong> 2012<br />
L'admissió <strong>de</strong> les intervencions serà comunicada als<br />
respectius autors el 15 <strong>de</strong> juny <strong>de</strong> 2012.
Presentación<br />
En los siglos X, XI y XII las regiones europeas intercambiaron<br />
i<strong>de</strong>as y fórmulas que alumbraron el primer arte internacional<br />
en la Europa medieval occi<strong>de</strong>ntal. Para esta empresa fueron<br />
cruciales las permutas <strong>de</strong> fórmulas artísticas y los movimientos <strong>de</strong><br />
artesanos y comitentes. Algunos centros <strong>de</strong> creatividad generaron diseños<br />
arquitectónicos y <strong>for</strong>males fructíferos. Otros se convirtieron en auténticos<br />
crisoles. Todas estas transferencias tuvieron lugar sobre el substrato <strong>de</strong> la<br />
Antigüedad romana, altamente valorada y recreada a lo largo y ancho <strong>de</strong><br />
las regiones europeas.<br />
Los conjuntos catedralicios románicos proporcionan un excelente marco<br />
<strong>de</strong> análisis para compren<strong>de</strong>r la complejidad <strong>de</strong>l horizonte artístico <strong>de</strong> la<br />
Europa meridional en los siglos X-XII. Este congreso preten<strong>de</strong> <strong>de</strong>batir las<br />
propuestas tradicionales, que observan el surgimiento y consolidación <strong>de</strong>l arte<br />
románico europeo a partir <strong>de</strong> la producción hispana y <strong>de</strong>l norte francés.<br />
Uno <strong>de</strong> los principales objetivos <strong>de</strong> este encuentro <strong>de</strong> carácter internacional<br />
es reivindicar el dinamismo creativo <strong>de</strong> las áreas mediterráneas para mejorar la<br />
comprensión <strong>de</strong> los complejos catedralicios <strong>de</strong> la “Cataluña Vieja”. En este sentido,<br />
las noveda<strong>de</strong>s que presentarán prestigiosos investigadores proce<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> diversas<br />
universida<strong>de</strong>s se enriquecerán con las <strong>de</strong> los miembros <strong>de</strong>l equipo <strong>TEMPLA</strong>,<br />
responsable <strong>de</strong>l vigente proyecto <strong>de</strong> investigación HAR2009-13211, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l que<br />
se enmarca este congreso.<br />
Esta convocatoria constituye un marco propicio para dar a conocer y <strong>de</strong>batir <strong>de</strong><br />
qué modo los ciclos visuales <strong>de</strong> escultura y pintura mural, el mobiliario litúrgico y las<br />
imágenes <strong>de</strong> culto contribuyeron a jerarquizar los espacios <strong>de</strong> las catedrales, a<br />
espacializar las activida<strong>de</strong>s religiosas y ceremoniales. Por ello, este encuentro<br />
permitirá exponer distintos resultados obtenidos tras el estudio <strong>de</strong> la arquitectura y<br />
los programas visuales adscritos a algunas se<strong>de</strong>s episcopales catalanas (s. X-XII). El<br />
congreso permitirá razonar y compren<strong>de</strong>r cómo se configuró la topografía catedralicia<br />
en distintas áreas europeas, qué criterios técnicos y tecnológicos se observaron en su<br />
creación, cuáles fueron las directrices que guiaron su <strong>de</strong>sarrollo cronoconstructivo y<br />
los motivos e intenciones que estimularon su construcción. Se analizará, a<strong>de</strong>más,<br />
cómo se relacionaron estos complejos con el resto <strong>de</strong> los organismos y protagonistas<br />
<strong>de</strong>l entorno social y cultural.<br />
Para progresar en el conocimiento, en este congreso se examinarán las iglesias<br />
catedralicias <strong>de</strong>s<strong>de</strong> planos argumentales complementarios: historia <strong>de</strong> la construcción,<br />
la organización espacial, la topografía sacra (reliquias y altares), la disposición litúrgica<br />
<strong>de</strong> los ámbitos y los discursos figurativos en el marco <strong>de</strong> sus contextos monumentales.<br />
La finalidad <strong>de</strong>l encuentro es transferir a la comunidad académica y al resto <strong>de</strong> la<br />
sociedad resultados reveladores que <strong>de</strong>rivan <strong>de</strong> las últimas investigaciones en los<br />
entornos catedralicios, entre ellos el análisis <strong>de</strong> los significados que los promotores<br />
concedieron a los espacios eclesiásticos y a sus programas visuales.<br />
A<strong>de</strong>más <strong>de</strong> los ponentes europeos, se invita a los investigadores interesados, a<br />
remitir una propuesta-resumen <strong>de</strong> un máximo<br />
<strong>de</strong> 500 palabras. El límite para la recepción <strong>de</strong> las<br />
propuestas será el 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 2012. La<br />
admisión <strong>de</strong> las intervenciones será confirmada a<br />
los respectivos autores el 15 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 2012.
Presentation<br />
During the 10th, 11th and 12th centuries, the regions<br />
of Europe exchanged artistic i<strong>de</strong>as and <strong>for</strong>mulas that<br />
gave rise to the first international art in medieval<br />
Western Europe and its spheres of influence. Crucial<br />
to this un<strong>de</strong>rtaking were the exchange of artistic<br />
<strong>for</strong>mulas and the movements of artisans and patrons.<br />
Some centers of creativity generated fruitful <strong>for</strong>mal and<br />
architectural <strong>de</strong>signs. Others became veritable melting<br />
pots. All these exchanges took place over the substrate<br />
of Roman Antiquity, which was highly valued and<br />
recreated throughout the various Mediterranean lands.<br />
Romanesque cathedral complexes provi<strong>de</strong> an excellent<br />
setting <strong>for</strong> analysing the complexity and importance of<br />
the artistic panorama in southern Europe during the<br />
10th to 12th centuries.<br />
As such, this conference aims to <strong>call</strong> into question those traditional historiographical proposals that<br />
Romanesque art first emerged and consolidated in northern France and the Iberian kingdoms. The<br />
meeting also aims to highlight the creative dynamism of Mediterranean coastal areas, and others of<br />
continental Europe, in or<strong>de</strong>r to improve un<strong>de</strong>rstanding of the cathedral complexes in “Old Catalonia”,<br />
regardless of whether these complexes had direct contact or not with these Mediterranean areas.<br />
The architectural profiles of the cathedral complexes, in terms of both their resi<strong>de</strong>ntial and cultural<br />
characteristics, are the result of a complex morphogenesis that took place over the centuries. For this<br />
reason, we have analysed the processes and factors that have affected the material configuration of<br />
the buildings. Although traditional historiography has established planimetric genealogies and<br />
relations with other complexes and areas, our methodological approach adopts a different<br />
perspective. On the one hand we question whether the morphology of the architectural structures<br />
exclusively reflects the preferences of their patrons who hypotheti<strong>call</strong>y and to the <strong>de</strong>triment of all<br />
other factors favoured the liturgical protocol. On the other hand, we provi<strong>de</strong> evi<strong>de</strong>nce of the criteria<br />
which diachroni<strong>call</strong>y <strong>de</strong>fined certain places of worship and community use. Furthermore, we look in<br />
greater <strong>de</strong>tail at the role of visual programmes and elements of liturgical furnishings in <strong>de</strong>fining and<br />
articulating cathedral complexes. Having questioned the <strong>de</strong>termining role of liturgy in the organization<br />
of spaces of worship in Catalan Romanesque cathedrals, it is there<strong>for</strong>e essential to contrast our<br />
analysis and results with those from other important sites in the Mediterranean arc; hence the need<br />
<strong>for</strong> this international conference.<br />
The new findings that will be presented at this symposium of prestigious researchers from the<br />
international scientific community will be complemented and enriched by our own findings during the<br />
research project HAR2009-13211. The conference’s objective is not only to present our results to the<br />
conference so they can be contrasted in aca<strong>de</strong>mic circles, but also to transfer these advances in<br />
knowledge to society as a whole.<br />
The main <strong>papers</strong> have been commissioned from several professors at European universities in<br />
Germany, Low Countries, France, Italy, Switzerland and Spain, predominantly Catalonia. Furthermore,<br />
all interested researchers are invited to participate and to submit a proposal-abstract of a maximum<br />
of 500 words. The <strong>de</strong>adline <strong>for</strong> the admission of paper proposals will be June 1, 2012. Authors will be<br />
in<strong>for</strong>med as to whether their <strong>papers</strong> have been accepted by June, 15, 2012.
Programa<br />
DIMECRES, 7 DE NOVEMBRE (SALA DE GRAUS. FACULTAT DE LLETRES. GIRONA)<br />
09.15h. Inauguració <strong>de</strong>l congrés. Intervenció d’autoritats acadèmiques. Rectorat UdG.<br />
I. DISPOSICIÓ ESPACIAL I FUNCIÓ CULTUAL DELS CONJUNTS CATEDRALICIS. ANTECEDENTS.<br />
Chairman: Gerardo Boto<br />
09:30h Beat Brenk (Università di Roma-La Sapienza): Le cattedrali <strong>de</strong>ll'alto medioevo in Italia:<br />
tras<strong>for</strong>mazioni, mutazioni e nuovi significati<br />
10:15h Jean-Pierre Caillet (Université Paris X-Nanterre): Les cathédrales <strong>de</strong> la France <strong>de</strong> l'an Mil :<br />
l'état <strong>de</strong> la question<br />
11:00h Debat<br />
11:20h Descans<br />
II. DISPOSICIÓ ESPACIAL I FUNCIÓ CULTUAL DE LES CATEDRALS ROMÀNIQUES. EUROPA<br />
CENTRAL I MEDITERRÀNIA Chairman: Vinni Lucherini<br />
11:45h Matthias Untermann (Institut für Europäische Kunstgeschichte <strong>de</strong>r Ruprecht-Karls-<br />
Universität Hei<strong>de</strong>lberg): Catedrales <strong>de</strong>l siglo XI en los países alemanes<br />
12:30h Saverio Lomartire (Università <strong>de</strong>gli Studi <strong>de</strong>l Piemonte Orientale Ame<strong>de</strong>o Avogadro): Il<br />
rinnovamento <strong>de</strong>lle cattedrali nell'Italia <strong>de</strong>l nord tra XI e XII secolo. Stato <strong>de</strong>lle ricerche e problemi<br />
aperti<br />
13:15h Debat<br />
13:40h Dinar<br />
15:30h Nicolas Reveyron (Université Lumière-Lyon II - IUF): Personnalité monumentale et i<strong>de</strong>ntité<br />
spirituelle <strong>de</strong> la cathédrale romane. Pour une herméneutique <strong>de</strong> l’architecture<br />
16:15h Quitterie Cazes (Université Toulouse II-Le Mirail): La catedral <strong>de</strong> Toulouse (1070-1120): un<br />
manifiesto eclesiástico, político y artístico<br />
17:00h Debat<br />
17:20h Descans<br />
17:45h Heike Hansen - Andreas Hartmann-Virnich (Université d’Aix-en-Provence / LAMP):<br />
L’approche archéologique du cloître cathédral roman en Provence et en Catalogne: Aix-en-<br />
Provence, Arles, Gérone et la Seu d’Urgell<br />
18:30h Christian Sapin (CEM-CNRS Auxerre): Les cathédrales <strong>de</strong> Bourgogne aux XIe et XIIe siècles.<br />
Archéologie et nouvelles perspectives sur les fonctions et les espaces<br />
19:15h Debat
DIJOUS, 8 DE NOVEMBRE (SALA DE GRAUS. FACULTAT DE LLETRES. GIRONA)<br />
III. DISPOSICIÓ ESPACIAL I FUNCIÓ CULTUAL DE LES CATEDRALS ROMÀNIQUES. CATALUNYA<br />
Chairman: Xavier Barral i Altet<br />
09:00h Gerardo Boto (Universitat <strong>de</strong> Girona - <strong>TEMPLA</strong>): Morfogènesis i organització <strong>de</strong> les fàbriques<br />
<strong>de</strong> La Seu d’Urgell i Tarragona<br />
09:45h Francesc Fité (Universitat <strong>de</strong> Lleida): Hagiografia i <strong>de</strong>voció a la Seu Vella <strong>de</strong> Lleida, segles XII-<br />
XIII<br />
10:30h Debat<br />
10:50h Descans<br />
IV. DISPOSICIÓ ESPACIAL I FUNCIÓ CULTUAL DE LES CATEDRALS ROMÀNIQUES. REGNES<br />
HISPANS Chairman: César García <strong>de</strong> Castro<br />
11:15h Javier Martínez <strong>de</strong> Aguirre (Universidad Complutense <strong>de</strong> Madrid): La catedral románica en<br />
el Pirineo central: Jaca<br />
12:00h José Luis Hernando Garrido (Museo Etnográfico <strong>de</strong> Castilla y León-<strong>TEMPLA</strong>): La<br />
configuración espacial <strong>de</strong> las iglesias catedralicias <strong>de</strong> Zamora y Salamanca<br />
12:45h Jorge Rodrigues (Instituto <strong>de</strong> História da Arte. Universida<strong>de</strong> Nova <strong>de</strong> Lisboa): The Portuguese<br />
Cathedrals and the Birth of a Kingdom. Braga, Oporto, Coimbra and the historical arrival at Lisbon:<br />
the capital-city and the shrine of St. Vincent<br />
13:30h Debat<br />
13:45h Dinar<br />
V. DISPOSICIÓ ESPACIAL I FUNCIÓ CULTUAL DE LES CATEDRALS ROMÀNIQUES. EUROPA.<br />
Chairman: Michele Bacci<br />
15:30h Xavier Barral i Altet (Université <strong>de</strong> Rennes / Università Ca' Foscari Venezia / IEC):<br />
L'arquitectura <strong>de</strong> la catedral medieval com a instrument episcopal d'i<strong>de</strong>ologia i <strong>de</strong> política urbana:<br />
l'exemple <strong>de</strong> Venècia<br />
COMUNICACIONS<br />
16:15h Mathieu Piavaux (Univ. <strong>de</strong> Namur): The footprint of an Ottonian cathedral on the<br />
architecture of her bishopric : Our Lady and Saint Lambert church in Liege<br />
16:35h Arnaud Timbert - Stéphanie D. Daussy (Univ. Lille 3): Accumuler le temps et bâtir la<br />
mémoire. La cathédrale gothique <strong>de</strong> Noyon comme empreinte <strong>de</strong>s cathédrales préromane et<br />
romane<br />
16:55h Renato Perinetti - Mauro Cortelazzo (Superinten<strong>de</strong>nzia <strong>de</strong> Bieni Culturali di Aosta) : La<br />
cattedrale romanica di Aosta (Italia)<br />
17:15h Miljenko Jurkovic (Univ. <strong>de</strong> Zagreb): Cathedrals vs. Monasteries in Romanesque Croatia<br />
(11TH -12TH C.)<br />
17:40h Debat<br />
18:00h Descans
Vi. TRANSFERÈNCIA AL FUTUR DE LES PETJADES DEL PASSAT Chairman: Josep Maria Nolla<br />
18:15h Màrius Vendrell (Universitat <strong>de</strong> Barcelona) - Joan Figuerola (Plan director <strong>de</strong> la Catedral <strong>de</strong><br />
Tarragona): Catedral <strong>de</strong> Tarragona: anàlisi material, posada en valor i proposta d’interpretació<br />
19:00h José Juste Ballesta (Universidad Politécnica <strong>de</strong> Madrid): La catedral <strong>de</strong> Sigüenza: el largo<br />
camino <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> un mo<strong>de</strong>lo catedralicio hasta la preservación <strong>de</strong> sus significados<br />
19.45h Debat<br />
DIVENDRES, 9 DE NOVEMBRE (SALA DE GRAUS. FACULTAT DE LLETRES. GIRONA)<br />
VIi. DISCURSOS VISUALS EN EL CONTEXT ESPACIAL DE LES CATEDRALS ROMÀNIQUES Chairman:<br />
Peter K. Klein<br />
09:00h Michele Bacci (Université <strong>de</strong> Fribourg, Suisse): Sacred Installations. The Mise-en-scène of the<br />
Holy in the Cathedral from the 10th through the 12th Centuries<br />
09:45h Simonetta Minguzzi (Università <strong>de</strong>gli studi di Udine): I mosaici pavimentali in Italia<br />
Settentrionale: programmi iconografici e lo spazio liturgico<br />
10:30h Debat<br />
10:50h Descans<br />
11:15h Justin Kroesen (Rijksuniversiteit Groningen): Ciborios y baldaquinos románicos fuera <strong>de</strong> Italia<br />
(especialmente en Cataluña)<br />
12:00h Francesca Español (Universitat <strong>de</strong> Barcelona): Topografia litúrgica i imatges <strong>de</strong>ls cors<br />
catedralicis a Catalunya als segles <strong>de</strong>l romànic<br />
COMUNICACIONS<br />
12:45h Monserrat Pages (MNAC): Saint-Lizier <strong>de</strong> Coserans i les seves pintures romàniques: noves<br />
da<strong>de</strong>s i noves interpretacions<br />
13:05h Nathalie Le Luel (Univ. Catholique d'Angers): Une cour céleste pour les chanoines:<br />
réévaluation <strong>de</strong> la fonction liturgique <strong>de</strong>s tribunes du transept <strong>de</strong> la cathédrale Notre-Dame du<br />
Puy-en-Velay au regard <strong>de</strong> son décor peint<br />
13:30h Debat<br />
13:45h Dinar<br />
VIiI. PROGRAMES VISUALS A LES CATEDRALS ROMÀNIQUES CATALANES Chairman: Joan Molina<br />
15:30h Visita a la Catedral <strong>de</strong> Girona (Marc Sureda, Museu Episcopal <strong>de</strong> Vic – <strong>TEMPLA</strong>)<br />
17:00h Marta Serrano - Esther Lozano (Universitat Rovira i Virgili - <strong>TEMPLA</strong>): Programes escultòrics<br />
als claustres catedralicis catalans: La Seu d’Urgell i Tarragona<br />
17:45h Manuel Castiñeiras (Universitat Autònoma <strong>de</strong> Barcelona): Decoració mural i mobiliari d'altar<br />
a les catedrals romàniques catalanes<br />
18:30h Debat<br />
18:45h Descans<br />
19:00h Peter K. Klein (Universität Tübingen): La iconografía <strong>de</strong>l claustro <strong>de</strong> la catedral <strong>de</strong> Girona y la<br />
interpretación funcionalista <strong>de</strong> los claustros románicos: sus perspectivas y sus límites<br />
19:45h Debat
DISSABTE, 10 DE NOVEMBRE (MUSEU EPISCOPAL DE VIC)<br />
IX. LITÚRGIA CATEDRALÍCIA I ARTICULACIÓ ESPACIAL Chairman: Beat Brenk<br />
10:00h Marc Sureda (MEV - <strong>TEMPLA</strong>) – Miquel <strong>de</strong>ls Sants Gros (AEV - <strong>TEMPLA</strong>): La catedral, escenari<br />
<strong>de</strong> la litúrgia episcopal i capitular<br />
10:45h Juan Pablo Rubio, OSB (Universidad Eclesiástica "San Dámaso", Madrid): De Urgell a Palencia,<br />
o el primer camino <strong>de</strong> la liturgia romana a Castilla<br />
COMUNICACIONS<br />
11:30h Elisabetta Scirocco (Kunsthistorisches Institut in Florenz): The Liturgical Installations in the<br />
Cathedral at Salerno: the Double Ambo in its Regional Context between Sicilian Mo<strong>de</strong>ls and Local<br />
liturgy<br />
11:50h Martí Beltran (Univ. Autònoma <strong>de</strong> Barcelona): La creació <strong>de</strong> l'espai sagrat en la nit <strong>de</strong><br />
Nadal. La per<strong>for</strong>mance catedralícia com a mo<strong>de</strong>l <strong>de</strong> prestigi<br />
12:10h Debat<br />
12:30h Visita a les restes <strong>de</strong> la catedral romànica <strong>de</strong> Vic (Museu Episcopal i Catedral)<br />
14:00h Dinar<br />
Chairman: Marc Sureda<br />
COMUNICACIONS<br />
15:30h Laila Monge (Univ. Autònoma <strong>de</strong> Barcelona): Els teixits com a producció local: l'aixovar <strong>de</strong>l<br />
bisbe Ot a la catedral <strong>de</strong> la Seu d'Urgell<br />
15:50h Rebecca Swanson (Univ. <strong>de</strong> Barcelona - IRCVM): Noves perspectives entorn el brodat <strong>de</strong> la<br />
Creació: els lligams amb la litúrgia i l’espai<br />
16:10h Valery Frédérique (Univ. <strong>de</strong> Corse Pasquale Paoli): L'architecture religieuse dans la Corse<br />
romano-pisane et la Sardaigne aragonaise: l‘ "école comasque" comme exemple <strong>de</strong> circulation<br />
méditerranéenne <strong>de</strong>s modèles<br />
16:30h Natalia Con<strong>de</strong> (Univ. Santiago <strong>de</strong> Compostela): La catedral <strong>de</strong> Ourense como espacio <strong>de</strong><br />
sociabilidad urbana (siglos XII y XIII): entre liturgia y poliercética<br />
16:55h Patrícia Alho - Marisa Costa (Univ. <strong>de</strong> Lisboa): El sistema hidráulico superior <strong>de</strong> las primeras<br />
catedrales portuguesas y su contexto europeo<br />
17:15h Debat<br />
17:45h Conclusions: Gerardo Boto & <strong>TEMPLA</strong> Team
[ November, 7-10, 2012 ]<br />
SESSIONS<br />
Disposició espacial i funció cultual <strong>de</strong>ls conjunts catedralicis romànics<br />
Disposición espacial y función cultual <strong>de</strong> los conjuntos catedralicios románicos<br />
The Romanesque cathedral: function and arrangement of the liturgical spaces<br />
Discursos visuals en el context espacial <strong>de</strong> les catedrals romàniques<br />
Discursos visuales en el contexto espacial <strong>de</strong> las catedrales románicas<br />
Visual discourses and communicative strategies in the Romanesque cathedrals<br />
Transferència al futur <strong>de</strong> les petja<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l passat<br />
Transferir al futuro las huellas <strong>de</strong>l pasado<br />
Transferring the footprints of the past to the future<br />
Litúrgia catedralícia i articulació espacial<br />
Liturgia catedralicia y articulación espacial<br />
Cathedral’s liturgy and spatial organization<br />
International Scientific Committee<br />
Sible <strong>de</strong> Blaauw (Radboud University. Nijmegen)<br />
Beat Brenk (Università di Roma I – La Sapienza)<br />
Paolo Piva (Università <strong>de</strong>gli Studi di Milano)<br />
Gerardo Boto (Universitat <strong>de</strong> Girona)<br />
Organization Committee (<strong>TEMPLA</strong> Team)<br />
Marc Sureda Jubany (Museu Episcopal <strong>de</strong> Vic)<br />
Marta Serrano Coll (Universitat Rovira i Virgili)<br />
Esther Lozano López (Universitat Rovira i Virgili)<br />
Isabel Escan<strong>de</strong>ll Proust (Universitat <strong>de</strong> les Illes Balears)<br />
César García <strong>de</strong> Castro Valdés (Principado <strong>de</strong> Asturias)
Cal lliurar les propostes <strong>de</strong> comunicació (nom complet, número <strong>de</strong> telèfon, adreça<br />
electrònica, títol, resum) a:<br />
Secretaria <strong>de</strong>l Congrés «Les catedrals catalanes en el context europeu (s. X-XII)» 2012<br />
Institut <strong>de</strong> Recerca Històrica<br />
Facultat <strong>de</strong> Lletres -Universitat <strong>de</strong> Girona<br />
Pl. Ferrater Mora, 1 17071 Girona<br />
Tel. +34 972418945<br />
http://templa.templamedieval.com<br />
Inscripcions: dir.irh@udg.edu L’ingrés al compte Universitat <strong>de</strong> Girona: 2100 8332 21 2300032486<br />
Cal indicar Nom <strong>de</strong> l’inscrit i titol <strong>de</strong>l Congrès<br />
Preu (inclou assistència a les sessions, cafe-break i trasllat a Vic): standard 95€; estudiants<br />
i aturats 40€ (5 beques previstes; cal presentar CV);comunicants 40€ amb un exemplar <strong>de</strong><br />
les actes<br />
Las propuestas <strong>de</strong> comunicación (nombre completo, número <strong>de</strong> teléfono, dirección<br />
electrónica, título, resumen) <strong>de</strong>ben remitirse a:<br />
Secretaría <strong>de</strong>l Congreso «Las catedrales catalanas en el contexto europeo (s. X-XII)» 2012<br />
Institut <strong>de</strong> Recerca Històrica<br />
Facultat <strong>de</strong> Lletres - Universitat <strong>de</strong> Girona<br />
Pl. Ferrater Mora, 1 17071 Girona<br />
Tel. +34 972418945<br />
http://templa.templamedieval.com<br />
Inscripciones: dir.irh@udg.edu Ingreso en la C/c Universitat <strong>de</strong> Girona: 2100 8332 21 2300032486<br />
Se <strong>de</strong>be indicar el nombre <strong>de</strong>l inscrito y el título <strong>de</strong>l Congreso<br />
Precio (incluye asistencia a las sesiones, cafe-break y traslado a Vic): standard 95€;<br />
estudiantes y parados 40 € (5 becas previstas, por CV); comunicantes 40 € con un<br />
ejemplar <strong>de</strong> las actas.<br />
Paper proposals (full name, address, phone number(s), e-mail address, title, abstract)<br />
must be submitted to:<br />
Secretary of Conference «Catalan cathedrals in the European context (10-12 th C.)» 2012<br />
Institut <strong>de</strong> Recerca Històrica<br />
Facultat <strong>de</strong> Lletres - Universitat <strong>de</strong> Girona<br />
Pl. Ferrater Mora, 1 17071 Girona<br />
Tel. +34 972418945<br />
http://templa.templamedieval.com<br />
Inscriptions to: dir.irh@udg.edu Bank Account : Universitat <strong>de</strong> Girona: 2100 8332 21 2300032486<br />
IBAN: ES29 2100 8332 2123 0003 2486 BIC: CAIXESBBXXX<br />
It’s essential to indicate the personal name and the title of the Conference<br />
Price (attendance to the sessions, cafe-break and travelling expenses): standard 95€;<br />
stu<strong>de</strong>nts and unemployed 40 € (there will be 5 grants; It must submit CV); paper<br />
proposals 40 € (conference proceedings inclu<strong>de</strong>d)